مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی

چکیده

مقدمه: سوء مصرف مواد و مسأله اعتیاد، امروزه به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است و تمامی جوامع کم و بیش با آن درگیر می‌باشند. یکی از جدیدترین رویکردها به پدیده اعتیاد رویکرد ارتقای سلامت عمومی است که مهم‌ترین راهبردهای آن تاب‌آوری است. تاب‌آوری به این مسأله می‌پردازد که فرد به رغم قرارگرفتن در معرض فشارهای شدید و عوامل خطر می‌تواند توانش اجتماعی خود را بهبود داده و بر مشکلات غلبه کند. این مطالعه با هدف بررسی رابطه تاب‌آوری و سلامت عمومی با آسیب‌پذیری در برابر سوء مصرف مواد انجام شده است.

روش: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی تعداد 400 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر ایلام را به منظور بررسی رابطه تاب‌آوری و سلامت روان با آسیب‌پذیری در برابر مواد مورد بررسی قرار داد. از روش نمونه‌گیری خوشه‌اي چندمرحله‌ای و به صورت تصادفی استفاده شد. سپس با استفاده از پرسشنامه‌های تاب‌آوری (CD-RIS)، سلامت عمومی (GHQ-28) و استعداد اعتياد (APS) اطلاعات مورد نظر پژوهش به دست آمد. آزمون‌های تی، ضريب همبستگي و رگرسیون با استفاده از نرم‌افزار SPSS جهت تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده گردید. سطح معناداری 5/0 نیز برای تصمیم‌گیری در نظر گرفته شد.

یافته‌های پژوهش: بر اساس یافته‌ها بین آسیب‌پذیری در برابر مواد با تاب‌آوری رابطه منفی (27/0-r= و 018/0=p) و بین سلامت عمومی و آسیب‌پذیری در برابر مواد رابطه معنی‌دار (30/0r= و 001/0>p) وجود داشت. بین سلامت عمومی و تاب‌آوری رابطه مثبت و معنی‌داری (32/0-r= و 001/0>p) بدست آمد. نتایج بدست‌‌آمده ازآزمون رگرسیون نیز نشان دادکه بین تاب‌آوری، آسیب‌پذیری در برابر مواد رابطه معنی‌داری وجود ندارد و بین سلامت عمومی و آسیب‌پذیری در برابر مواد رابطه معنی‌داری (001/0> p < 05/0= ) وجود دارد.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که با کاهش میزان سلامت عمومی، آسیب‌پذیری در برابر مواد افزایش می‌یابد. پیشنهاد می‌گردد یافته‌های این تحقیق که مبین اهتمام بیش از پیش به تأمین بهداشت روانی دانش‌آموزان از جهات مختلفی دارد به شناسایی دانش‌آموزان در معرض خطر ارزیابی بالینی منجر گردیده و همچنین برای کاهش هرچه بیشتر مشکلات روانشناختی و خطر سوء مصرف مواد در دانش‌آموزان برنامه‌های مداخله‌ای مناسبتر و جامع‌تری طراحی گردد.