مدرنیته و سنت در پزشکی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 9 شماره 30 (1396),
12 June 2017
,
صفحه 139-167
https://doi.org/10.22037/mhj.v9i30.17415
چکیده
مقدمه: تحولات دانش پزشکی در عصر جدید معلول پیشرفت علوم فیزیک، شیمی و زیستشناسی و متعاقب آن تکنولوژیهای نوین است. به مدد این علوم اگرچه مکانیسمهای بیوشیمیایی و متابولیسم مواد، ژنتیک، نشانگرهای بیماری و پاتوفیزیولوژی بیماریها دقیقتر شناسایی شدهاند، ولی در شناخت سبب و علت بیماریها و متعاقباً درمان درست و مؤثر بیماریها توفیق کمتری حاصل شده است. گسست بین بیومدیسین و ریشههای اصلی آن، یعنی آنچه که آن را طب سنتی یا مکمل مینامند، عامل بروز نابسامانی و عدم توفیق علوم نوین طبی در ارائه درمان ایمن و کارآمد است، چنانکه امروزه بیماران و ارائهکنندگان خدمات بهداشتی در سراسر جهان خواستار سیستمهای طب سنتی هستند. هدف این مطالعه بررسی چالشهای ناشی از بیتوجهی به طب نیاکان و معرفی طب تلفیقی به عنوان راهکار مناسب در ارتقای سلامتی جامعه است.
روش: این مقاله با بررسی کتب طب سنتی، فلسفه طب و آیندهنگری در پزشکی و مقالات هر دو دیدگاه طب سنتی و علوم نوین طبی به بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف دو دیدگاه طبی در حوزه پیشگیری و درمان میپردازد.
یافتهها: کنترل بیماریهای واگیردار بیش از اینکه معلول علوم نوین طبی باشد، ناشی از بهبود تغذیه، بهداشت محیط، کنترل موالید و بهبود سطح ایمنی در افراد جامعه است. این در حالی است که سازمانهای علمی مختلف ناظر بر ابعاد سلامتی و بهداشت نظیر سازمان جهانی بهداشت در دهههای اخیر به فکر تعیین روشهای جایگزین و تکمیلکننده مناسب از میان روشهای درمانی و بهداشتی در طب سنتی جوامع مختلف افتادهاند. این روشهای درمانی طب سنتی حتی با اثربخشی بیشتر و ایمنتر طب مکمل یا جایگزین نامیده میشوند، ولی از آنجا که مکاتب طبی سنتی با اقبال عمومی مردم در دنیا رو به رو شدهاند و در مطالعات متعدد اثربخشی آنها ثابت شده است، امروزه از واژه طب تلفیقی استفاده میشود که رد پای آن در مرکز ملی سلامت (طب) مکمل و تلفیقی آمریکا[i] دیده میشود.
نتیجهگیری: طب تلفیقی این فرصت را برای دانشمندان و کارگزاران سلامت جامعه فراهم میکند تا با نگرشی عمیقتر به شناخت بیماریها، اسباب و علل و مکانیسمهای ایجاد بیماری بپردازند و در آن صورت روشهای مؤثرتر، ارزانتر و ایمنتری برای پیشگیری و درمان بیماریها ارائه نمایند.
- طب سنتی ایران؛ علوم نوین طبی؛ طب متعارف؛ طب مکمل و جایگزین؛ طب تلفیقی؛ کلنگری و جزءنگری
ارجاع به مقاله
مراجع
Simopoulos AP. The Hippocratic concept of positive health in the 5th century BC and in the new millennium: Karger Publishers; 2001.
ابن سینا، حسین بن عبدالله. القانون فی الطب. تصحیح علیرضا مسعودی. دو جلدی، جلد اول، تهران: المعی، (1392 ش.)، ص 334.
حسنزاده آملی، حسن. طب و طبیب و تشریح. قم: نشر الف.لام.میم، (۱۳۸۵ ش.)، ص 62.
اهوازی، علی بن عباس. کامل الصناعه الطبیه. تحقیق مؤسسه احیای طب طبیعی. دو جزئی، جزء اول، قم: جلالالدین، (1387 ش.)، ص 36.
ولف، هنریک ر. آندرپدرسون، استیگ. روزنبرگ، ریبن. درآمدی بر فلسفه طب. ترجمه همایون مصلحی. تهران: طرح نو، (1380 ش.)، ص 27.
