مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن)

سابقه و هدف: اجراي ورزشي فقط تحت تأثیر يک برنامه‌ی تمريني قرار ندارند، بلکه عوامل متعددي در آن دخيل است که بی‌شک تغذيه يکي از مؤثرترین آن‌ها اسـت. پژوهش حاضر با هدف بررسی دانش و عادات تغذیه‌ای دختران و پسران هندبالیست استان فارس انجام شد.

روش کار: جامعه آماري تحقيق حاضر را کلیه‌ی ورزشکاران رشته هندبال شرکت کننده در مسابقات لیگ استان فارس تشکیل می‌دادند. از میان آنها تعداد 200 نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه سه بخشی (مشخصات شخصی، دانش تغذیه‌ای ورزشکاران و عادات تغذیه‌ای) استاندارد کاندریک و همکاران بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌­افزار SPSS 22 و آزمون‌های t مستقل، t تک نمونه‌ای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری در دانش تغذیه‌ای (0.64=p) بین دختران و پسران وجود ندارد، ولی عادات غذایی بین دختر و پسر دارای اختلاف معنی‌داری است. به طوری که پسران بیشتر از دختران تحت تاثیر عادات غذایی هستند (0.03=p) همچنین رابطه مثبت معناداری بين عادات تغذیه‌ای و دانش تغذیه‌ای (0.001=p) در ورزشکاران دختر و پسر وجود دارد.

نتیجه‌گیری: به نظر میرسد دانش تغذیه‌ای دختران و پسران هندبالیست استان فارس یکسان می‌باشد. با این وجود پسران نسبت به دختران بیشتر تحت تاثیر عادات غذایی هستند. همچنین با افزایش دانش تغذیه‌ای، عادات تغذیه‌ای دختران و پسران هندبالیست بهبود می‌یابد.

سابقه و هدف: تغییر در سبک زندگی در نتیجه شیوع جهانی بیماری کووید 19، ورزشکاران را نیز تحت شعاع قرارداده و پیامدهای روان­شناختی به دنبال داشته است.‏ هدف این پژوهش ارزیابی روانشناختی استرس ناشی از قرنطینه در هنگام شیوع ویروس کرونا ‏‏(‏COVID-19‎‏) در میان ‏ورزشکاران بود. ‏

روش کار:  این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است و به صورت مقطعی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه ورزشکاران حرفه‌ای و آماتور کشور بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی تعداد 389 نفر به ‏عنوان ‏نمونه انتخاب شدند (‏79 کودک از 8 تا 12 سال، 143 نوجوان از 13 تا 17 سال، 167 ‏بزرگسال از 18 تا ‏‏67 سال). ابزار اندازه‌گیری مقياس تجديدنظر يافته تأثير حوادث (‏IES‏) بود. برای تجزیه و تحلیل ‏داده‌های تحقیق از روش‌های ‏آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل واریانس ‏یک طرفه انووا) ‏استفاده شد.

یافته‌­ها: تجزیه و تحلیل آنووا نشان داد، که تفاوت قابل توجهی در کودکان و نوجوانان از نظر جنسیت، منطقه ‏جغرافیایی، نوع ورزش ‏و سطح رقابت وجود ندارد. اختلاف معنی‌داری بین جنسیت از نظر پریشانی ‏روانشناختی پس از سانحه ‏(0.02=‏p‏) ‏و ‏برانگيختگي و اجتناب فقط در بزرگسالان مشاهده شد که نتیجه ‏آن در زنان بیشتر بود (0.021=‏p‏). تفاوت قابل توجهی ‏بین ورزش فردی و تیمی برای پریشانی ‏روانشناختی ‏(0.010=‏p‏) و برانگيختگي‏ (0.032=‏p‏)‏ در بزرگسالان مشاهده شد ‏که امتیازات بالاتری ‏برای افراد بود. ورزشکاران‏ نخبه نمرات قابل توجهی بالاتر در برانگيختگي (0.02=‏p‏) بدست ‏آوردند. ‏در میان نوجوانان، تفاوت معنی‌داری بین جنسیت در متغیر برانگيختگي و اجتناب ‏(0.009‏=‏p‏)‏، با نمرات بالاتر در مردان ‏مشاهده شد. اختلاف معنی‌داری بین سطح رقابت برای متغیر افكار ‏مزاحم ‏(0.001=‏p‏)‏، با نتایج بالاتر در ورزشکاران نخبه‏، در کودکان یافت شد.‏

