مقالات مروری


بررسی و تصحیح رساله گریپ (آنفلوانزا) اثر دکتر حیدر میرزای شاهرخ شاهی

سید علیرضا گلشنی; محبوبه فرخنده زاده

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

سابقه و هدف: دکتر حیدر میرزای شاهرخ­شاهی مشهور به حیدر میرزای دکتر (متوفی 1340 ق)، از شاهزادگان افشاری و نسل شاهرخ شاه افشاری می­باشد. وی از شاگردان شایسته ژول ریشار یا میرزارضا خان (۱۸۱۶-۱۸۹۱ میلادی) نخستین معلم زبان فرانسه مدرسه دارالفنون و دکتر ژوزف دزیره تولوزان (۱۸۲۰-۱۸۹۷ میلادی) پزشک و همه‌گیرشناس فرانسوی در عهد قاجار می­باشد. وی دیپلم پزشکی را زیر نظر دکتر تولوزان گذرانده است.

مواد و روش‌ها: روش تحقیق در این پژوهش، روش تاریخی با رویکرد توصیفی‌ ـ‌‌ تحلیلی و تصحیح نسخه خطی و شیوۀ گردآوری مطالب به‌صورت کتابشناسی می­­باشد.

یافته­ها: دکتر حیدر میرزای شاهرخ­شاهی از پزشکان دوره ناصری و مظفری است که ریاست حفظ الحصه منطقه آذربایجان و نمایندگی مجلس شورای ملی در دور دوم را در کارنامه خویش داشته است. وی دانش­آمخته مدرسه دارالفنون است که به زبان فرانسه آشنایی کامل داشت. از او اثری با نام «رساله گریپ»  به یادگار مانده که به نام ناصرالدین شاه نوشته است. این رساله محصول برگردان آثار  چند پزشک فرانسوی (مسیو اوُلمُن و مسیو باریپه و مسیو فیسن ژِر) می­باشد که به سبک و شیوه پزشکان سنتی ایران جمع­آوری شده­­است.

نتیجه‌گیری: مطالعه پیش­رو تصحیح و بازخوانی رساله گریپ (آنفلوانزا) اثر حیدر میرزای دکتر (شوال ۱۳۱۱ قمری) می­باشد که به شرح و بازگویی اپیدمی که در سالهای  1889 و 1890 پرداخته و راهکارهای درمانی را برای این بیماری ذکر نموده­است.

مقالات پژوهشی اصلی


تأثیرتمرین هوازی و عصاره آناناس بر بیان ژن های Bax و Bcl2 و نسبت Bax/Bcl2 بافت کبد موش‌های مبتلا به سرطان ملانوما

حمیده طاولی, حسین عابدنطنزی, محمدعلی آذربایجانی, علیرضا ایرانبخش

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

مقدمه: در طول چند دهه گذشته، توجه بر درک اساس مولکولی سرطان‌زایی متمرکز شده است. یکی از این مکانیسم‌ها آپوپتوز یا مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی است که یک تنظیم‌کننده کلیدی کنترل رشد فیزیولوژیکی و هموستاز بافتی است. این پژوهش جهت بررسی تأثیرتمرین هوازی و عصاره آناناس بر بیان ژن Bax و Bcl2 و نسبت Bax/Bcl2 بافت کبد موش‌های مبتلا به سرطان ملانوما طراحی گردید.

مواد و روش‌ها: این مطالعه بر روی 32 سر موش‌های نژاد C57 در چهار گروه کنترل، تمرین هوازی، عصاره آناناس و تمرین هوازی- آناناس انجام شد. حیوانات پس از القای تومور، برنامه تمرین هوازی به مدت شش هفته و گاواژ عصاره آناناس به میزان 300mg/kg روی آنها انجام پذیرفت. پس از تهیه خون و نمونه‌های بافتی، بیان ژن‌های آپوپتوزی بافت کبد به روش RT-PCR انجام گرفت. سپس داده‌ها با استفاده آنالیز واریانس یک طرفه و دو عاملی و تعقیبی تجزیه و تحلیل شدند. سطح معناداری p≤0.05 در نظر گرفته شد.

نتایج: یافته‌ها نشان داد بیان ژن Bax نسبت به گروه کنترل درگروه‌های تجربی کاهش داشته که درگروه آناناس و تمرین-آناناس کاهش بیشتر است. بیان ژن Bcl2 نسبت به گروه کنترل درگروه‌های تجربی افزایش داشته که درگروه آناناس و تمرین-آناناس بیشتر بود. نسبت بیان ژن Bax/Bcl2 درگروه‌های تجربی کاهش داشته که درگروه آناناس و تمرین آناناس کاهش بیشتر بود.

نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادند تمرین هوازی همراه با عصاره آناناس نقش موثری در پیشگیری از رشد تومور و کاهش عوامل آپوپتوزی و افزایش عوامل ضدآپوپتوزی داشت.

بررسی تغییرات بیان miR-126 در حضور مایکوپلاسما پنومونیه در بیماران مبتلا به انسداد ریوی مزمن

مریم ولی زاده, عبدالرضا محمدنیا, نغمه بهرامی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

مقدمه و هدف: مايکوپلاسما پنومونيه عامل گرفتاري‌هاي تنفسي از قبيل؛ گلودرد، فارنژيت، تراکئوبرونشيت و ساير عفونت‌هاي تنفسي به ويژه در افراد با انسداد مزمن ريه مطرح مي‌باشد. هدف از اين مطالعه تشخیص مایکوپلاسما پنومونیه در بیماران مبتلا به انسداد ریوی مزمن و بررسی تغییرات بیان miR-126 در حضور این باکتری بود.

