تقدس گرایی و پیوند آن با طب عامیانه در دوره ی صفویه
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 13 شماره 46 (1400),
7 بهمن 2021
,
صفحه 1-14
https://doi.org/10.22037/mhj.v13i46.34069
چکیده
زمینه و هدف: طب عامیانه ی دوره ی صفوی تحت تأثیر نوعی فراگیر شدن تقدسگرایی قـرار گرفت که برتافته از یک فـرآیند همهگیرِ سیاسی- اجتماعی- فرهنگی بود. ایـن تقدس گرایی، همزمان، بر باورهای طبّی و رفتارهای معطوف به پیشگیری/ درمان طبقات اجتماعی تأثیر گذاشت و به طیفی از کنش های درمانی- پیشگیرانه در وجه عامیانه ی آن دامن زد. در واقع آنچه رخ داده یا به نوعی تقویت و شایع شد، این بود که به مجموعه ای از پدیده های انسانی، مصنوعات بشری و امور طبیعی برچسب تقدس زده شد و همین مسئله، انگاره ی درمانی/ طبّی این پدیده ها را در باورهای عامهی مردم تقویت کرد.
مواد و روشها: روش انجام اين پژوهش براساس مطالعه کتابخانه اي و بررسي نسخ اصلي و کتب پزشکي قديم بوده است تا به شکل توصیفی- تحلیلی، بسترهای رونق تقدسگرایی در عصر صفویه مورد تأمّل و نسبت طب عامیانه با این پدیده مورد واکاوی قرار گیرد.
یافتهها: فرآیند همهگیرِ سیاسی- اجتماعی- فرهنگی دوره صفوی، سبب شد تا مجموعه ای از خواسته ها، نیازها و معضلات طبّی و مسائل مربوط به پیشگیری و درمان در تناسب با این مجموعه ی مقدس شکل بگیرد و طب عامیانه را در پیوندی عمیق با فرهنگ اعتقادی و باورهای تقدسگرایانه قرار دهد.
ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانتداری در تحلیل، گزارش و انتشار مطالب رعایت گردید.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که تقدس گرایی فراگیر در دوره صفوی، به مجموعه ای از کنش های طبّی و رفتارها و باورهای عامیانه حول دو محور پیشگیری و درمان دامن زد و آن را به مثابهی یک نُرم یا رفتار طبّی عامیانه برجسته ساخت.
- صفویه؛ طب عامیانه؛ تقدس گرایی؛ پیوند
ارجاع به مقاله
مراجع
Arun R. The Basic Stages of Thought in Sociology. Translated by: Parham B. 1st ed. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 2018. (Persian).
Eliade M. Bible and Unholy. Translated by: Zangouvii N. 1st ed. Tehran: Soroush Publication; 2015. (Persian).
Majidi M. Head to the Threshold of Quds. 1st ed. Mashhad: Astan Quds Publication; 2011. (Persian).
Hamilton M. Sociology of Religion. Translated by: Thalasi M. 3rd ed. Tehran: Sales Publication; 2020. (Persian).
Eliade M. Treatise on the History of Religions. Translated by: Sattari J. 1st ed. Tehran: Soroush Publication; 2016. (Persian).
Roumlou H. Ahsan Al-Tawarikh. Translated by: Navai AH. 1st ed. Tehran: Babak Publication; 1979. (Persian).
Sheibi K. Shiism and Sufism until the Beginning of the Twelfth Century AH. Translated by: Zakavati Qaraguzlu AR. 1st ed. Tehran: Amir Kabir Publications; 1996. (Persian).
Abi Sa'b R. Religion Change in Iran. Translated by: Khajehyar R. 1st ed. Tehran: Scientific Civilization Publication; 2018. (Persian).
Aghajari H. Introduction to Religious Relations and Government of Iran in the Safavid Era. 1st ed. Tehran: Tarhe Now Publication; 2011. (Persian).
Khandmir G. The Love of Life in The News of Human Beings. 1st ed. Tehran: Khayyam Publication; 1955. (Persian).
Monshi Torkaman A. The World of Abbasi Views. Translated by: Afshar I. 1st ed. Tehran: Amirkabir Publications; 1972. (Persian).
Farahani Monfared M. Migration of Shiite scholars from Jabal Amel to Iran. 1st ed. Tehran: Amirkabir; 2017. (Persian).
Ja'farian R. Religion and Politics During the Safavid period. 1st ed. Qom: Ansarian Publication; 2001. (Persian).
Karimi B. Women in Iranian Medical Discourse Based on the Safavid era. 1st ed. Qom: Published by the Institute of Islamic History; 2017. (Persian).
Akhteh A. Celebrations and Mirrors of Happiness in Iran. 4th ed. Tehran: Information Publication; 2000. (Persian).
Rabbani A, Me'mar S. Sociological Study of the Organization of Science in Isfahan During The Safavid Period And its Role in The Development of Shiism. First International Conference of The Isfahan Philosophical School; 2012; Isfahan. (Persian).
Sotoudefar M, Jadidi N, Gholizadeh A. A Sociological Analysis of Religious Superstition in the Safavid Morshed's kingdom. Journal of Applied Sociology. 2019;29(3):139-56. (Persian).
Ghobad Al-Husseini K. History of the Ilchi Nezam Shah. Translated by: Nasiri MR. Tehran: Association of Cultural Works and Honors; 1997. (Persian).
Membareh M. Safarnameh (Messages to the Sufi ruler of Iran). Translated by: Tahmasebi S. 1st ed. Isfahan: Behta Pajuhesh Publication; 2015. (Persian).
Shardin JH. Travelogue. Translated by: Abbasi M. 2nd ed. Tehran: Amirkabir Publication; 1971. (Persian).
Kempfera E. Safarnameh. Translated by: Jahandari K. 3rd ed. Tehran: Kharazmi Publication; 1984. (Persian).
Silva Figueroa DG. Safarnameh. Translated by: Samiei GH. 1st ed. Tehran: Nouw Publication; 1984. (Persian).
Monajem Yazdi MM. Abbasi History or Mullah Jalal newspaper. Translated by: Vahidnia S. 1st ed. Tehran: Vahid Publication; 1988. (Persian).
Khajagi Isfahani MM. Kholasah Al-Siar. 1st ed. Tehran: Theology and Culture Publication; 1989. (Persian).
Dalessandri V. The Travelogues of the Venetians in Iran. Translated by: Amirieh M. 2nd ed. Tehran: Kharazmi Publication; 2002. (Persian).
Khansari AJ. Koulthum Naneh. Tehran: Morvarid Publication; 1976. (Persian).
Carey J. Career Travelogue. Translated by: Nakhjavani A, Karang AA. 1st ed. Tabriz: Published By General Directorate of Culture and Arts of East Azerbaijan; 1970. (Persian).
Ameli (Sheikh Baha'i) B. Divan of Sheikh Baha'i. Translated by: Nafisi S. Tehran: Chakameh Publication; 1994. (Persian).
Shardin JH. Travelogue. Translated by: Abbasi M. Tehran: Amirkabir Publication; 1967. (Persian).
Olearius A. Olearius Travelogue. Translated by: Behpour A. Tehran: Ebtekar Publications; 1991. (Persian).
Majlesi MB. Bihar Al-Anwar. 45th ed. Beirut: Foundation Al-Tab' va al-Nashr; 1990. (Arabic).
Algoud S. Medical History of Iran From Ancient Times to 1934. Translated by: Javidan M. 1st ed. Tehran: Iqbal Publication; 1974. (Persian).
- چکیده مشاهده شده: 255 بار
- pdf دانلود شده: 163 بار