World Health Organization (WHO). WHO traditional medicine strategy 2014-2023. Geneva: World Health Organization; 2015. Available at: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/92455/1/9789_241506090eng.pdf.
World Health Organization. WHO traditional medicine strategy 2002-2005. Geneva: World Health Organization. Available at: http://apps.who.int/ iris/handle/10665/67163.
سوزنچی، حسین. معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، (1389 ش.)، صص 60-32.
هانمن، ساموئل. ارغنون پزشکی. ترجمه احمد ارژمند. تهران: سروش، (1378 ش.)، صص 117-87.
مصطفوی کاشانی، مجید. ناصری، محسن. سعیدی، اکبر. مجموعه آثار دکتر سیدجلال مصطفوی کاشانی. جلد سوم، تهران: المعی، (1391 ش.)، ص 35.
کرمانی، نفیس بن عوض. شرح الاسباب و العلامات. تصحیح و تحقیق مؤسسه احیای طب طبیعی. قم: جلالالدین، (1387 ش.)، ص 26.
WHO: Noncommunicable Diseases Country Profiles; 2011. Available at: http://www.who.int/nmh/publications/ncd_profiles2011/en.
کوهپایهزاده اصفهانی، جلیل. عسگری، فرشته. عظیمی، سیدهسارا. رافعی، علی. بجانی، ثریا. نظام مراقبت عوامل خطر بیماریهای غیر واگیر. وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، (1390 ش.)، صص 5-4، 14-13.
مرندی، علیرضا. لاریجانی، باقر. عزیزی، فریدون. جمشیدی، حمیدرضا. سلامت در جمهوری اسلامی ایران 93-1357. دو جلدی، جلد اول، تهران: اطلاعات، (1393 ش.)، ص 638.
Null G, Carolyn Dean MD, Feldman M, Rasio D, Smith D. Death by medicine. Surgery. 2010; 371(3): 13.
کرمی، منوچهر. انصاری، حسین. صدرایی، روزیتا. درسنامه جامع بهداشت. چاپ اول، ویرایش دوم، تهران: کتاب میر، (1384 ش.)، ص 144.
اخوینی بخاری، ابوبکر ربیع بن احمد. هدایت المتعلمین فی الطب. تصحیح منیژه عبدالهی. تهران: چوگان، (1395 ش.)، صص 111-110.
ابن سینا حسین بن عبدالله. القانون فی الطب. تصحیح علیرضا مسعودی. دو جلدی، جلد دوم، تهران: المعی، (1392 ش.)، صص 828، 843-842.
نبیپور، ایرج. آینده پزشکی و دیدهبانی فناوری. بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، (1394 ش.)، صص 6-3.
همدانی، حاجمیرزاحسین. مقامع رشیق لمنکری طب العتیق (برهان رسا). تصحیح و تحقیق حسین رضائیزاده و طیبه طاهریپناه. تهران: نشر شهر، (1386 ش.)، ص 40.
Organization WH. The promotion and development of traditional medicine: report of a WHO meeting [held in Geneva from 28 November to 2 December 1977]. 1978. Available at: http://apps.who.int/iris/bitstream/ 10665/40995/1/WHO_TRS_622.pdf.
رضاییزاده، حسین. طاهریپناه، طیبه. راهبرد طب سنتی، سازمان جهانی بهداشت 2023-2014. چاپ اول، تهران: المعی، (1393 ش.)، ص 76.
Payyappallimana U. Role of traditional medicine in primary health care. Yokohama Journal of Social Sciences. 2010; 14(6): 57-78.
National Center for Complementary and Alternative Medicine. Third Strategic Plan. 2011-2015. Available at: http://nccam.nih.gov/about/plans/2011.
White House Commission on Complementary and Alternative Medicine Policy. 2002. Available at: http://whccamp.hhs.gov/.
Mattila E, Uusitalo–Seppälä R, Wuorela M, Lehtola L, Nurmi H, Ristikankare M, Moilanen V, Salminen K, Seppälä M, Mattila PS, Anttila VJ. Fecal transplantation, through colonoscopy, is effective therapy for recurrent Clostridium difficile infection. Gastroenterology. 2012; 142(3): 490-496.
Kunde S, Pham A, Bonczyk S, Crumb T, Duba M, Conrad Jr H, Cloney D, Kugathasan S. Safety, tolerability, and clinical response after fecal transplantation in children and young adults with ulcerative colitis. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. 2013; 56(6): 597-601.
- چکیده مشاهده شده: 2041 بار
- PDF دانلود شده: 1407 بار