ربع رشیدی؛ بزرگترین مجتمع علمی دانشگاهی ایران (قرن هشتم هجری/ سیزدهم میلادی)
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 1 شماره 1 (1388),
30 April 2016
,
صفحه 131-145
https://doi.org/10.22037/mhj.v1i1.12300
چکیده
ربع رشیدی آشکارترین نمونه سعی و همت دست اندرکاران اصلاحات غازانخان پادشاه مغول در عرصه تعالی و رشد و پویایی فرهنگ ایرانی در چارچوب اندیشههای عصر ایلخانی به شمار میآید که توسط خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی به عنوان شهر دانشگاهی با برنامههای وسیع فرهنگی، اقتصادی و رفاهی در نخستین سالهای قرن هشتم هجری ایجاد شده و اگر چه در مقایسه با تأسیس دانشگاه کمبریج در سال 1209 میلادی، چندین دهه دیرتر به امر تعلیم و آموزش پرداخته ولی به گواهی تاریخ نسبت به بیشتر دانشگاههای معتبر اروپا از نظر تقدم زمانی پیشتاز است. مقاطع آموزشی در ربع رشیدی را میتوان به 5 مقطع تقسیم نمود: 1. بیتالتعلیم 2. آموزش حرفهای 3. مدارس عالی 4. دارالشفا 5. خانقاه. خواجه رشیدالدّین فضلالله همدانی رجل سیاسی، دانشمند، طبیب آخر قرن هفتم و بزرگترین مورخ ایرانی عالم به جمیع علوم عصر زمانه خویش در سال 648 هـ . ق.، در همدان به دنیا آمد. رشیدالدّین که در برخی تواریخ به او «رشیدالحق» و «رشیدالدوله» نیز گفتهاند علم طب را نزد خانواده خویش در همدان فرا گرفت. وی نخستین بار به عنوان طبیب به دربار آباقا خان راه یافت. در عهد ارغون شاه، مرتبه و پایه وی ترقی یافت تا جایی که در سال 697 هـ .ق.، غازانخان رتبت نیابت امور جهانبانی و منصب وزارت و صاحب دیوانی را به رشیدالدّین فضلالله و خواجه سعدالدین ساوجی سپرد (امیدیانی، 1378).
- ربع رشیدی؛ رشیدیه؛ رشیدالدین فضلالله همدانی
ارجاع به مقاله
مراجع
اذکائی همدانی، پرویز. (1373). خواجه رشیدالدین. تاریخ نگاری ایران. بنیاد موقوفات دکتر افشار.
اصفهانیان، داوود. (1388). گزارشی از مجتمع علمی ربع رشیدی. مجموعه مقالات ربع رشیدی. به اهتمام رضا رحمانی. تهران. 77.
امیدیانی، حسین. (1378). ربع رشیدی؛ مجتمع بزرگ وقفی، علمی و آموزشی در تبریز. وقف میراث جاویدان. ش 27. 51، 54، 64.
جهانبخش. جویا. (1378). ربع رشیدی؛ مجالی فراخ برای کتابورزی. آیینه میراث. تهران. 27.
جوادی. شفیع. (1350). تبریز و پیرامون. تبریز.
سعیدنیا، احمد. (1388). پژوهش در ربع رشیدی. مجموعه مقالات ربع رشیدی. (به اهتمام رضا رحمانی). تهران. 77 تا 87.
قاجار، نادر میرزا. (1373). تاریخ و جغرافی دار السلطنه تبریز. تبریز: انتشارات ستوده. چاپ غلامرضا طباطبایی مجد.
محمدنیا، مرتضی. (1387). کتابخانه ربع رشیدی. آینه پژوهش. تهران. 8.
مشکور، محمد جواد. (1348). ربع رشیدی. مجله هنر و مردم. ش 184. 34.
مفتاح، الهامه. (1388). بررسی شخصیت و آثار رشیدالدین فضل الله همدانی. مجموعه مقالات ربع رشیدی. به اهتمام رضا رحمانی. تهران. 826.
مینوی، مجتبی. (1344). خواجه رشیدالدین وزیر. مجلة دانشکده ادبیات تهران. سال سوم. 52.
نخجوانی، حاج حسین آقا. (1320). ربع رشیدی. نشریة دانشکده ادبیات تبریز. 22.
هاشمیان. هادی. (1384). خواجه رشید الدین فضلالله همدانی و وقفنامه ربع رشیدی. مجله کتابخانه مرکزی تبریز. ش2.
- چکیده مشاهده شده: 2317 بار
- PDF دانلود شده: 905 بار