نوآوریهای زکریای رازی (925-854 م.) در تشخیص و درمان بیماریهای کلیه
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 38 (1398),
5 December 2019
,
صفحه 111-120
https://doi.org/10.22037/mhj.v11i38.30392
چکیده
زمینه و هدف: شناخت نقش و عملکرد کلیه در حفظ حیات انسان همواره یکی از دغدغههای پزشکان اعصار مختلف بوده است. هدف تحقیق حاضر، بررسی نوآوریهای زکریای رازی، در تشخیص و درمان بیماریهای کلیوی و مطابقت آنها با مطالب مندرج در کتب حکیمان بعد از وی و دانش طب مدرن است.
مواد و روشها: در این مطالعه مروری و کتابخانهای، نظرات مستقل رازی در زمینه پژوهش، در جلد دهم کتاب الحاوی فی الطب مورد بررسی قرار گرفت. سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات به دستآمده از این کتاب با سایر دادههای مرتبط از مقالات دیگر که با جستجو واژگان کلیدی نظیر رازی، کلیه، سنگ کلیه، احتباس ادرار، طب ایرانی، در بانکهای اطلاعاتی مانند SID، Civilivca، PubMed، Ovid، Magiran، UpToDate، Google Scholar به دست آمده بودند، مطالب جمعبندی شد.
یافتهها: رازی نظراتی بدیع در تشخیص افتراقی، انواع بیماریهای کلیوی مانند افتراق سنگ کلیه از قولنج ارائه میدهد. همچنین نوآورهای وی در درمان مانند اختراع سوند منعطف در احتباس ادراری، از جمله نظرات مستقل وی در این زمینه است.
نتیجهگیری: رازی در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای کلیوی، نظراتی را ارائه میدهد که نهتنها پزشکان قبل از او به این موارد اشاره نکردهاند، بلکه حکمای بعد از او، از این مطالب در کتب خود استفاده نمودهاند و برخی از دیدگاههای وی نیز با یافتههای طب مدرن مطابقت دارد.
- کلیه؛ رازی؛ الحاوی فی الطب؛ تاریخ پزشکی؛ طب ایرانی
ارجاع به مقاله
مراجع
Nasseri M. The Complete Works of Dr. J.Mostafavi Kashani. 1st ed. Tehran: Nashr Shahr; 2008. Vol.2 p.147. [Persian]
Mohkam M. Medicine and Nephro-urology in Ancient Iran: Part III: Rhazes and His Recommendations for Nephrolithiasis. Journal of Pediatric Nephrology 2014; 2(1): 1-3.
Zarrintan S, Shahnaee A, Aslanabadi S. Rhazes (AD 865-925) and his early contributions to the field of pediatrics.Childs Nerv Syst 2018; 34(8): 1435-1438.
Modanlou HD. A tribute to Zakariya Razi (865-925 AD), an Iranian pioneer scholar. Archives of Iranian Medicine 2008; 11(6): 673-677.
Shariat Torghaban SH. The influence of Iranian Islamic medicine on western medicine. Tehran: Choogan, Publications of the Iranian Museum of Medical Sciences; 2011. p.21.
Zarshenas MM, Mehdizadeh A, Zargaran A, Mohagheghzadeh A. Rhazes (865-925 AD). Journal of Neurology 2012; 259(5): 1001-1002.
Changizi-Ashtiyani S, Shamsi M, Cyrus A, Tabatabayei SM. Rhazes, a genius physician in the diagnosis and treatment of nocturnal enuresis in medical history. Ran Red Crescent Med J 2013; 15(8): 633-638.
Tabatabaei SM, Tabatabaei SM, Zamani MM, Sabetkish N, Roshani F. Rhazes viewpoints about causes, diagnosis, treatment and prognosis of gout. J Med Ethics Hist Med 2012; 5(3): 1-4.
Rhazes MZ. Hawi fi al-Tibb. Translated by Zaker ME. Tehran: Shahid Behshti University of Medical Science Press; 2013.Vol.10 p.41-226. [Persian]
Nikaein F, Zargaran A, Mehdizadeh A. Rhazes’ concepts and manuscripts on nutrition in treatment and health care. Ancient Science of Life 2012; 31(4): 160-163.
Tabatabaei SM, Ali Tabatabaei SM. Diagnosis and treatment of cancer in medical textbooks of ancient Iran. J Med Ethics Hist Med 2014; 7(16): 1-6.
Nabipour I. Introduction to the Persian Gulf medical history. Bushehr: Bushehr University of Medical Sciences Publications; 2005. p.66. [Persian]
Ahmed S, Hasan MM, Mahmood ZA. Globally used antiurolithiatic plants of family Asteraceae: Historical background, mechanism of action, therapeutic spectrum, formulations with doses. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry 2017; 6(3): 394-402.
Avicenna. The Canon of Medicine. Translated by Sharafkandi H. 9th ed. Tehran: Soroush Press; 2012. Vol.5 p.97-214. [Persian]
Khani R, Basiri A, Halavati N, Rostami A, Aghanouri Z. Oral lithotripters in Traditional Iranian Medicine. JIITM 2015; 6(1): 9-14. [Persian]
Changizi-Ashtiyani S, Shamsi M, Cyrus A, Bastani B. A Critical Review of the Works of Pioneer Physicians on Kidney Diseases in Ancient Iran Avicenna, Rhazes, al-Akhawayni and Jorjani. IJKD 2011; 5(5): 300-308.
Ghani GH. Islamic medication. Iran Oday 1941; 3(4): 21-23. [Persian]
Soltani A. Sources Used by Rhazes in Compiling the al-Hawi. Journal of Islamic and Iranian Traditional Medicine 2010; 1(1):17-32. [Persian]
Geller MJ, Cohen SL. Kidney and urinary tract disease in ancient Babylonia, with translations of the cuneiform sources. Kidney International 1995; 47(6): 1811-1815.
Ahvazi A. Kamel al-Sanaeh. Translated by Khaled Ghafari M. 17th ed. Tehran: Tehran University; 2010. p.33-336. [Persian]
Jahani F, Khosrobeigi H. Medical Terminology in "Zakhireh Kharazmshahi" Book. JIITM 2016; 7(3): 289-300. [Persian]
Jorjani SE. Zakhire Kharazmshahi. Qom: Ehyae Tebe Tabiei; 2012.
Ivor B, Robert G, Gregory F. Cecil Essentials of Medicine. 9th ed. Philadelphia: Elsevier Publication; 2016. p.341-396. [Persian]
Izadi M.Top Tips for Internal Kidney Diseases. 2nd ed. Tehran: Parvaneh Danesh; 2004. p.180. [Persian]
Broumand B, Nobakht A. The kidney and bladder stones from view of Muhammad Ibn Zakariya Razi. Tehran: The Iranian Academy of Medical Sciences; 2008. p.3-50.
Nojavan F, Sharifi H, Hashem Dabaghian F, Ghanbari Z, Kamali Nejad M, Mokaberinejad R. Urinary Incontinence In Traditional Iranian Medicine. Medical History 2015; 7(23): 99-126.
Ghods R, Yousefi F. A Macroscopic Examination of Urine in Traditional Medicine Comared to the Microscopic Examination in Conventional Medicine. JIITM 2016; 7(1): 13-20. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 540 بار
- PDF دانلود شده: 210 بار