گیاه درمانی و پزشکی در ایران باستان
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 2 شماره 2 (1389),
30 April 2016
,
صفحه 11-33
https://doi.org/10.22037/mhj.v2i2.12281
چکیده
سرزمین ایران در اعصار مختلف تاریخ همواره از کانونهای مهم علوم گوناگون بهخصوص داروسازی و کشت و پرورش گیاهان دارویی بوده است. دانش پزشکی در ایران باستان پیش از دوره اوستایی وجود داشته است و با ظهور زرتشت که خود از پزشکان برجسته بوده است، گسترش این دانش و همچنین علوم مختلف، دامنه وسیعتری یافت که دامنه وسعت آن، تمدنهای دیگر را نیز تحت تأثیر قرار داده است، اما تأثیرپذیری اقوام و ملل دیگر از دانش ایرانیان، متأسفانه مرجع مهم باستانی در تاريخ طب ایران برجای نمانده است و در گذر حوادث تلخ تاریخی مانند هجوم یونانیان و نابود کردن و به آتش کشیدن پایگاههای فرهنگی و اسناد تاریخی، امروزه بسیاری از موارد تاریخی این مرز و بوم به محاق گراییده است. از جمله این موارد، میتوان به تاریخ پزشکی ایران باستان اشاره کرد که بهجز مواردی اندک در اوستا و چند کتاب پهلوی و اشارههایی محدود در آثار یونانیان، متأسفانه تاکنون مرجع و سند یا کتابی در باب پزشکی ایران برجای نمانده است. از اینرو، تاریخ پزشکی ایران زمین بهعلت کمبود منابع مکتوب به سه دوره محدود شده است: دوره نخست، از عصر پیش اوستایی و اوستا تا ظهور ساسانیان؛ دوره دوم، از آغاز تا انقراض امپراطوری ساسانی و دوره سوم، از آغاز اسلام تا عصر حاضرکه از آن به دوران طلایی دانش ایرانی یاد میشود. نوشتار حاضر، پژوهشی مختصر در باب دوره نخست دانش پزشکی در ایران است که با استناد به اوستا از نخستین پزشک آریایی ـ فریدون ـ شروع میشود و تا آغاز امپراطوری ساسانی ادامه مییابد.
- پزشکی ایران باستان؛ گیاه درمانی؛ تخصصهای پزشکی در اوستا
ارجاع به مقاله
مراجع
اسدالله، بیژن. (1350). سیر تمدن و تربیت در ایران باستان. ابن سینا.
اسمیت، برندا. (1380). مصر باستان. ترجمه آزیتا یاسائی. ققنوس.
اوشیدری، جهانگیر. (1378). دانشنامه مزدیسنا. نشر مرکز تهران.
بایرناس، جان. (1386). تاریخ جامع ادیان. حکمت. انتشارات علمی و فرهنگی.
بهار، مهرداد. (1378). بندهش، انتشارات توس.
بهزادی، رقیه. (1382). قومهای کهن. نشر نی.
پورداوود، ابراهیم. (1380). آناهیتا. پیک ایران.
پورداوود، ابراهیم. (1384). خرده اوستا. دنیای کتاب.
پيرنيا، حسن. (1380). تاريخ ايران باستان. افسون. جلد سوم.
حكمت، عليرضا. (1350). آموزش و پرورش در ايران باستان. مؤسسه تحقيقات و برنامهريزي علمي و آموزشي.
دراني، كمال. (1376). تاريخ آموزش و پرورش ايران قبل و بعد از اسلام. سمت.
دوستخواه، جلیل. اوستا. مروارید.
دیاکونوف، ا.م. (1379). تاریخ ماد. ترجمة کریم کشاورز. انتشارات علمی و فرهنگی.
سلطانزاده، حسين. (1364). تاريخ مدارس ايران از عهد باستان تا تأسيس دارالفنون. آگاه.
ضميري، محمد علي. (1373). تاريخ آموزش و پرورش ايران و اسلام. راهگشا.
فنتزمر. (1366). پنج هزار سال پزشکی. ترجمه سیاوش آگاه. انتشارات علمی و فرهنگی.
کریستن سن، آرتور. (1378). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. صدای معاصر.
کریمر، ساموئل. (1383). الواح سومری. ترجمه داوود رسایی. علمی و فرهنگی.
گيرشمن، رمان. (1381). تاريخ ايران از آغاز تا اسلام. ترجمه دکتر معین. دنیای کتاب.
هرودوت. (1343). تواریخ. ترجمة ع. وحید مازندرانی. علمی و فرهنگی.
وكيليان، منوچهر. (1378). تاريخ آموزش و پرورش در اسلام و ايران. دانشگاه پيام نور.
- چکیده مشاهده شده: 1700 بار
- PDF دانلود شده: 2271 بار