افیون و سندرم ترک اعتیاد در طب سنتی ایران
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 7 شماره 23 (1394),
17 آذر 2015
,
صفحه 127-149
https://doi.org/10.22037/mhj.v7i23.10812
چکیده
امروزه اعتیاد یک معضل اجتماعی، بهداشتی و سیاسی و از جمله جدیترین مسائل بشر، در اغلب کشورهای جهان، به خصوص در کشورهای در حال توسعه است. مطالعات اسناد تاریخی نشان میدهد که آشنایی انسان با مواد مخدر، به چندین هزارسال قبل از میلاد، باز میگردد. از زمان بقراط تا اطبای دوران اسلامی گزارشات متنوعی از خواص دارویی تریاک و درمان بیماریها و مضرات و منافع آن و عوارض قطع افیون، به صورت سندرم ترک تریاک، ثبت شده است.
ما در این تحقیق به بررسی کلی مضرات و منافع افیون و سندرم ترک آنها بر اساس مستندات طبی گذشته پرداخته و تا حدودی علائم آن با مباحث طب رایج تطبیق داده شده و در نهایت پیشنهادات عملی بر اساس الگوی گذشته جهت کاهش عوارض و میزان مصرف ارائه خواهیم نمود.
با توجه به قدمت استفاده از تریاک در بین مردم خاورمیانه، اطبای دوران اسلامی توانستهاند به اثرات مواد افیونی در بدن انسان پی برده و در موارد زیادی از منافع و مضرات آن در بیماریهای مختلف گزارشاتی را ذکر کرده و با طرحی داروهای مرکب و اصلاح مضرات آن، افراد جامعه را با کمترین عوارض روبرو نمایند. علاوه بر آن الگوی مصرفی آن در سنین بالا و نحوه استفاده خوراکی آن در دوران گذشته باعث شده که میزان مصرف، عوارض و علائم ترک آن به شدت موارد امروزی نباشد، زیرا اغلب مصرف افیون با مصلحات آن بوده و با این وجود در صورت وجود اعتیاد برای جلوگیری از شدت بروز سندرم ترک اعتیاد، کاهش این ماده مخدر به صورت تدریجی مطابق با توان و انرژی افراد و جایگزینی با موادی با ضرر کمتر در نظر گرفته شده است. بنابراین شایسته است سیستم بهداشتی کشور نیز با بهرهگیری از پشتوانه علمی گذشته، بیشترین استفاده را از این در جهت بهبودی وضعیت سلامتی و بیماری افراد جامعه داشته باشد، وگرنه تدبیر نادرست میتواند ما را در توسعه مواد مخدر جدید و ابتلا به بیماریهای کشنده عفونی و در نهایت نابودی جامعه جوان رهنمون سازد.
- افیون؛ سندرم ترک؛ طب سنتی ایران
ارجاع به مقاله
مراجع
قرآن کریم. ترجمه الهی قمشهای، بنیاد نشر و ترویج قرآن، انتشارات صالحی، (1380 ش.).
حرانی، ابی محمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه. تحف العقول. ترجمه علیاکبر غفاری، چاپ سوم، قم: اسلامیه، (1366 ش.)، صص 83 و 121-95.
ساداتیان، سیداصغر. تظاهرات اصلی و درمان مسمومیتها. چاپ اول، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی نور دانش، (1381 ش.)، صص 128-23.
ممتازی، سعید. خانواده و اعتیاد. چاپ سوم، زنجان: انتشارات مهدیس، (1384 ش.)، صص 10-1.
ملکوتی، سیدکاظم. راهنمای کاربردی درمان سوء مصرفکنندگان مواد. چاپ اول، تهران: انتشارات پرشکوه، (1380 ش.)، صص 10-1.
عقيلى علوى شيرازى، سيدمحمدحسين بن محمدهادى. مخزنالادویه. تصحیح محمدرضا شمس اردکانی، روجا رحیمی و فاطمه فرجادمند، تهران: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران ـ سبز آرنگ، (1390 ش.)، ص 154.
حکیم مؤمن، سیدمحمد مؤمن بن محمد زمان. تحفه المؤمنین. تحقیق و تصحیح مؤسسه احیای طب طبیعی، جلد اول، قم: نور وحی، (1390 ش.)، صص 129 و 236.
