رویکرد پزشکان مسلمان به اخلاق پزشکی در دوره تمدن اسلامی، مطالعه موردی آثار اسحق بن علی الرهاوی و محمدحسین عقیلی خراسانی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 8 شماره 28 (1395),
7 آبان 2019
,
صفحه 7-17
https://doi.org/10.22037/mhj.v8i28.22647
چکیده
زمینه و هدف: دستاورد پزشکان مسلمان در اخلاق پزشکی حاصل توجه ویژهای است که آنان به مسائل اخلاقی در حرفه خویش داشتهاند. این نگرش در پرتو آموزههای اسلامی به ثمر نشسته و در تاریخ پزشکی اسلامی جایگاهی ویژه یافته است. میراث ارزشمند آنان امروز میتواند در ساماندهی رویکرد نوین مسلمانان به مسائل اخلاق پزشکی مؤثر باشد.
مواد و روشها: این پژوهش کوشیده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، کتاب «ادبالطبیب» اثر معروف «اسحق بن علی الرهاوی» پزشک نامی قرن سوم قمری و کتاب «خلاصهالحکمه» اثر «حکیم میرمحمدحسین عقیلی خراسانی» دانشمند برجسته قرن دوازدهم قمری را مورد بررسی قرار داده، رهنمودها و دستورالعملهای اخلاقی آنان را در حیطه خدمات بهداشتی و درمانی به دست آورده، دستهبندی کند، سپس با تتبع و تحلیل یافتهها، اصول اخلاق پزشکی مورد نظر آنان را استنتاج نماید.
یافتهها: پژوهش حاضر نشان میدهد مبنای توصیهها و دستورالعملهای اخلاقی در آثار رهاوی و عقیلی خراسانی در تعامل پزشک و بیمار در چارچوبی مشابه ناظر به هفت اصل اخلاقی: توکل به خدا، سودرسانی، عدم آسیبرسانی، عدالت، امانتداری، شفقت و احسان است.
نتیجهگیری: مطابقت اصول اخلاقی به دستآمده از آثار این دو دانشمند حاکی از آن است که اصول هفتگانه مذکور از اصول مهم اخلاق پزشکی در دوره اسلامی بوده است که پزشکان بر پایبندی و مراعات آنها تأکید نمودهاند.
- تاریخ اخلاق پزشکی اسلامی؛ اصول اخلاق پزشکی؛ رهاوی؛ عقیلی خراسانی؛ ادبالطبیب؛ خلاصهالحکمه
ارجاع به مقاله
مراجع
Majlesi M. Baharalanvar. Beirut: Al-Vafa Institution; 1984.
Amodi A. Gurar al-Hekam & Dorar al-Kalem. Qom: Advertisement Office Publication; 1987.
Aqayani Chavoshi A. An Analytical Look on History of Islamic Medical Ethics: A Case Study of Ibn al-Ja'zar, Ahwazi, Ibn Sina and Jorjani Books. Iranian Journal of Medical Ethics and History of Medicine 1997; 11(1): 126-138.
Al-Samarai K, Salman Ali D. Introduction to the Doctor's Literature. In: Al-Rahawi E. Baghdad: General Cultural Affairs Arab Horizons; 1992.
Osaibe IA. Eyes news In the layers of doctors. Beirut: Life Office Publication; No Date.
Al-Rohawi E. Doctor's Literature. Investigated by Al-Samarai K, Salman Ali D. Baghdad: General Cultural Affairs Arab Horizons; 1992.
Aghayani Chavoshi A. The Concept of Trusteeship, Its Scope and Its Application in Islamic Medical Ethics. Ethical Research 2015; 5(2): 5-16.
Harrany H. Tohaf al-Oghool. 1st ed. Qom: Society of Seminary Teachers of Qom Islamic Publishing Office; 1984.
Larijani B. Health Care Professional and Ethical Issues. 2nd ed. Tehran: For Tomorrow; 2018. p.46-47.
Isidore S. Le serment medical d'Assaph, medcin juif du VIIe siècle Avec une etude comparative du "serment d'Hippocrate" de la "priere medicale" de Maimonide et du "serment de Montpellier. Paris: Melanges D'histoire de la Medecine Hebraique; 2003.
Raban T. Firdows al-Hikmah fi al-Tib. Edited by Zobair al-Seddighi M. Berlin: Aftab; 1928.
Aqayani Chavoshi A. A Reconsideration of the Principles of Medical Morality in Mohammad Ibn Zakariya Razi. Research Quarterly in Islamic Ethics 2017; 10(35): 68-75.
Nazem M. Preface to the Summary of wisdom. In: Aghili Khorasani M. Qom: Ismailian Publications; 2006.
Aghili Khorasani M. Summary of wisdom. 1st ed. Qom: Ismailian Publications; 2006.
- چکیده مشاهده شده: 352 بار
- PDF دانلود شده: 180 بار