تطابق آرای مزدایی و اسلامی در اخلاق پزشکی چهار قرن اول قمری
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 12 شماره 42 (1399),
15 اسفند 2020
,
صفحه 63-74
https://doi.org/10.22037/mhj.v12i42.29267
چکیده
رعایت موازین و اصول اخلاقی در حرفه پزشکی تحت عنوان اخلاق پزشکی، اگرچه از جمله مباحث جدید محسوب میشود، لیکن این اصول از سدههای پیش در کتب مختلف مذهبی به پزشکان توصیه و التزام به رعایت آن شده است. در ایران عصر باستان تحت تأثیر آرای مزدایی، رویههایی به عنوان مبانی اخلاق پزشکی وجود داشته است. پس از پذیرش دین اسلام در ایران، آموزههای دین در مورد اخلاق به عنوان رویه و مبانی فکری اخلاقی قرار گرفت. شناسایی و تبیین اخلاق پزشکی و اشتراکات آن در بین ایرانیان پیش و پس از اسلام در قرون نخست قمری مرکز ثقل این پژوهش را شامل میشود. سؤالات تحقیق چنین هستند: آیا بین آرای مزدایی و اسلامی در اخلاق پزشکی چهار قرن اول قمری مطابقت وجود دارد؟ و چگونه اخلاق پزشکی مزدایی بر اخلاق پزشکی دوره اسلامی تأثیر گذارده است؟ برای پاسخگویی به سؤالات مزبور، این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی و تاریخی انجام گردید و این نتیجه حاصل شد که بسیاری از اصول اخلاقی ارائهشده مانند آگاهی پزشکان از اصول فقهی، یادداری خداوند در همه مراحل درمان، مسؤول و ضامن بودن پزشک، ثواب اخروی، عیادت و تفقد از بیمار، توجه به فقرا، سیاربودن پزشک و منع سقط جنین، در هر دو آیین مشترک است که این موارد در سوگندنامهها و پندنامههای منتشرشده پزشکان مسلمان در چهار قرن اول اسلامی بازتاب یافته است. از سوی دیگر این تشابهات نشاندهنده اثرگذاری اصول اخلاق ایرانی بر اخلاق اسلامی به واسطه ترجمه و تألیف اصول و قواعد اخلاقی توسط پزشکان و اندیشمندان ایرانی در چهار قرن نخست اسلامی است.
- آرای مزدایی؛ آرای اسلامی؛ اخلاق پزشکی؛ ایران
ارجاع به مقاله
مراجع
Hoseini A. Law and Ethics, A brief look. Journal of Philosophy, Religion and Culture 1998; 3(13): 90-190. [Persian]
Ahangari F. Medical ritual in Iranian myth and ancient history. Journal of Medical Ethics and History 2010; 3(5): 1-10. [Persian]
Eslami MT. Areas of Medical Ethics. Pazhohesh Nameh Ethic Journal 2009; 2(4): 83-114. [Persian]
Encyclopedia Americana. United States America: Scholastic Library Publishing Inc; 2006. [English]
Siegler M. Medical ethics as a medical matter. United States America: The John Hopkins University Press; 2000. p.171-179. [English]
Aksoy S, Elami A. The core concepts of the four principles of bioethics as found in Islamic tradition. Journal Med Law 2002; 21(2): 211-224. [English]
Larijani B. Doctor and Ethical considerations: A Review of Medical Ethics. Tehran: Baraye Farda; 2003. Vol.1. [Persian]
Johnson AG, Johnson P. Making Sense of Medical Ethic. England: Oxford; 2007. [English]
Ahvazi A. Kamel ol-Sanaat ol-Tabibat. Translated by Ghaffari M. Tehran: Tehran University; 2009. Vo.1. [Persian]
Aghayani Chavoshi A. An Analytical Look at the History of Islamic Medical Ethics; A Case Study of the Works of Ibn Al-Jazar, Ahwazi, Ibn Sina and Jorjani. Journal of Ethics and Medical History 2018; 2(11): 126-138. [Persian]
Christensen A. Iran in the Sasanian era. Translated by Yasami R. Tehran: Donya-e Ketab; 1996. [Persian]
Elgood C. Iranian Medical History and the Lands of the Eastern Caliphate. Translated by Forghani B. Tehran: Amir Kabir; 1977. [Persian]
Dostkhah J. Avesta. Translated by Dostkhah J. Tehran: Morvarid; 1996. [Persian]
Fazilat F. Dinkart, Ketab-e sevom. Translated by Fazilat F. Tehran: Farhang-e Dehkhoda; 1384. [Persian]
Nazari Farsani M. Dinkart, Ketab-e hashtom. Translated by Nazari Farsani M. Tehran: Farvahar; 2018. [Persian]
Najmabadi M. History of medicine in Iran (before Islam). Tehran: Tehran University; 1992. [Persian]
Tafazali A. Minoy-e Kherad. Translated by Tafazali A. Tehran: Tos; 1385. [Persian]
Mahmodi ZH. The evolution of medical law in Iran. Journal of Ghanon Yar 2018; 4(6): 239-259. [Persian]
Nafisi A. A brief history of the medical sciences up to the beginning of the modern century. Isfahan: Isfahan University; No Date. [Persian]
Ahangari F. Backgrounds and Foundations of Ethics in Iran and the World. Journal of Ethics in Science and Technology 2007; 2(3-4): 11-22. [Persian]
Majlesi MT. Bahar ol-Anvar lejameah ledorar Akhbar al-Aemeh-e Athar. Beirut: Moasesat-ol- Vafa; 1982. [Arabic]
Abo Davood. Sonan. Research by Mohammad Mohi-o-ddin Abdul Hamid. Beirut: Darol Fekr; No Date. [Arabic]
Ibn Abi Asibeah. Ayon ol-Anba fi tabaghat ol-Atebba. Beirut: Dar Maktabat ol-Hayat; No Date. [Arabic]
Dibaei A. Summary of Ethics and Medical Laws. Tehran: Pazhoheshkade Farhang va Maaref; 2002. [Persian]
Koleini M. Kafi. Tehran: Dar ol-Ketab Eslamiyeh; 1986. [Arabic]
Najafi MH. Javaher ol-Kalam. Beirut: Dar-e Ahya Letorase Arabi; 1404. [Arabic]
Mohaghegh Ardabili A. Majma ol-Faedeh va al-Borhan fi Sharh Ershad ol-Azhan. Qom: Jameat ol-Modarresin; 1995. [Arabic]
Ibn Hayuon N. Daeom ol-Eslam. Qom: Moaseseh al-Beit; 2006. [Arabic]
Ibn Nadim. Alfehrest. Translated by Tajadod MR. Tehran: Amir Kabir; 1987. [Persian]
Ibn Abitaleb A. Nahjolbelaghah. Translated by Feiz-il-Eslam A. Tehran: Feiz-il-Eslam; 1987. [Persian]
Ibn Abe-lHadid A. Sharh-e Nahjolbelaghah. Qom: Marashi Najafi Library; 1992. [Persian]
Makarem Shirazi N. Bahos Feghhiyeh. Qom: Hoze Elmiyeh; 1999. [Arabic]
- چکیده مشاهده شده: 231 بار
- PDF دانلود شده: 131 بار