تأثیر آبهای آلوده بر شیوع بیماریها در عصر ناصری (از منظر سیاحان خارجی)
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 7 شماره 24 (1394),
5 July 2017
,
صفحه 47-67
https://doi.org/10.22037/mhj.v7i24.17762
چکیده
در دوره قاجار رعایت بهداشت اهمیت چندانی نداشت و به طور کلی وضعیت بهداشتی در این دوره نابسامان بود. رعایتنکردن بهداشت فردی و همچنین نبود آموزشهای عمومی در زمینه رعایت اصول اولیه بهداشت، منجر به بروز و شیوع بیماریها میشد که برخی از آنها به علت استفاده از آب آلوده بود.
در دوره قاجار استفاده از آبهای آلوده منجر به ایجاد بیماریهاییچون وبا، بیماریهای گوارشی، پیوک و بیماریهای پوستی میشد. در پژوهش حاضر سعی شده است تا تأثیر آبهای آلوده بر بیماریها در دوره ناصری (به عنوان بخشی از دوره قاجار) از منظر سیاحان خارجی مورد مطالعه قرار گیرد.
یافتهها نشان میدهد که از دیدگاه سفرنامهنویسان خارجی کمبود و توزیع نامناسب آبها، ناآگاهی عمومی از اصول بهداشتی، بیتوجهی دولت مرکزی به بهداشت آبها باعث آلودگی آبها در در دوره ناصری و به تبع آن شیوع بیماریها شده است.
روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از اطلاعات اسنادی و کتابخانهای صورت پذیرفته است.
- دوره ناصری؛ بیماری؛ آب آلوده؛ سفرنامه
ارجاع به مقاله
مراجع
اورسل، ارنست. (1353 ش.). سفرنامه ارنست اورسل. مترجم علیاصغر سعیدی، تهران: شرکت افست، صص 26، 228.
بروگش، هینریش. (1374 ش.). در سرزمین آفتاب. مترجم مجید جلیلوند، تهران: نشر مرکز، صص 61، 86، 120، 416.
بروگش، هینریش. (1389 ش.). سفری به دربار سلطان صاحبقران. مترجم حسین کردبچه، تهران: انتشارات اطلاعات، صص 264، 416، 467-466.
بل، گرترود. (1363 ش.). تصویرهایی از ایران. مترجم بزرگمهر ریاحی، تهران: انتشارات خوارزمی، صص 50-49، 54.
بهلر، موسیو. (1356 ش.). سفرنامه بهلر. به کوشش علیاکبر خداپرست، تهران: انتشارات توس، ص 29.
پاشینو، پیترایوانوویچ. (1372 ش.). سفرنامه ترکستان (ماورالنهر). مترجم مادروس داود خانف، به کوشش جمشید کیانفر، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ص 50.
پولاک، ادوارد یاکوب. (1368 ش.). سفرنامه پولاک. مترجم کیکاووس جهانداری، تهران: انتشارات خوارزمی، دو جلدی، جلد اول، صص 59، 65، 93، 246، 307، 428.
چریکف، مسیو. (1358 ش.). سیاحتنامه مسیو چریکف. به کوشش علیاصغر عمران، مترجم آبکار مسیحی، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی، وصال شیرازی، ص 63.
دیولافوآ، مادام. (1361ش). سفرنامه مادام دیولافوآ. مترجم و نگارش فرهوشی (همایون سابق)، کتابفروشی خیام، ص 490.
رایس، کلاراکولیور. (1383 ش.). زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان. مترجم اسدالله آزاد، تهران: نشر کتابدار، ص 192.
سایکس، سرپرسی. (1336 ش.). سفرنامه سرپرسی سایکس. مترجم حسین سعادت نوری، تهران: انتشارات کتابخانه سینا، صص 57، 171.
سرنا، کارلا. (1363 ش.). مردم و دیدنیهای ایران. مترجم غلامرضا سمیعی، تهران: نشر نو، صص 41، 316.
شیل، لیدی. (1368 ش.). خاطرات لیدی شیل. مترجم حسین ابوترابیان، تهران: نشر نو، ص 106.
عزالدوله، ملگونوف. (1363 ش.). سفرنامه ایران و روسیه. به کوشش محمد گلبن و فرامرز طالبی، تهران: نشر دنیای کتاب، ص 101.
علیجانی، مهدی. (1393 ش.). چالشهای بهداشت عمومی در ایران عصر قاجار. فصلنامه تاریخ پزشکی. سال ششم، شماره هجدهم، ص 65.
فوروکاوا، نوبویوشی. (1384 ش.). سفرنامه فوروکاوا. مترجم هاشم رجبزاده و کینیجی ئه اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، صص 54، 193.
فووریه، ژوانس. (1385 ش.). سه سال در دربار ایران. مترجم عباس اقبال آشتیانی، تهران: نشر علم، صص 74، 289.
کریمخان زند، مصطفی. (1391 ش.). مواجهه طبابت بومی با بیماریهای وبا و طاعون در ایران دوره قاجار. فصلنامه تاریخ علم. دوره دهم، شماره دوم، صص 126-93.
گوبینو، ژوزف آرتور. (1387 ش.). سه سال در ایران. مترجم ذبیحالله منصوری، تهران: انتشارات نگارستان کتاب، ص 87.
مکنزی، چارلزفرانسیس. (1359 ش.). سفرنامه شمال. مترجم منصوره اتحادیه (نظام مافی)، تهران: نشر گستره، صص 34، 46، 108، 200.
مکنزی، چارلزفرانسیس. (1363 ش.). گزارش ایران از یک سیاح روس. به اهتمام محمدرضا نصیری، مترجم سیدعبدالله، تهران: کتابخانه طهوری، ص 30.
وامبری، آرمینوس. (1370 ش.). سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه. مترجم فتحعلی خواجهنوریان، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، صص 203، 247.
ویشارد، جان. (1363 ش.). بیست سال در ایران. مترجم علی پیرنیا، تهران: مؤسسه انتشارات نوین، صص 104، 198، 228.
ویلس، چارلز جیمز. (1366 ش.). تاریخ اجتماعی ایران در عصر قاجاریه. به کوشش جمشید دودانگه و مهرداد نیکنام، مترجم سیدعبدالله، تهران: انتشارات زرین، ص 353.
ییت، چارلز ادوارد. (1365 ش.). سفرنامه کلنل ییت به ایران و افغانستان. مترجم قدرتالله روشنی و مهرداد رهبری، تهران: انتشارات یزدان، ص 179.
- چکیده مشاهده شده: 890 بار
- PDF دانلود شده: 392 بار