مفاهیم و نظریههای جرمشناسی در مراحل رسیدگی کیفری با تأکید بر اصول دادرسی و آموزههای اخلاقی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 36 (1400),
17 مرداد 2021
,
صفحه 1-17
https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i36.35313
چکیده
زمینه و هدف: مطالعه در خصوص مفاهیم و نظریههای جرمشناسی نشان میدهد که این نظریهها نقش تعیین کنندهای در مرحله دادرسی، در پرتو اصول آیین دادرسی کیفری ایفا مینمایند. نظریههایی که در این خصوص ارائه شده، به آموزههای اخلاقی پایبند میباشند. ناکارآمدی عملکرد نظام عدالت کیفری در زمینه مقابله با پدیده مجرمانه و عدم کارایی راهکارهای جرمشناسی رایج در بحث علتشناختی جرم، بستر مناسبی برای ارائه نظریات انتقادی در حوزه جرمشناسی در اعتراض به وضع کنونی جامعه و نهادهای عدالت کیفری با تکیه بر اخلاق را فراهم آورده است. بسیاری از نوآوریهای قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با پیروی از رهیافتهای نوین عدالت کیفری نظیر عدالت ترمیمی، بزهدیدهشناسی حمایتی، در قلمروی حقوق و حمایتهای همهجانبه از بزهدیدگان رخ داده است که برگرفته از اصول اخلاقی میباشد. هدف این مطالعه تحلیل نظریههای جرمشناسی در مراحل دادرسی با توجه به اصول آیین دادرسی کیفری و آموزههای اخلاقی میباشد.
مواد و روشها: این تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی و به روش کتابخانهای به انجام رسیده است.
ملاحظات اخلاقی: اعلام نشده است.
یافتهها: با وجود اینکه جرمشناسی رشتهای علمی است و به علت دیدگاههای انتقادی و سرزنشکننده آن چندان مورد استقبال دولتها نبوده، اما در قوانین کیفری به ویژه آیین دادرسی کیفری نفوذ کرده و اهداف متفاوتی برای آن در نظر گرفته شده است. این اهداف در قالبهای گوناگونی، از جمله جرمزدایی، کیفرزدایی و قضازدایی تبلور یافته است. این مهم خود جلوههایی از دیدگاه «الغاگرایی نسبی حقوق کیفری» میباشد و مصادیق آن، از جمله تعلیق تعقیب، تعویق تعقیب، قراردادیشدن حقوق کیفری، گزینشیشدن پیگرد متهمین، رعایت کرامت انسانی، از دستاوردهای تأثیر جرمشناسی در حقوق کیفری شکلی است.
نتیجهگیری: امروزه با اینکه تقریباً دو سده از عمر جرمشناسی میگذرد، ولی تأثیرگذاری آموزههای جرمشناسی که محصول اصول اخلاقی میباشند، بر تحولات حقوق کیفری و سیاستگذاریهای جنایی بر کسی پوشیده نیست. در این بین آموزههای جرمشناسی بالینی به عنوان شاخه کاربردی جرمشناسی در آیین دادرسی کیفری کشورها نمود پیدا کرده و در مراحل مختلف دادرسی تأثیر این آموزهها را به وفور و وضوح میتوان یافت. تشکیل پرونده شخصیت در فرآیند کیفری و پذیرش اصل فردیکردن مجازاتها از جمله سازوکارهایی هستند که برای بالینیکردن ماهیت نظام عدالت کیفری با تکیه بر اخلاق مورد توجه قرار گرفتهاند.
- نظریههای جرمشناسی؛ جرمشناسی؛ اصول دادرسی کیفری؛ آموزههای اخلاقی
ارجاع به مقاله
مراجع
Najafi Abrandabadi AH, Hashem Beigi H. Encyclopedia of Criminology. 1st ed. Tehran: Shahid Beheshti University Press; 2018. p.219. [Persian]
George L, Kling J. Wilson M, Broken Windows - Police and Local Security. Journal of Justice Law. 2003; 9(43): 179-204.
Chen X. Social Control in China: Application of the Labeling Theory and the Reintegrative Shaming Theory. International Journal of Offender Therapy and Comparative. 2002; 11(46): 45-63.
Azad Armaki T. Presenting a Model for Content Analysis of Cultural Policies. Journal of Cultural Studies and Communication. 2010; 6(20): 47-76. [Persian]
Tanabandeh Gonabadi SH. Religious Opinion on the Declaration of Human Rights. Qom: Borghei Publications; 2014. p.77. [Persian]
Javadi Amoli A. Philosophy of Human Rights. Qom: Esra; 2016. p.16. [Persian]
Milani A, Poorghasem A. Criminal Case Archive. Quarterly Journal of Social Science Studies. 2016; 2(1): 12-16. [Persian]
Konani MR, Moradi A, Jamali F. Suspension of Prosecution in the Code of Criminal Procedure adopted in 1392. Journal of Legal Studies. 2015; 8(39): 73-84. [Persian]
Sudani Saderi B. The Realm of Criminal Mediation in Various Crimes in Iranian Case Law. Journal of Criminal Law and Criminology Research. 2019; 5(13): 33-60. [Persian]
Zarghami F, Mehra N. Principles of Proceedings without Indictment in the Legal Systems of Iran and England. Journal of Comparative Law Research. 2014; 18(2): 127-152. [Persian]
Saqian MM. Prevention of recurrence of crime through alternatives to prosecution; in new approaches to crime prevention, by the Social Affairs and Crime Prevention of the Judiciary. 1st ed. Tehran: Mizan Publications; 2017. p.524. [Persian]
Niazpour AH. Agreement on Criminal Procedure. 2nd ed. Tehran: Mizan Publishing; 2018. p.224. [Persian]
Tawajohi A, Kourepez HM. An Introduction to the Institution of Postponement in the Laws of Iran, Germany and France. Journal of Criminal Law Research. 2012; 2(5): 93-119. [Persian]
Rayejian Asli M. Supportive Victimology. Tehran: Dadgostar Publishing; 2015. p.54. [Persian]
Koosha J. Crimes against Judicial Justice. Tehran: Mizan Publishing; 2014. p.35. [Persian]
Ashuri M. Criminal Procedure. Tehran: Samt Publications; 2016. Vol.2 p.13. [Persian]
Razavifard B, Faqih Mohammadi H. The Evolution of Victims' Rights from the Perspective of the Regulations of the International Criminal Court. International Law Journal, Journal of the Presidential Legal Affairs Center. 2011; 28(45): 195-233. [Persian]
Blaskic V. Victim participation at the case stage of proceedings. Washington: Washington College of Law; 2019. p.13.
- چکیده مشاهده شده: 110 بار
- PDF دانلود شده: 73 بار