نتیجه‌­گیری: این نتایج آگاهی ما را در مورد اثرات پریشانی روانشناختی قرنطینه در زمان ‏COVID-19‎‏ در میان ‏ورزشکاران افزایش می‌دهد و پیشنهاد می‌شود که پروتکل‌های خاصی برای بهزیستی و سلامت ورزشکاران در ‏طی زمان شروع فعالیتهای ورزشی آنها، با توجه به جنسیت، نوع ورزش و سطح رقابتی استفاده شود.‏

سابقه و هدف: پاسخ نسفاتین-1 به یک جلسه فعالیت مقاومتی در مردان جوان و میانسال مشخص نیست. هدف از تحقیق حاضر تعیین اثر فعالیت حاد مقاومتی بر پاسخ نسفاتین-1 در مردان جوان و میانسال بود.

روش کار:  بدین منظور 11 مرد جوان (30-20 سال) و 10 مرد میانسال (50-40 سال) در این تحقیق شرکت نمودند. کلیه‌ي آزمودنی‌ها یک جلسه آزمون فعالیت مقاومتی حاد (اجرای 4 ست در 6 ایستگاه:  پرس سینه، پرس پا، پشت پا، سرشانه با هالتر، جلو بازو، زیربغل با دستگاه با شدت 60 درصد یک تکرار بیشینه) را اجرا کردند. قبل و بلافاصله بعد از فعالیت نمونه‌های خونی جهت اندازه‌گیری میزان غلظت سرمی نسفاتین-1 گرفته شد. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر جهت بررسی معنا‌داری تغییرات درون‌گروهی و بین‌گروهی استفاده شد. تمامي تجزيه و تحليل‌هاي آماري با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و در سطح معني‌داري p<0.05 انجام شد.

یافته­‌ها: نتایج نشان داد که فعالیت مقاومتی اثر معناداری روی سطوح نسفاتین-1 پس از فعالیت ورزشی نداشته است و بین پاسخ نسفاتین به فعالیت مقاومتی در دو گروه سنی مختلف تفاوت معناداری مشاهده نشد (p>0.05).

نتیجه­‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که یک جلسه فعالیت حاد مقاومتی با شدت متوسط اثر معناداری در سطوح سرمی نسفاتین-1 در مردان جوان و میانسال ندارد. همچنین تفاوت معناداری در واکنش نسفاتین-1 به فعالیت حاد بین مردان جوان و میانسال مشاهده نشد.

سابقه و هدف: توان‌بخشی افراد مبتلا به طیف اوتیسم یکی از جبهه‌های کاردرمانی است که امروزه نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی این افراد دارد. تحریک الکتریکی مستقیم جمجمه (TDCS) به عنوان روش درمانی مکمل در برخی از بیماران استفاده می‌شود. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر فزونی تحریک الکتریکی مستقیم جمجمه همراه با کاردرمانی معمول بر روی انعطاف‌پذیری کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با کارکرد بالا در گروه سنی 12-7 ساله انجام شد.

روش کار: نوع پژوهش از نوع کار آزمایی بالینی تصادفی دوسوکور پیش آزمون/ پس آزمون بود. نمونه پژوهش شامل 20 کودک پسر با اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا بودند. افراد به‌طور تصادفی در دو گروه 10 نفری مداخله و کنترل تقسیم‌بندی شدند. گروه مداخله 10 جلسه کاردرمانی به همراه 10 جلسه TDCS طی مدت سه هفته و گروه کنترل 10 جلسه کاردرمانی و 10 جلسه TDCS به صورت شم طی همان مدت سه هفته دریافت کردند. در این مطالعه متغیر انعطاف‌پذیری که یکی از آیتم‌های کارکردهای اجرایی محسوب می‌شود با آزمون کارت‌های دستی ویسکانسین اندازه‌گیری و مقایسه شدند. به‌ منظور مقایسه متغیرهای مورد مطالعه از آزمون t زوجی، تحلیل کوواریانس (ANOVA) استفاده شد.

یافته­‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد میانگین و انحراف معیار متغیرهای مورد مطالعه در گروه مداخله تفاوت معناداری نسبت به گروه کنترل نداشته است، اما مداخله فوق بر بهبود انعطاف‌پذیری (P<0/001) در گروه مداخله مؤثر بوده است.

نتیجه‌­گیری: تحریک الکتریکی مستقیم جمجمه همراه با کاردرمانی معمول بر روی کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با کارکرد بالا تفاوت معناداری نسبت به کاردرمانی معمول ندارد.

