دانش و نگرش حکیمان مسلمان درباره سقط جنین؛ نمونه موردی بررسی آرای ابن ربَّن طبرى، محمد بن زكریا رازى، بلدی، ابن سینا، جرجانی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 15 شماره 48 (1402),
4 تیر 2023
,
صفحه 1-12
https://doi.org/10.22037/mhj.v15i48.40070
چکیده
زمینه و هدف: سقط جنین یکی از موارد خاص پزشکی است که از گذشته تاکنون پزشکان در پی ردیابی علل و عوامل رخ داد این حادثه برای مادر و جنین میباشند. شاید بتوان گفت تنها بیماری که مادر و جنین را به صورت مشترک و بدینگونه همزمان درگیر میکند، سقط است. مطالعات حاکی از آن است که مادر، جنین و نیز رویداد خارجی از عوامل تأثیرگذار در سقط جنین به شمار میروند. در حقیقت تا قبل از پیشرفتهای امروز بشر دلایلی را به صورت مشترک برای این رخداد در نظر گرفته است. عواملی که شاید برخی از آنها برای مادران و جنینهای دیگر نیز پیش میآمد، اما چنین اثر مخربی را بر آنها نمیگذاشت. اهمیت سقط جنین را همچنین میتوان در رویکرد مذهبی ادیان مختلف که تحقیقات گستردهای درباره شرایط و چگونگی آن صورت گرفته است، یافت. پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی گزینشی منابع پزشکی در تمدن اسلامی علاوه بر تبیین و تحلیل دانش و نگرش حکیمان مسلمان درباره سقط جنین، دستورالعمل، تجویز و روشهای درمانی پزشکان را به منظور جلوگیری از این پیشامد مورد مطالعه و واکاوی قرار دهد.
روش: نوشتار پیش رو با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر روش کتابخانهای، گردآوری دادههای تاریخی از متون دست اول پزشکی صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در مطالعه پیش رو، جنبههای اخلاقی مطالعه کتابخانهای، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: مطالعات نشانگر آن است که پزشکان مسلمان بخش قابل توجهی از متون تولیدی خود را به موضوع بیماریهای زنان و بارداری اختصاص دادهاند. مبحث سقط به سبب اهمیت آن از موضوعات شاخص در حوزه پزشکی زنان بوده است که پزشکان در تحقیقات طبی خود به انواع سقط، علل و شرایط آن و روشهای درمانی محافظت از جنین اشاره کردهاند.
نتیجهگیری: سقط جنین، یکی از موضوعات مهم در متون پزشکی مسلمانان است. انواع سقط، علل آن، روشهای پیشگیری و درمان و تجویز انواع داروهای کاربردی و سقط درمانی از نکات مهمی است که مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این موضوع در پزشکی نوین میتوان از نظرات و آرای پزشکان مسلمان در این حوزه بهره برد.
- سقط جنین
- بیماریهای رحم
- ناتوانی جنین
- پزشکان مسلمان
ارجاع به مقاله
مراجع
Halabi AA. History of Islamic Civilization. Tehran: Asatir; 2003. p.224. [Persian]
Al-Majusi A. Kitāb Kāmil al-Tibbe. Edited by Ehya Tibb Tabiee Institute. Qom: Jalal al-Din; 2013. Vol.1 p.21. [Persian]
Brown GE. Tarikh Tibb Islami. Translated by Rajabnia M. Tehran: Elmi & Farhangi; 1958. p.71-76. [Persian]
Ibn Rabban Tabari A. Ferdous al-Hekmah fi al-Tibb. Researched by Zoubayr al-Sedighi M. Berlin: Aftab; 1928. p.273-275. [Arabic]
Razi MZ. al-Hawi fi Elm al-Tibb. Hyderabad: Publications of the Dairatu-Maalifil Osmania; 1955. p.182-184, 186, 176, 181, 194. [Arabic]
Baladi A. Tadbir al-Habali va al-Atfal va al-Sebian va Hefz Sehattehem. Translated by Norouzpoor A. Tehran: Tibb Sonnati Iran; 2017. p.24, 109-110, 113-115, 118-120, 122. [Persian]
Avecina H. Al-Qanun fi al-Tibb. Beirut: Dar al-Ehyae al-Arabi, 2005. Vol.3 p.425, 453, 455-460. [Arabic]
Gorgani SE. Zakhireh-i Kharazmshahi. Qom: Ehya Tibb Tabiee Institute; 1520. Vol.6 p.918, 924, 933, 946. [Persian]
Dehkhoda AA. Dictionary. Tehran: Rozaneh; 1993-94. Zeyl Vazhah Feghh. [Persian]
Ibn Fares A. Moejam Meghayees al-Logha. Qom: Mktab la-Alam al-Islami; 1988. Vol.3 p.49. [Arabic]
Maelouf L. Al-Monjed fi al-Logha. Beirut: Manshourat al-Dar al-Mashrigh; No Date. p.339. [Arabic]
GHaredaghi A, Mohammadi AM. Fegh al-Ghazaya al-Tibbiya al-Moaaser. Beirout: Dar al-Basher al-Islami; 2005. p.428. [Arabic]
Dourland WA, Novak DP. Dourland’s Pocket Medical Dictionary. Translated by Ghffari A, Abdi A. Tehran: Abzh; 2013. p.4. [Persian]
Goudarzi F, Kiyani M. Forensic Medicine. Tehran: Samt; 2013. p.274. [Persian]
Goldouziyan I. General Criminal Law of Iran. Tehran: Tehran University; 2006. p.195, 198. [Persian]
Keynia M. Fundamentals of Criminology. Tehran: Tehran University; 2020. Vol.1 p.300. [Persian]
Asgharneia M, Faraji R, Mir Haghjou N. Frequency of Uterine fibroids and related risk factors in women with hysterectomy. Journal of Holistic Nursing and Midwifery. Gilan University of Medical Sciences and Health Services. 2013; 23(1): 1-6. [Persian]
Montazar al-Gaem A, Kasiri M, Olyan F. Obstetrics and Gynecology from the Perspective of Islamic Doctors. Tehran: Tibb Sonnati Iran; 2018. p.219. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 185 بار
- pdf دانلود شده: 103 بار