• ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی

  • صفحه اصلی
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • تیم سردبیری
    • نمایه نامه ها
  • موارد ضروری
    • فرم تعهد نامه
    • فرمت مقالات
    • دریافت کد ارکید
  • ارزیابی مقالات
  • کمیته بین‌المللی اخلاق نشر
    • اقدامات کمیته بین المللی اخلاق نشر COPE
  • ارسال مقاله/ راهنمای نویسندگان
  • بیانیه حق نشر
  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • اطلاعات تماس
  • اطلاعیه‌ها
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 2 شماره 3 (1389): فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ پزشکی، تابستان 1389
  4. مقاله پژوهشی

دوره 2 شماره 3 (1389)

اردیبهشت 2016

کالبدشناسی اعصاب مغزی در متون کهن فارسی؛ «ذخیره خوارزمشاهی» اسماعیل جرجانی

  • محمد علی محجل شجاء
  • آر. شین تابس
  • محمد اردلان
  • ماریوس لوکاس
  • گارابود اکنویان
  • جورج ای. سالتر
  • جری دبلیو. اوکس
  • مترجمین: الهام اختری
  • حمیدرضا حسنلو

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, دوره 2 شماره 3 (1389), 30 اردیبهشت 2016 , صفحه 119-138
https://doi.org/10.22037/mhj.v2i3.12261 چاپ شده: 2016-04-30

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

اسماعیل جرجانی یکی از تأثیرگذارترین پزشکان و آناتومیست‌های ایرانی قرن دوازدهم میلادی است که بخش عمده دست نوشته‌هایش را در اواخر عمر پس از 70 سالگی به رشته تحریر درآورده است. کتاب جامع مرجع پزشکی جرجانی، با عنوان ذخیره خوارزمشاهی در حدود سال 1112م. نگارش یافته و قدیمی‌ترین دائرة المعارف پزشکی نوشته شده به زبان فارسی به شمار می‌آید. این کتاب یکی از کتاب‌های مرجع دانشجویان رشته پزشکی آن دوران بوده است. در این مقاله، شرح حال جرجانی به رشته تحریر درآمده و تفاسیر و تعابیری از توصیفات مشروح وی در خصوص اعصاب مغزی مربوط به حدود یک هزاره قبل ارائه گردیده است. دانشوران ایران باستان و دوران اسلامی از پیشگامان علوم مربوط به اعصاب مغزی به شمار می‌آیند. برخی از این توصیفات چنان روشن و رسا توسط جرجانی ارائه شده‌اند که سال‌های متمادی فراروی دانشمندان و محققین اروپایی در دوره پس از رنسانس قرار داشته‌اند.

کلمات کلیدی:
  • آناتومی؛ اعصاب مغزی؛ جرجانی؛ سرزمین پارس (ایران)
  • PDF

ارجاع به مقاله

محجل شجاء م. ع., شین تابس آ., اردلان م., لوکاس م., اکنویان گ., سالتر ج. ا., … حسنلو ح. (2016). کالبدشناسی اعصاب مغزی در متون کهن فارسی؛ «ذخیره خوارزمشاهی» اسماعیل جرجانی. مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, 2(3), 119–138. https://doi.org/10.22037/mhj.v2i3.12261
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

الف) منابع فارسی

زرگری، ا. حکیم جرجانی و نقش وی در حیات دوباره طب ایرانی.

مهرئی، ام‌. آر. (2005). ذخیره خوارزمشاهی به فارسی. تهران: علوم پزشکی دانشگاهی ایرانی.

نبی‌پور. (2003). غددشناسی بالینی در تمدن اسلامی ایرانی.

نجم‌آبادی، ام. (1987). تاریخ پزشکی در ایران (فارسی). انتشارات دانشگاه تهران.

ب ) منابع انگلیسی

Abdel-Halim RE, Abdel-Maguid TE: The functional anatomy of the uretero-vesical junction. A historical review. Saudi Med J 24:815-819, 2003

Elgood C: A Medical History of Persia and the Eastern Caliphate from the Earliest Times until the Year A.D. 1932. London, Cambridge University Press, 1951.

Flamm ES: Historical observations on the cranial nerves. J Neurosurg 27:285-297, 1967

The Metropolitan Museum of Art. http://www.metmuseum.org .

Nagamia HF: Islamic medicine history and current practice. JISHM 2:19-30 2003

Newman AJ: Tashrih-i Mansuri: Human anatomy between the Galenic and prophetic medical traditions, in Vesel Z, Beikbaghban H, Thierry B: Mansur's Anatomy [in French]. Tehran, Institut Francais de Recherche en Iran, 1998.

O'Rahilly R: On counting cranial nerves. Acta Anat (Basel) 133:3-4, 1988.

Shaw JP: A history of the enumeration of the cranial nerves by European and British anatomists from the time of Galen to 1895, with comments on nomenclature. Clin Anat 5:466-484, 1992.

Shoja MM, Tubbs RS: The history of anatomy in Persia. J Anat 210:359-378, 2007.

Shoja MM, Tubbs RS: The disorder of love in the Canon of Avicenna (A.D. 980-1037). Am J Psychiatry 164:228-229, 2007.

Tubbs RS, Shoja MM, Loukas M, Oakes WJ: Abubakr Muhammad Ibn Zakaria Razi, Rhazes (865-925 AD). Childs Nerv Syst 23:1225-1226, 2007.

Wakim KG: Arabic medicine in literature. Bull Med Libr Assoc 32:96-104, 1994.

  • چکیده مشاهده شده: 650 بار
  • PDF دانلود شده: 336 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام

اطلاعات

  • برای خوانندگان
  • برای نویسندگان
  • برای کتابداران

زبان

  • فارسی
  • English
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

مجله تاریخ پزشکی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (http://journalportal.research.ac.ir/)، وابسته به مرکز تحقيقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بوده و به صورت پیوسته منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (open access) چاپ می شود.

قدرت یافته از OJSPlus