سابقه و هدف: سالمندی پدیده‌ای بیولوژیکی است که در نحوه‌ی زیست‌ارگانیزم و وضعیت روانی، اجتماعی فرد در طول زمان ظاهر می‌شود؛ لذا توجه به مسائل و نیازهای این مرحله از زندگی، یک ضرورت اجتماعی است. هدف از تحقیق حاضر تأثیر 8 هفته تمرین درمانی در آب در دو عمق مختلف بر تعادل ایستا و پویا در زنان سالمند بود.

روش کار: روش انجام تحقیق نیمه تجربی بود. از این رو از بین زنان سالمند منطقه 1 تهران 45 نفر انتخاب شدند، که پس از گرفتن پیش‌­آزمون در متغیرهای تعادل ایستا و تعادل پویا افراد به صورت تصادفی به سه گروه تمرینات در قسمت عمیق (15 نفر)، تمرینات در قسمت کم‌­عمق (15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. بعد از تقسیم افراد در گروه­‌های مربوطه، افراد شرکت‌­کننده در گروه‌­های تجربی به مدت 8 هفته به انجام تمرینات مربوطه پرداخته و در انتها دوباره از همه افراد پس­‌آزمون به عمل آمد. داده­‌های پژوهش به وسیله آزمون t زوجی و آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

یافته­‌ها: نتایج تحقیق نشان داد پس از انجام مداخلات تمرین درمانی در آب، تعادل ایستا و پویا در دو گروه مداخله‌ای بهبود معنی­‌داری ایجاد شد. اما هیچگونه تفاوت معنی‌­داری در تعادل ایستا و پویا گروه کنترل مشاهده نشد. یافته‌­های تحقیق حاضر همچنین نشان داد که بین دو گروه تمرینات درمانی در آب عمیق و کم‌عمق، تفاوت معنی‌­داری در تعادل ایستا و پویا وجود ندارد و هر دو گروه به یک اندازه باعث بهبود تعادل ایستا و پویا در زنان سالمند شدند.

نتیجه‌­گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، می‌­توان تمرین درمانی در آب را به عنوان یکی از روش­های بهبود در تعادل ایستا و پویا در افراد سالمند در نظر گرفت.

سابقه و هدف: عوامل متعدد شخصی، محیطی، اجتماعی و خانواده با ایجاد رفتارهاي سالم و ناسالم در نوجوانان مرتبط است. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط بین حمایت اجتماعی و شاخص توده بدن در نوجوانان با توجه به نقش واسطه‌ای رفتارهای مرتبط با سلامت انجام گرفت. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط بین حمایت اجتماعی و شاخص توده بدن در نوجوانان با توجه به نقش واسطه‌ای رفتارهای مرتبط با سلامت انجام گرفت.

روش کار: در این مطالعه از طرح مطالعه مقطعی با راهبرد همبستگی استفاده شد. جامعه آماری شامل دانش‌­آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم مدارس دولتی شهرهای شرق استان مازندران در سال ۹۹-۱۳۹۸ بود. طبق نظر مونرو از نسبت حجم نمونه به ازای هر گویه (حداقل 5 به 1) استفاده گردید و با احتساب ریزش نمونه ۵2۰ دانش‌­آموز (میانگین سنی 0/86 ± 16/96) بر اساس روش نمونه­‌گیری خوشه­‌ای چند مرحله­‌ای تصادفی انتخاب شدند. با استفاده از پرسش­نامه‌­های حمایت اجتماعی، فعالیت بدنی نوجوانان، بی‌­تحرکی، بسامد مصرف میوه و سبزی و وضعیت اجتماعی- اقتصادی و نیز با محاسبه شاخص توده بدن جمع‌­آوری داده‌­ها صورت گرفت. داده‌­ها با آزمون‌­های یو من-ویتنی، ضریب همبستگی اسپیرمن و مدل‌­یابی معادله‌­های ساختاری با استفاده از نرم‌­افزارهای SPSS₂₅ و PLS₃ تحلیل شد.

یافته‌­ها: نتایج نشان داد که پسران از حمایت اجتماعی بالاتری نسبت به دختران برخوردارند (P=0.01). هم­چنین بین حمایت اجتماعی و شاخص توده بدن ارتباط معناداری وجود دارد (P=0.01). نقش واسطه‌­ای رفتارهای مرتبط با سلامتی از جمله بی‌تحرکی (0.082-=β و P=0.01)، فعالیت بدنی (0.057-=β و P=0.01) و مصرف میوه و سبزی (0.086-=β و P=0.01) در ارتباط بین حمایت اجتماعی و شاخص توده بدن تأیید شد.

