ابن زهر طبیب شهیر اندلسی و کتاب التیسیر
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 8 شماره 28 (1395),
7 November 2019
,
صفحه 27-36
https://doi.org/10.22037/mhj.v8i28.14495
چکیده
دوران حکومت مسلمانان در اندلس (اسپانیای کنونی) عصر شکوفایی اسلامی است که در زمینههای مختلف علمی از جمله علم پزشکی، طبیبان برجستهای را به جامعه بشریت تقدیم نمود که از جمله آنان خاندان «ابن زهر» است. ایشان در علم طب از جایگاه ویژهای بهرهمند بودند و از میان آنان «عبدالملک بن زهر» مشهور به ابن زهر به شهرتی خاص دست یافت. وی در خصوص طب بالینی دارای دانش فراوانی شد، به گونهای که برخی از بیماریها، از جمله امراض منتهی به سرطان معده را به خوبی توصیف نموده است. او کتابهای ارزشمندی نگاشت که معروفترین آن، «التیسیر» است. وی همچنین صاحب ذوقی ادبی بود و اشعاری حکمی نیز سرود. گفتار پیش رو مدخلی است بر معرفی این طبیب مسلمان اندلسی و آرا و آثار پزشکی او که این هدف را با تکیه بر منابعی چون دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، لغتنامه دهخدا، مقدمه ابن خلدون و کتب و مقالات و پایگاههای علمی دیگر با روش توصیفی ـ تحلیلی به انجام رسانده است. ابتدا به عنوان مقدمه، خاستگاه وی را معرفی نموده و برخی از نظرات پزشکی او را بیان کرده است. آنگاه به معرفی آثار علمی وی پرداخته و در ادامه کتاب مشهور او، یعنی «التیسیر» را شرح نموده است و سرانجام ابیاتی از اشعار وی را آورده و تبیین نموده است. حاصل سخن آنکه «ابن زهر» از نوادر پزشکی بود که با بزرگانی چون جالینوس، رازی و ابن سینا مقایسه میشد. کتاب «التیسیر» وی که حاصل آزمایشات و مشاهدات بالینی اوست، از چنان وجاهت علمی برخودار بود که تا قرن 18 میلادی در دانشگاههای اروپایی تدریس میشد.
- ابن زهر، طبیب، مسلمان اندلسی، التیسیر
ارجاع به مقاله
مراجع
Ibn Khaldun A. Introduction by Ibn Khaldun. No Place: Dar al-Fekr; No Date. p.493.
Jesus Beck A. Mujam al-Odaba al-Atebba. Egypt: Fathollah Elyas Yuri & His Sons; 1942. P.174-523.
Ibn Khallekan A. Vafayat Ala’yan. Translated by Ehsan A. 4th ed. Beirut: Dar Assader; 1972. Vol.1 p.434.
Ibn Khallekan A. The Great Islamic Encyclopedia. No Place: No Name; No Date. p.631-633.
Islamic Encyclopedia Center. Great Islamic Encyclopedia. Article N.1275.
Ibn Abi Osaybe’e M. Oyun al-Anba’ fi Tabaghat al-Atebba. Beirut: Dar Maktaba al-Hayat; 1965. p.518-521.
Dehkhoda A. Dictionary. Tehran: Majles; 1325 AH. Vol.2 p.316.
Sarton G. An Introduction to the History of Science. No Palce: No Name; No Date. Vol.2 p.1315-1317.
Zarkub A. Repert card of Islam. Tehran: Amir Kabir; 1376 AH. p.55.
Avenzoar (Ibn Zuhr) Andaluasian. Attazkera. No Palce: No Name; No Date. p.290-291.
Writers Group. Surgical Instruments and Treatises in the Islamic Period. Available at: http://www.rasekhoone.net.
Allahuee Z. Medicine and Pharmacy in Andalusia. Howze site. Available at: http://www.howzah.net.
Jahed H, Soltani Fard F, Pasalar M. The Study of Ibn Zuhr Ashbili Andalusian Text on Medical Thoughts Attysyr book. Journal of Medical History 2008; 6(18): 71-92.
Avenzoar (Ibn Zuhr) Andaluasian. Attysyr. Translated by Esfahani M. Tehran: Institute of Medical History Studies, Islamic and Complementary Medicine of Iran University of Medical Sciences; 1413 AH. p.185-186.
- چکیده مشاهده شده: 305 بار
- PDF دانلود شده: 138 بار