بررسی جایگاه روشها و باورهای خرافی در پزشکی دوره صفویه
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 12 شماره 44 (1399),
10 November 2020
,
صفحه 1-15
https://doi.org/10.22037/mhj.v12i44.30280
چکیده
زمینه و هدف: خرافات به عنوان یک آسبب فرهنگی در همه ابعاد جامعه ایران عصر صفوی نفوذ کرده بود. حوزه سلامت و پزشکی نیز با خرافات به طور جدی درگیر بوده و تقریباً در بخشهای مختلف پزشکی نفوذ کرده بود. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبیین نقش خرافات در پزشکی دوره صفویه و با تکیه بر منابع آن دوره به انجام رسیده است. در این پژوهش سعی شده به یک آسیب فرهنگی جامعه در حوزه پزشکی و در بستری تاریخی پرداخته شود.
مواد و روشها: ابزار اصلی این پژوهش دادههای منابع تاریخی عصر صفوی که شامل: سفرنامههای فرنگیان، آثار مورخان دوره صفوی، متون پزشکی و متون مذهبی آن دوره، میباشد. روش تحقیق در این پژوهش، تاریخی ـ تحلیلی و جمعآوری اطلاعات به روش کتابخانهای انجام شده است.
یافتهها: به نظر میرسد که همه طبقات و گروههای اجتماعی در دوره صفویه با مسأله خرافات و باورهای خرافی در حوزه پزشکی، درگیر بودهاند. طبقات بالا (به خصوص پزشکان و دربار) به دلیل تأثیرگذاری آنها نقش بیشتری در ترویج این باورها داشتهاند.
ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانتداری در ارائه گزارش و انتشار مطالب رعایت گردیده است.
نتیجهگیری: هر اندازه منشأ و راههای درمان یک بیماری (به عنوان مثال ناباروری) ناشناخته بود، به همان نسبت باورهای خرافی در آن حوزه نفوذ میکرد. ناآگاهی و پایین بودن سطح سواد در همه ابعاد جامعه ایران عصر صفوی در دامنزدن به باورهای خرافی به شدت مؤثر بوده است.
- خرافات؛ صفویه؛ پزشکی؛ بیماری؛ درمان
ارجاع به مقاله
مراجع
Algood C. Medicine in the Safavid period. Translated by Javidan M. Tehran: Institute of Publications and Printing of Tehran University; 1979. p.22, 39, 290, 316. [Persian]
Nayebian J, Dehgani R, Alipoor Silab J. Vulgar Medicine in the Naseri era of Iran. Iranian Islamic Period History 2016; 6(10): 171-201. [Persian]
Shafiee S. Health and Common Beliefs during Qajar Era. Socio Economic History Studies 2016; 5(1): 57-75. [Persian]
Heidari S, Bayati S. The Outcomes of Slang Beliefs in medicine of Qajar Era. Medical Ethics and History of Medicine 2019; 12(1): 161-170. Persian]
Bagheri Khalili A. Medical folk beliefs in some literary texts. Humanities and Social Sciences 2004; 4(14): 13-40. [Persian]
Amid H. Amid dictionary. Tehran: Rah Roshd; 2010. p.478. [Persian]
Emam Shoshtari M. Dictionary of Persian words in Arabic. Tehran: Publishing Bahman; 1968. p.199. [Persian]
Available at: https://www.vajehyab.com/.