نتیجه‌­گیری: متخصصان علاقمند به برنامه‌­ریزی در مورد پیش­گیری، کنترل و درمان چاقی نوجوانان می‌­توانند از نقش مستقیم و غیرمستقیم حمایت اجتماعی و رفتارهای مرتبط با سلامتی برای کنترل وزن بدن بهره گیرند.

سابقه و هدف: یکی از ویژگی­های شخصیتی که به نوعی می‌­تواند در کاهش فشارهای روانی دوران دانشجویی موثر باشد، مثبت‌­نگری است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر فعالیت بدنی بر بهبود مثبت‌‌نگری دانشجویان دختر بود.

روش کار: تحقیق حاضر، توصیفی و از نوع علی- مقایسه‌­ای بود. جامعه آماری آن را کلیه دانشجویان دختر دانشگاه جهرم تشکیل دادند که از بین آنها 90 دانشجوی دختر (45 دانشجوی تربیت بدنی و 45 دانشجوی غیر تربیت بدنی) به روش نمونه‌­گیری تصادفی- خوشه‌­ای وارد تحقیق شدند. جهت جمع‌­آوری اطلاعات از پرسشنامه ویژگی­های جمعیت‌­شناختی و پرسشنامه مثبت‌­نگری استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌­ها با آزمون­های آماری کلموگروف- اسمیرنوف و تی مستقل و با کمک نرم‌­افزار SPSS₁₆ انجام شد.

یافته­‌ها: نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌­داری در مقیاس­های ارتباط با خدا (P=0/001)، ارتباط با دیگران (P=0/001)، ارتباط با طبیعت (P=0/001) بین دختران فعال و غیرفعال وجود دارد. اما در مقیاس ارتباط با خود، هر چند دختران فعال نمره بهتری کسب کردند اما تفاوت معنی‌­داری بین دو گروه دختر فعال و غیرفعال وجود نداشت (P=0/06).

نتیجه‌گیری: به‌­طور کلی نتایج نشان داد که دختران فعال از میزان مثبت‌­نگری بیشتری نسبت به دختران غیرفعال برخوردارند. این نتیجه گواه بر آن است که ماهیت دروس رشته تربیت بدنی و افزایش فعالیت بدنی در دختران تربیت بدنی، توانسته بر بهبود مثبت‌­نگری آنها اثر مثبت بگذارد.

سابقه و هدف: ورزش می‌تواند تأثیرات مفیدی در بهبود التهاب و عملکرد اندام‌های مختلف بدن داشته باشد. چندین مطالعه تأثیرات مفید ورزش بر بیماری التهابی روده (IBD) و شاخص‌های ایمنی-آسیب‌شناختی آن را نشان داده است. در این مطالعه، هدف ما ارزیابی تأثیرات 10 هفته تمرین اینتروال با شدت بالا (HIIT) بر سطح کورتیزول سرم در بیماران مبتلا به IBD است.

روش کار: در این مطالعه، 24 بیمار مبتلا به کولیت اولسراتیو (UC) با معیارهای عدم مصرف دخانیات، الکل، آنتی‌بیوتیک و نداشتن ورزش منظم در سه ماه گذشته وارد مطالعه شدند. بیماران به طور تصادفی به دو گروه کنترل و ورزش تقسیم شدند. این برنامه تمرینی شامل 10 هفته HIIT بود. قبل و بعد از برنامه تمرینی برای اندازه‌گیری سطح سرمی کورتیزول از بیماران نمونه خون گرفته شد.

یافته­‌ها: کاهش قابل توجهی در سطح کورتیزول سرمی بیماران UC پس از تمرین مشاهده شد (میانگین 7/52 ± 14/84 در مقابل 3/6 ± 9/83، P=0.004) و هیچ علامتی از فعال شدن بیماری در گروه ورزشی مشاهده نشد.

نتیجه­‌گیری: این مطالعه گزارش می‌دهد كه 10 هفته HIIT منظم برای كاهش سطح سرم كورتیزول در بیماران IBD موثر است. نتایج ما همچنین نشان داده که ورزش تحت نظارت در بزرگسالان با UC خفیف تا متوسط می‌تواند تأثیر مفیدی در کاهش علائم IBD داشته باشد.