علل شیوع، راههای پیشگیری و درمان مالاریا و طاعون در ایران بر اساس گزارش سیاحان اروپایی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 16 (1403),
7 May 2024
,
صفحه 1-12
https://doi.org/10.22037/mhj.v16i.33985
چکیده
زمینه و هدف: مالاریا و طاعون از مهمترین امراضی بودند که پس از بروز بر اساس شرایط و ویژگیهای محیطی گسترش پیدا میکردند. هدف از این پژوهش، بررسی علل و زمینههای شیوع، راههای پیشگیری و نحوه درمان این دو بیماری مهلک در ایران (1344-1304 ش.) بر اساس گزارش سیاحان اروپایی است.
روش: این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و با مراجعه به متون و منابع کتابخانهای و نسخههای تاریخی نگاشته شده است.
ملاحظات اخلاقی: در مراجعه به اسناد و منابع اصول امانتداری، صداقت و استنباط از دادههای تاریخی رعایت شده است.
یافتهها: بیماریهای مسری مالاریا و طاعون از بسترهایی مانند نبود امکانات بهداشتی و سلامت فردی و محیطی بروز و شیوع پیدا میکرد، اما باید به نقش نگرشهای فردی و گروهی لایههای مختلف اجتماع در علل بروز بیماری و شیوههای درمان آنها نیز توجه کرد. رسوخ باورهای عامیانه در میان بخش زیادی از طبقات جامعه، عدم تمایل و اعتماد به روشهای درمانی نوین ـ با ورود طب مدرن به ایران ـ تأثیر فراوان در انتشار امراض واگیر و مرگ و میر افراد داشت.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان میدهد به دنبال به کارگیری شیوههای نوین درمانی، تلفات بیماریهای مسری مالاریا و طاعون از اواخر دوران قاجار و در عصر پهلوی ـ به ویژه پهلوی دوم ـ کاهش یافت. نبود و ضعف امکانات و تجهیزات بهداشتی و درمانی، شرایط اقلیمی ـ محیطی و ارتباطات اجتماعی و نیز پایبندی به طب سنتی و نگرش منفی به شیوههای درمانی مدرن، موجب بروز و گسترش امراض واگیر مالاریا و طاعون در ایران بود.
- قاجار؛ مالاریا؛ طاعون؛ طب سنتی؛ طب مدرن
ارجاع به مقاله
مراجع
Roustaie M. History of medicine in Iran (from the Qajar until the end of the Reza Shah era) according to the documents. Tehran: National Library of Iran; 2003. Vol.2. [Persian]
Tajbakhsh H. History of veterinary medicine and medicine Iran. Tehran: Tehran University; 2000; Vol.2. [Persian]
Sarmadi M. A research in the history of medicine and treatment in the world. Tehran: Sarmadi; 1998. Vol.2 p.227-229. [Persian]
Algood C. Iranian medical history from ancient times to 1934. Translated by Javidan M. Tehran: Iqbal; 1973. [Persian]
Furukawa N. Furukawa's travelogue. Translated by Kinji E, Rajabzadeh H. Tehran: Association of Cultural Works and Honors; 2005. p.53, 213. [Persian]
Jaubert PA. Traveling in Armenia and Iran. Translated by Etemad Moghaddam A-GH. Tehran: Bonyade Farhang; 1968. p.256-257, 259, 323-324. [Persian]
Serena C. People and sights of Iran, Travelogue. Translated by Samiei GH-R. Tehran: Now Publications; 1984. [Persian]
Orsel EO. Travelogue. Translated by Saeedi AA. Tehran: Zawar; 1974. p.26, 33, 36-41. [Persian]
Polak JE. Persien, das Land und seine Bewohner; Ethnograpische Schilderungen. Translated by Jahandari K. Tehran: Kharazmi; 1989. p.207, 424, 490-494, 496, 498-499. [Persian]
Fauvrier J. Three years in the Iranian court. Translated by Iqbal Ashtiani A. Tehran: Par Publication; 2006. p.175, 204, 250. [Persian]
Layard HO. The Layard Letter or Early Adventures in Iran. Translated by Amiri M. Tehran: Vahid; 1988. p.63, 65, 69, 79, 128-131, 153-154, 211, 341. [Persian]
Brugesch HA. Journey to the court of Sultan Sahib Qaran. Translated by Engineer K. Tehran: Ettelaat; 1988. Vol.2 p.466-467. [Persian]
Floor W. Public Health in Qajar Iran. Translated by Nabipour I. Bushehr: Salamate KHalij Fars Research Center; 2007. p.12-14, 21-22. [Persian]
Flanden EN. Eugene Flanden's Letter to Iran. Translated by Noorsadeghi H. 3rd ed. Tehran: Eshraqi; 1977. p.228-229. [Persian]
Pirzadeh NMA. Letter from Haji Pirzadeh, From Tehran to London. Tried by Farman Farmayian H. Tehran: Tehran University; 1963. Vol.1 p.40-41. [Persian]
Fiedorkorff B. Travelogue. Translated by Zabihian A. Tehran: Fekre Rouz; 1993. p.130-131. [Persian]
Lesan ol-Molk Sepehr MT. Nasekh al-Tawarikh (Qajar History). Efforted by Kianfar J. Tehran: Asatir; 1998. p.457, 694. [Persian]
Etemad. Al-Saltaneh M. Montazam Naseri's History. Edited by Rezvani MI. Tehran: Donyaye Ketab; 1988. Vol.2 p.559, 561, 1442. [Persian]
Freezer JB. Freezer’s Travelogue. Translated by Amiri M. Tehran: Tous; 1985. p.543-545, 573-574, 537, 591. [Persian]
Holmes WR. Travel book of the Caspian coast. Translated by Hojjati Saeedi SH. Rasht: Farhang-e Ilya; 2011. p.136. [Persian]
Rabino YL. Mazandaran and Astarabad. Translated by Vahid Mazandarani GH-A. Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company (Education of the Islamic Revolution); 2011. [Persian]
Rawlinson H. Rawlinson's travelogue (Passing from Zahab to Khuzestan). Translated by Amanollahi Baharvand E. Tehran: Agah; 1983. p.97. [Persian]
Mardoukh Kordestani M. Mardoukh History. Tehran: Carang; 2000. p.391. [Persian]
Rabino YL. Provinces of Dar al-Marz, Iran-Gilan. Translated by Khamamizadeh J. Tehran: Taati; 1978. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 85 بار
- pdf (English) دانلود شده: 44 بار