ایمان از منظر اسلام و نقش آن در تحول فضایل اخلاقی با تأکید بر اخلاق زیست پزشکی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 7 (1392),
24 September 2016
,
صفحه 13-51
https://doi.org/10.22037/bioeth.v3i7.13974
چکیده
فضیلت اخلاقی دارای دو بعد شناختی و انگیزشی است. بعد شناختی بیان‌گر ارزشمندی و کمال فضیلت و بعد انگیزشی، تمایل درونی فرد به انجام فعل یا ابراز عاطفه‌ای خاص است. ایمان نیز اولاً بر شناخت مبتنی است و ثانیاً تسلیم قلب در برابر خدایی با دو ویژگی وجودی و اخلاقی است.
مقاله حاضر به تأثیر ایمان بر دو بعد فضیلت اخلاقی می‌پردازد. ایمان از دو جهت بر بعد شناختی فضایل تأثیرگذار است. از طرفی شناخت ایمانی از خدا، انسان و هدفمندی جهان آفرینش، فضایل را حقایقی ارزشمند و کمال نمون معرفی می‌کند. از دیگر سو تسلیم قلبی در ایمان، عاملی اساسی در ادراک بعد شناختی فضایل است. نقش ایمان در ایجاد بعد انگیزشی فضایل نیز بسیار اساسی است. از طرفی به دلیل تشخص نوع تمایلات فرد از متعلق ایمان و به دلیل تعلق ایمان به خدای اخلاقی، گرایش‌های فرد مؤمن نیز به سمت فضایل اخلاقی خواهد بود. از طرف دیگر، ایمان موجب تقدس یافتن فضایل اخلاقی می‌گردد، در نتیجه، تمایل فرد برای تحقق بعد انگیزشی فضایل مضاعف می‌شود. به سبب ذومراتب بودن ایمان، تأثیرات فوق بر ابعاد فضایل نیز دارای مراتب خواهد بود. در پایان مقاله به‌صورت گذرا پیامد‌های ایمان در رویکرد دینی به اخلاق زیستی در مقابل اخلاق زیستی سکولار را فهرست می‌کنیم.
- ایمان؛ تسلیم قلبی؛ فضیلت اخلاقی؛ بعدشناختی فضیلت؛ بعد انگیزشی فضیلت؛ مراتب ایمان؛ مراتب فضیلت
ارجاع به مقاله
مراجع
قرآن
نهج‌البلاغه
ابن ابی جمهور، محمدبن زین الدین. (1405)، عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدّینیه، مصحح: مجتبی عراقی، چاپ اول، قم: دار سید الشهداء.
ایزوتسو، توشهیکو. (1361). خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار
پورسینا، زهرا. (1385)، تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای آگوستین قدیس، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
پویمان، لویی. (1378)، درآمدی برفلسفه اخلاق (شناسایی درست و نادرست)، ترجمه شهرام ارشدنژاد، چاپ اول، انتشارات گیل.
پینکافس، ادموند. (1382)، از مسأله‌محوری تا فضیلت‌گرایی، ترجمه سید حمیدرضا حسنی و مهدی علی‌پور، انتشارات معارف.
تمیمی آمدی. (1410)، عبدالواحدبن محمد، غررالحکم و دررالکلم، مصحح: رجائی، سید مهدی، چاپ دوم، قم: دارالکتاب اسلامی.
جعفری، محمد تقی. (1367)، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حکیمی، محمدرضا، محمد و علی. (1389)، الحیاه، چاپ دوم، انتشارات دلیل ما.
خزاعی، زهرا. (1389)، اخلاق فضیلت، تهران: انتشارات حکمت.
دیوانی، امیر. (1380)، ایمان، دانشنامه علوی (ع) زیر نظر علی‌اکبر رشاد، ج 2، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
رشاد، علی‌اکبر. (1387)، آسیب‌شناسی ادبیات اجتماعی معاصر با درنگی در باب خشونت و مدارا، چاپ دوم، تهران، کانون اندیشه جوان.
طباطبایی، محمدحسین. (1420)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج1، قم: اسماعلیان.
کاپلستون، فردریک. (1386). تاریخ فلسفه، ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407)، الکافی، محقق/ مصحح: غفاری، علی‌اکبر و آخوندی، محمد، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
گلدمن، دانیل. (1383). هوش هیجانی (خودآگاهی هیجانی، خویشتنداری، همدلی و یاری به دیگران)، ترجمه نسرین پارسا، چاپ سوم، انتشارات رشد.
مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی. (1403)، بحارالانوار، چاپ دوم، بیروت، دارالإحیاء التراث العربی.
مطهری، مرتضی. (1374)، مجموعه آثار، ج1، چاپ ششم، انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. (1386)، مجموعه آثار، ج22، چاپ سوم، انتشارات صدرا.
مكارم شیرازی، ناصر. (1387)، تفسیر نمونه، چاپ سی‌وچهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
نسیمی، علی. (1388)، خطاهای ساختاری در اندیشه (بحثی از روان‌شناسی ادراک)، آبادان، نشر پرسش.
الهندی، علاءالدین بن المتقی بن حسام‌الدین. (1409)، کنزالعمال فی سنن الأقوال و الأفعال، تصحیح: صفوه السقا، بیروت، مؤسسه الرساله.
E.D.Pellegrino & D.C.Thomasma, 1993,The Virtues in Medical Practice, Oxford University Press.
- چکیده مشاهده شده: 1409 بار
- PDF دانلود شده: 253 بار