Akbari M. Superstition and Reality. Tehran: Fatyan; 1999. p.13-14. [Persian]
Nasroallahi S. Superstition and Superstition. Quarterly Journal of Research 2009; 3(41): 199-223. [Persian]
Jahoda G. Psychology of superstition. Translated by Barahani MT. 3rd ed. Tehran: Alborz; 1992. p.59, 121, 251. [Persian]
Afshani A, Ahmadi A. The amount of modernism and tendency toward superstitions in Yazd. Quarterly Journal of Research 2009; 3(41): 59-100. [Persian]
Yasrebi SY. The philosophy of superstition: The introduction and recognition of superstition, causes and motives of the tendency and methods of fighting it. Tehran: Amir Kabir; 2014. p.44. [Persian]
Velayati A. Introduction of Celebrities of Traditional Medicine of Islam and Iran; Baha al-Dawlah Razi. Traditional Medicine of Islam and Iran 2011; 2(1): 65-68. [Persian]
Razi B. Kholasat altajarob. Tehran: Sohabay Danesh; 2009. Vol.1 p.363-364. [Persian]
Altabib Altonkaboni M. Tohfeh hakim moomen ya tohfeh almoomenin. Tehran: Publishing Mostafavi; 1966. p.368-369. [Persian]
Amadoalden Sherazi M. Resale afyoneh. Tehran: Publishing Institute for Medical History Studies; 2005. p.52, 55, 57-58. [Persian]
Shamloo M. Kherghe Bakheeh. Tehran: Library of the Islamic Consultative Assembly; 1716. p.23. [Persian]
Carrey J. Carrey's Travelogue. Translated by Nakhjavani A, Abdolali Karang A. 2nd ed. Tehran: Elmi & Farhangi; 2004. p.12-13, 46. [Persian]
Aghile Alavi MH. Makhzan ol-Ladwieh. Kanpur: Bhghowan Dyal; 1913. p.886. [Persian]
Membre M. Travelogue (sent to the Sufi ruler of Iran). Translated by Tahmasebi S. Isfahan: Beta Research; 2014. p.30, 39-40. [Persian]
Dealssandri V. Venetian Travelogues in Iran. Translated by Amiri M. Tehran: Sherkat Sahami Kharazmi; 1985. p.473-474. [Persian]
Kaempfer E. Kaempfer Travel Log to Iran. Translated by Jahandari K. Tehran: Sherkat Sahami Kharazmi; 1984. p.15-52. [Persian]
Dellavalle P. Voyages de Pietro Dellavalle La perse. Shaa'edin Shafa. Tehran: Elmi & Farhangi; 2005. p.20. [Persian]
Deslandes AD. Beauties of Iran. Translated by Saba M. Tehran: Anjomane Dostdarane Ketab; 1974. p.9. [Persian]
Tahmasebi S. Sacrifice and Power in the Safavid Period (the Sacred Place of the Safavid Kings). Shiite Studies 2015; 13(51): 65-85. [Persian]
Chardin J. The Travels of Sir John Chardin. Translated by Yaghmaii E. Tehran: Toos. 1993. Vol.3 p.1005, 1149. [Persian]
Figueroa G, L'Ambassade de D. Garcias de Silva Figueroa en Perse. Translated by Samii GH-R. Tehran: Publishing Nasher Noo; 1984. p.359. [Persian]
Khajegi Esfahani M. Kholasatoalsyar. Tehran: Elmi; 1980. p.169. [Persian]
Monajem Yazdi M. Tarikh abasi ya roznameh mola jalal. Tehran: Vahid; 1988. p.361. [Persian]
Mousavi Fenderski A. Tohfatol alam. Tehran: Library of the Islamic Consultative Assembly; 2009. p.78. [Persian]
Chardin J. The Travels of Sir John Chardin. Translated by Yaghmaii E. Tehran: Toos; 1993. Vol.4 p.1353. [Persian]
Tavernie J. Tavernie travelogue. Translated by Noori AT. Esfahan: Ketab khaneh sanaei & Ketabfrooshi Taeeg Esfahan; 1957. p.345-346, 511. [Persian]
Gonabadi M. Tanbehat almonajmen. Tehran: National Library; 1615. p.Most Pages. [Persian]
Parghu M, Alipoor Silab J. Plague in Safavid Iran. Social History Research 2017; 7(1): 33-55. [Persian]
Turkman IB. Tarikh Alam aray abbasi. Tehran: Donyeh Ketab; 1998. Vol.3 p.1697. [Persian]
Jazayeri SN. Mosaken alshojon. Tehran: Library of the Islamic Consultative Assembly; 1862. p.279, 286. [Arabic]
Chardin J. The Travels of Sir John Chardin. Translated by Yaghmaii E. Tehran: Toos; 1993. Vol.2 p.703. [Persian]
Chardin J. The Travels of Sir John Chardin. Translated by Yaghmaii E. Tehran: Toos; 1993. Vol.1 p.382. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 536 بار
- pdf دانلود شده: 260 بار