• ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله تاریخ پزشکی

  • صفحه اصلی
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • تیم سردبیری
  • راهنمای نویسندگان
    • فرم تعهد نامه
    • فرمت مقالات
    • دریافت کد ارکید
    • منابع مقاله
  • ارزیابی مقالات
  • کمیته بین‌المللی اخلاق نشر
    • اقدامات کمیته بین المللی اخلاق نشر COPE
  • ارسال مقاله
  • بیانیه حق نشر
  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • اطلاعات تماس
  • اطلاعیه‌ها
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 2 شماره 4 (1389): فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ پزشکی، پاییز 1389
  4. مقاله پژوهشی

شاپا: 2251-8320

فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ پزشکی، پاییز 1389
دوره 2 شماره 4 (1389)

دورنمایی از اخلاق پزشکی و رعایت حقوق بیمار در برخی متون طب سنتی ایران و اسلام

  • فرزانه غفاری

مجله تاریخ پزشکی, دوره 2 شماره 4 (1389), , صفحه 11-45
https://doi.org/10.22037/mhj.v2i4.12242 چاپ شده 29 April 2016

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

بررسی رابطه پزشک و بیمار و تأکید بر جایگاه حقوق بیمار در حوزه روابط اخلاقی و انسانی که در اعصار و قرون گذشته ریشه دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است.


یافته‌های متون طب سنتی کهن نشان می‌دهد که از دیدگاه پزشکان و حکمای ایرانی و اسلامی، رعایت اخلاق پزشکی در حوزه حقوق بیماران و رابطه صحیح و منطقی بین پزشک و بیمار با تکیه بر رعایت اصول و موازین اخلاقی و آموخته‌های دینی از مهم‌ترین موضوعات پزشکی بوده است.


نرم‌خویی، خوش‌رفتاری، مهربانی، دلسوزی با بیمار، حفظ اسرار بیمار، احترام به بیمار، خردمندی و باسواد بودن پزشک، رعایت تقوا و دینداری، پرهیز از لهو و لعب و... از مواردی است که پایبندی پزشک به آن‌ها در راستای خدمت به بیمار و رعایت حقوق وی در متون پزشکی قدیم، بوده است.


برخی از متون کهن پزشکی که در این مطالعه بررسی شده است، عبارتند از: «الطب الروحانی» رازی، «کامل الصناعة الطبیة» علی بن عباس اهوازی، «ادب الطبیب» رهاوی، «المعالجات البقراطیة» ابوالحسن طبری، «مفتاح الطب» ابن هندو، «منهاج‌الدکان» ابوالمنی کوهین عطار، «خلاصة الحکمة» عقیلی خراسانی و... .

کلمات کلیدی:
  • اخلاق پزشکی؛ حقوق بیمار؛ طب سنتی ایرانی و اسلامی
  • PDF

ارجاع به مقاله

غفاریف. (2016). دورنمایی از اخلاق پزشکی و رعایت حقوق بیمار در برخی متون طب سنتی ایران و اسلام. مجله تاریخ پزشکی, 2(4), 11-45. https://doi.org/10.22037/mhj.v2i4.12242
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

آسمانی، امید و امامی، محمد. (1389). حقوق پزشکی و ضمانت اجرایی اخلاق پزشکی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. سال 5. ش 1 و 2.

ابن أبی أصیبعه. (بی‌تا). عیون الأنباء في طبقات الأطباء. (بی‌تا). بیروت: منشورات دار مکتبة الحیاة.

ابن جوزی، عبد الرحمن. (1359 ق/1940م). المنتظم. حیدرآباد دکن.

ابن الندیم. (1366). الفهرست (ترجمه محمدرضا تجدد). تهران: امیرکبیر.

ابن هندو. (1387). پزشک و فیلسوف طبرستانی و کتاب مفتاح الطب او (با مقدمه مهدی محقق). تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران. دانشگاه مک گیل.

ابوداود، سنن. (بی‌تا). (تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید). ج 4. بیروت: دارالفکر.

الأخوینی البخاری، ابوبکر ربیع بن احمد. هدایة المتعلمین فی الطب (به اهتمام جلال متینی). چ 2. دانشگاه فردوسی مشهد.

اهوازی، علی بن عباس. (1387). کامل الصناعة الطبیة. ج 1. چ 1. مؤسسه احیاء طب طبیعی. قم: انتشارات جلال‌الدین.

پارسا، سوسن و حیدرنیا، محمدعلی. (1384). درسنامه تماس زودرس با بیمار. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.

پروین‌رو، شیرین و غفاری، فرزانه. (1388). رویکرد علمی ـ اخلاقی کتاب منهاج الدکان در داروسازی. فصلنامه اخلاق پزشکی. سال سوم. ش 8. 127ـ143.

تابعی، سید ضیاءالدین و پارسایی، حکیمه. (1387). رابطه پزشک و بیمار. فصلنامه اخلاق پزشکی. سال دوم. ش4.