رحمتی، محمدمهدی. عوامل مؤثر در شروع مصرف مواد مخدر. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد. (1381 ش.)، سال هفتم، شماره پنجاهودوم، صص 9-26.
سادوک، بنجامین جیمز. سادوک، ویرجینیا آلکوت. خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی. ترجمه فرزین رضاعی، جلد اول، چاپ چهارم، تهران: انتشارات ارجمند، (1390 ش.)، صص 550-477.
محققی، اختر. جامعهشناسی اعتیاد. چاپ اول، تهران: مرلف، (1385 ش.)، صص 57-37.
گلدر، مایکل. میو، ریچارد. گلدیس، جان. روانپزشکی آکسفورد. ترجمه محمد کیانراد، هومن خواجویی کرمانی و بهارک ملکی، چاپ اول، تهران: مؤسسه انتشاراتی نور دانش، (1381 ش.)، ص 251.
یاسینی اردکانی، سیدمجتبی. رفعتی، علی. شناخت و درمان اعتیاد. چاپ اول، یزد: انتشارات طبگستر با همکاری دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، (1383 ش.)، صص 9-10.
پژومند، عبدالکریم. مسمومیتها. چاپ اول، تهران: انتشارات چهر، (1377 ش.)، صص 64-356.
کاتزونگ، ترور. مرور آزمونهای فارماکولوژی 2008. ترجمه محمدمهدی غیرتیان، مهرناز رضوانفرد، چاپ دوم، تهران: مؤسسه انتشاراتی اندیشه رفیع، (1387 ش.)، صص 9-270.
جرجانی، سیداسماعیل بن حسن. ذخیره خوارزمشاهی. جلد دوم، چاپ اول، قم: مؤسسه احیای طب طبیعی، (1391 ش.)، ص 340.
ابن سینا، حسین بن عبدالله. قانون. ترجمه عبدالرحمن شرفکندی، جلد دوم، چاپ دهم، تهران: سروش، (1389 ش.)، صص 33، 35، 50 و 73.
اکبرزاده پاشا، حجتاله. مسمومیت. چاپ اول، تهران: پاشا، (1385 ش.)، ص 512.
الازرق الیمنی، الشیخ ابراهیم بن عبدالرحمن بن ابیبکر. تسهیل المنافع فی الطب و الحکمه. تصحیح محمدعبدالکریم النحوی، جلد اول، چاپ اول، مسقط: عاصمه الثقافه العربیه، (1427 ق.)، ص 186.
خاکسار، ج. محرومیت از مواد مخدر. (1389 ش.)، ص 20. یافتشده در آدرس:
http://www.mums.ac.ir/shares/student/khaksarj1/moshavereh/89/mavad/mahromiyat%20az%20mavad.pdf
درخشنده، علی. عوارض جانبی متادون و علائم ترک در متادون. (1392 ش.)، صص 11-8. یافتشده در آدرس: http://pharmacologyst.ir/post-44.aspx
میسری، حکیم. دانشنامه در علم پزشکی کهنترین مجموعه طبی به شعر فارسی. تحقیق و تصحیح برات زنجانی، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، (1373 ش.)، صص 8-25 و 8-224.
رازى، محمد بن زكريا. المنصوري في الطب. ترجمه محمدابراهيم ذاكر، تصحیح حازم بكرى صديقى، تهران: دانشگاه علوم پزشكى تهران، (1387 ش.)، ص 639.
عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود. رساله افیونیه. تحقیق و تصحیح: رسول چوپانی، امید صادقپور و وجیهه پناهی، تهران: المعی، (1388 ش.)، صص 9-8، 8-17 و 39.
پولاک، یاکوب ادوارد. سفرنامه پولاک؛ ایران و ایرانیان. ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی، (1368 ش.)، صص 40-433.
دستغیب، سیدعبدالحسین. گناهان کبیره. جلد اول، چاپ هجدهم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، (1383 ش.)، صص 46-225.
- چکیده مشاهده شده: 4344 بار
- PDF دانلود شده: 14509 بار