تحولات پزشکی در هند از نگاه سیّاحان ایرانی (قرن 13ق/19م)
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 15 شماره 48 (1402),
4 July 2023
,
صفحه 1-12
https://doi.org/10.22037/mhj.v15i48.38602
چکیده
زمینه و هدف: در این مقاله با استفاده از گزارشهای برخی ایرانیان نواندیش که در آغاز قرن نوزدهم میلادی در هند حضور داشتند، با بعضی تحولات پزشکی هند، تحت تأثیر پزشکان انگلیسی آشنا میشویم. بنا به وضع نابسامان طبابت در دوره قاجار که دیگر از روشهای علمی طب سینایی در آن خبری نبود و درمانگری گرفتار عوامزدگی شده بود، این نویسندگان سعی کردند با تشریح برخی ابعاد پزشکی نوین، به ارتقای دانش پزشکی در ایران کمک کنند.
روش: مطالبی که چند تن از نویسندگان ایرانی در سفرنامهها و گزارشهایشان درباره جنبههایی از تغییر و تحول در پزشکی هند در قرن نوزدهم میلادی ثبت کردهاند، زمینۀ نگارش این مقاله را فراهم ساخت. در مجموع این مقاله به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای نگاشته شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش موازین مرتبط با اصول اخلاقی همچون محرمانهبودن، رضایت شخص و آزادبودن شرکتکنندگان در همکاری و یا عدم همکاری در روند پژوهش رعایت گردید.
یافتهها: گزارشی درباره چگونگی پیشگیری از بیماری آبله با استفاده از روش مایهکوبی در هند در آغاز قرن نوزدهم، تأثیر حمایت حکومت از کشفیات پزشکی بر تشویق دانشمندان، نحوه تعامل پزشک با بیمار، عوامل مؤثر بر بهبود کارکرد پزشکی و تضعیف «طب یونانی» در سایه حضور طب نوین غربی در هند، از جمله یافتههای این پژوهش است.
نتیجهگیری: ایرانیانی که در آغاز قرن نوزدهم از هند دیدن کردند، کوشیدند با بازگوکردن پیشرفتهای پزشکی اروپا که در شبهقاره کمابیش استفاده میشد، از جمله توفیق در پیشگیری آبله، استفاده از داروهای جدید، نظارت حکومت بر کار پزشکان و... جامعه ایرانی را با پزشکی نوین آشنا سازند. بیشک این گزارشات در گرایش به طب نوین و تجدید نظر در روشهای سنتی درمان در ایران، در قرن 13 قمری مؤثر بود.
- تحولات پزشکی
- هند
- سیاحان
- ایران
ارجاع به مقاله
مراجع
Shushtari AL. Tuhfat ul Alam (Gift to the World). Edited by Muwwahid S. Tehran: Tahoori Library; 1984. p.297-298. [Persian]
Sultan ul Waezin A. Tufat ul Khaqaniyeh. Edited by Mahdi M. Tehran: Tehran University; 1996. p.158-185. [Persian]
Shushtari AL. Waqaye-i Hind (Events of India). Hyderabad: Asafiyya Library: 1802-4. Vol.2 p.29, Vol.3 p.72-78. Manuscript No.23952. [Persian]
Bihbahani A. Mirat ul Ahewal-i Jahan Nama. Edited by Dawani A. Tehran: Qebleh Cultural Center; 1994. p.507. [Persian]
Davenport R, Schwarz L, Boulton J. The decline of adult smallpox in eighteenth-century London. Economic History Review. 2011; 64(4): 1289-1314.
Banthia J, Dyson T. Smallpox in Nineteenth-Century India. Population and Development Review. 1999; 25(4): 649-680.
Hinnells JR. Parsis and the British. Journal of the K. R. Cama Oriental Institute. 1978; 46: 1-92.
Razi M. Al-Judari wal Hasbeh. Edited by Najm Abadi M. Tehran: Tehran University Publication; 1993. p.33-39. [Persian]
Velayati A. Tarikh-I Darman, Pezeshki wa Bimarestanha. Tehran: High Institute of Research of Social Security; 2018. Vol.2 p.92. [Persian]
Razi B. Khulasat ul Tajarib. Edited by Jamshidi N. Tehran: Iranian Teb; 2020. p.270. [Persian]
Rooznameh Waqay-e Etefaqiyeh. Tehran: The Collection Published by National library of Islamic Republic of Iran; 1995. No.3 p.14. [Persian]
Kaba R, Sooriakumaran P. The Evolution of the Doctor-Patient Relationship. International Journal of Surgery. 2007; 5(1): 57-65.
Zarrin Kub A. Karnameh Islam. Tehran: Amir Kabir; 1984. p.59. [Persian]
Yaqubi I. Tarikh-i Yaqubi. Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company; 2004. Vol.1 p.115. [Persian]
Nasr H. Science and civilization in Islam. Tehran: Kharazmi Publication; 1981. p.178-179. [Persian]
Mutahhari M. Khadamat-i Mutaqabel-i Islam wa Iran. Tehran: Sadra Publication; 1996. p.377. [Persian]
Velayati A. Islamic Culture & Civilization. Tehran: Nashre Maaref; 2008. p.47. [Persian]
Elgood C. Safavid Medical Practice. Translated by Jawidan M. Tehran: Tehran University Publication; 1979. p.87. [Persian]
Rizvi A. A Socio Intellectual History of the Isna Ashari Shi'is in India. Canbera: Marefat Publishing House; 1986. Vol.2 p.226.
Tadjbakhsh H. History of Veterinary, Medicine and Medicine of Iran. Tehran: Tehran University Publication; 2001. p.505-507. [Persian]
Quaiser N. Colonial Politics of Medicine and Popular Unani Resistance. Indian Horizons. 2000; XXXXVII(2): 29-42.
Quaiser N. Politics, Culture and Colonialism: Unani's Debate with Doctory. Health, medicine and empire: Perspectives on colonial India. London: Sangam Books; 2001. p.317-354.
Ravishankar B, Shukla VJ. Indian Systems of Medicine, a Brief Profile. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines. 2007; 4(3): 319-337.
- چکیده مشاهده شده: 140 بار
- pdf دانلود شده: 123 بار