تفضلی، احمد. (1385). مینوی خرد. چ 4. انتشارات توس.

جرجانی، سید اسماعیل (1380). ذخیره خوارزمشاهی. چ 1. انتشارات فرهنگستان علوم پزشکی.

جوادی، محمدعلی؛ عباسی، محمود و ضیایی، حسین. (1386). اخلاق پزشکی و انتظار بیمار از پزشک. چ 1. مؤسسه فرهنگی و حقوقی سینا.

جولایی، سودابه. (1387). منشور حقوق بیماران و راهکارهای ارتقاء آن در ایران. فصلنامه حقوق پزشکی. سال دوم. ش 6. مؤسسه فرهنگی حقوق سینا.

حیدرنیا، محمدعلی. (1387). مقاله نظامی عروضی. نقل از فصلنامه اخلاق پزشکی. سال دوم. ش4.

داود بن أبی سعد، ابوالمنی. (1412هـ. 1992م). منهاج الدکان و دستور الأعیان فی أعمال و تراکیب الأدویة النافعة للأبدان. دارالمناهل. بیروت: الطبعة الأولی.

الدفاع، علی عبدالله. (1386). مشاهیر گیاه‌شناسی در تمدن اسلامی (ترجمه فرزانه غفاری). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و معالعات فرهنگی.

الرهاوی، اسحاق بن علی. (1992). أدب الطبیب (تحقیق کمال سامرایی و داود سلمان علی). الطبعة الأولی، العراق. بغداد: طباعة و نشر دارالشؤون الثقافیة العامة.

زالی، محمدرضا. (1387). مبانی نوین ارتباط پزشک و بیمار. چ 2. مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی.

الطبری، ابوالحسن. (1410 هـ/1990م). المعالجات البقراطیة (یصدره فؤاد سزگین). معهد تاریخ العلوم العربیة والاسلامیة في إطار جامعة فرانکفورت.

طبری، علی بن ربّن. فردوس الحکمه في الطب. ضبطه و صححه عبدالکریم سامی الجندی. بیروت: منشورات محمدعلی بیضون، الکتب العلمیه.

طوسی، نصیرالدین.(بی‌تا). منتخب اخلاق ناصری (به تصحیح استاد جلال‌الدین همایی). تهران: مؤسسه‌ی نشر هما.

عقیلی خراسانی شیرازی، محمدحسین. (1385). خلاصة الحکمة. چ 1. سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی. طب مکمل و اسلامی. قم: نشر اسماعیلیان.

قراملکی، احد فرامرز و همکاران. (1386). اخلاق حرفه‌ای در تمدن ایران و اسلام. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

قریب، عبدالعظیم. (بی‌تا). منتخب کلیله و دمنه. وزارت فرهنگ. چاپ افست علی اکبر علمی.

قفطی، علی بن یوسف. (1371). ترجمه فارسی تاریخ الحکماء (به کوشش بهمن دارایی). تهران: دانشگاه تهران.

کاتوزیان، ناصر. (1389). اخلاق و حقوق. مجموعه سخنرانی‌های انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری. نشریه داخلی انجمن اخلاق در علوم و فناوری.

لاریجانی، باقر. (1382). پزشک و ملاحظات اخلاقی. ج 1. مروری بر بیان اخلاق پزشکی برای فردا. چ 1.

ماری کخ، هاید. (1387). از زبان داریوش (ترجمه پرویز رجبی). چ 13. نشر کارنگ.

مجموعه مقالات اخلاق پزشکی. (1373). مرکز مطالعات و تحقیقات اخلاق پزشکی. کلیات اخلاق پزشکی. انتشارات مطالعات و تحقیقات اخلاق پزشکی.

نجم‌آبادی، محمود. تاریخ طب در ایران (قبل از اسلام). مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

نظامی عروضی سمرقندی، احمد بن عمر. (1339). چهار مقاله. چ 4. چاپ از روی نسخه محمد بن عبدالوهاب قزوینی. نشریات حسن متون ادبیات فارسی 1.

نفیسی، ابوتراب. مختصر تاریخ علوم پزشکی تا ابتدای قرن معاصر. انتشارات دانشگاه اصفهان.

  • چکیده مشاهده شده: 2226 بار
  • PDF دانلود شده: 648 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام
اطلاعات
  • برای خوانندگان
  • برای نویسندگان
  • برای کتابداران
شماره کنونی
  • لوگوی Atom
  • لوگوی RSS2
  • لوگوی RSS1
واژگان کلیدی
سامانه مجله باز
زبان
  • فارسی
  • English
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

مجله تاریخ پزشکی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (http://journalportal.research.ac.ir/)، وابسته به مرکز تحقيقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بوده و به صورت فصلنامه منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (open access) چاپ می شود.

طراحی پوسته توسط سیناوب