مواد و روش: این مطالعه از نوع مقطعی-توصیفی بود که در بیمارستان مسیح دانشوری تهران، پس از اخذ مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. تعداد 40 نمونه (22 نفر مرد و 18 نفر زن، 05/0 <p ) از ترشحات تنفسی و خون بیماران مبتلا به COPD که مشکوک به عفونت باکتریایی بودند، جمع آوری گردید. تعداد 40 فرد سالم نیز به عنوان گروه شاهد در این مطالعه مشارکت نمودند. سپس آزمایشات مولکولی انجام گردید.

یافته ها: بیومارکر miR-126 درخون محیطی گروه افراد بیمار در 34  نفر از 40 نفر مثبت بود. میزان این بیومارکر در گروه افراد سالم 16 نفر از 40 نفر بود. مقایسه آماری میزان مثبت شدن این بیومارکر در2 گروه صورت گرفت که بیانگر تفاوت آماری معنی­داری بین این دو گروه بود (001/0 > p).

نتیجه گیری: میتوان نتیجه گرفت که مایکوپلاسما پنومونیه و بیان بیومارکر  miR-126  در مبتلایان به COPD دارای ارتباط هستند که میتواند در پیش آگهی و تشخیص استفاده شود .

تعیین آسیب شنوایی و حد آستانه تحمل ورزشکاران در برابر تراز صوتی منتشرشده در استخرهای شنا

بابک اصغری, علی فهیمی نژاد, باقر مرسل, حیدر لطفی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

زمینه و هدف: تعیین آستانه تحمل کاربران نسبت به ترازصوتی در استخرهای سرپوشیده شهر مشهد بوده است.

روش بررسی: در ابتدا تراز معادل توسط نرم‌افزار Decibel X اندازه‌گیری و با استاندارد صوتی (OSHA-90 dBA) مورد مقایسه قرار گرفت. در ادامه، حد مجاز مواجهه با استفاده از نموگرام HSE به دست آمد. سپس با ایجاد تراز صوتی پلکانی اقدام به ثبت مشاهدات اعتراضی کاربران شد. وضعیت شنوایی کابران با روش شنوایی­سنجی (PTA) اندازه­گیری شد و به همراه سن توسط نرم­افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: کمترین و بیشترین تراز فشارصوتي برابر با 36/81 و 5/94 دسی‌بل بوده است. اکثر استخرهای مورد سنجش دارای میانگین ترازصوتی کمتر از استاندارد NIOSH و  OSHAو ACGIH هستند. در حالیکه تمامی استخرها، دارای تراز صوتی بالاتر از استاندارد آژانس حفاظت محیط‌زیست هستند. همچنین، برای پرسنل (مدیریت و کارکنان) حد مجاز 5 ساعت و کاربران (شناگران و مشتریان) 3.0/1 ساعت تعیین شد. ازطرفی، نقطه شکست منحنی (اعتراض بیش از 50 درصد) برای بانوان، تراز صوتی 95 دسی‌بل و برای آقایان 100 دسی‌بل بوده است. نقطه بحرانی منحنی نیز برای بانوان و آقایان ترازصوتی 58 دسی‌بل بوده است. همچنین، از نظر اختلال شنوایی شایعترین نوع، اختلال خفیف در میانگین آستانه شنوایی (7/59%) و پس از آن اختلال متوسط (6/35%) و اختلال شدید (7/4%) بود.

نتیجه‌گیری: در استخرهای سرپوشیده شهر مشهد، پرسنل و کاربران در معرض آلودگی صوتی بالایی قرار دارند و احتمال آسیب‌های جسمی و افت­شنوایی زیاد است. پیشنهاد می‌شود مدیریت مجموعه‌ها نسبت به آکوستیک کردن فضا و کنترل صوت تا حد مجاز 75 دسی‌بل اقدام نمایند.  

 

 

بررسی بی خوابی در بیماران مبتلا به پرفشاري شریان ریوي

پریسا عدیمی ناغان, بتول خندابی, مجید ملک محمد, ابوذر مجیبیان, امیرمحمد آلوش, اولدوز آلوش

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

زمینه:

عواقب بیخوابی چه بصورت کوتاه مدت چه طولانی مدت همراه با صرف هزینه ومختل شدن سلامتی و عوارض اجتماعی است.  با در نظر گرفتن این نکته که همزمانی آن با بیماری فشارخون ریوی که خود یک بیماری جدی و تهدید کننده حیات است با تشدید عوارض بیماری می تواند همراه باشد وکیفیت زندگی را به شدت مختل می کند.لذا با توجه به اینکه اداره این مشکلات به کلی متفاوت از بیماری زمینه است برآن شدیم که شیوع این اختلال و ارتباط آن با بیماری فشارخون ریوی را بررسی کنیم و با تعیین راهکارهای مناسب در تشخیص زودرس این بیماری و درمان آن از عوارض قابل پیشگیری آن در بیماران فشار خون ریوی بکاهیم.         

روش:

تعداد 68 بیمار با تشخیص قطعی پر فشاری ریوی( شامل سه دسته IPAH CTEPH,و سایر موارد) از نظر وجود اختلالات خواب تحت بررسی قرار گرفت. جهت ارزیابی اختلالات خواب شامل   بی خوابی ، خواب آلودگی واختلالات حرکتی شامل  سندرم پای بیقرار و پاراسومنیا به ترتیب  از پرسشنامه های ISIوESSوRLSوپاراسومنیااستفاده شد. یافته ها به وسیله ی نرم افزار SPSS  تحلیل شد.

یافته ها:

 میانگین سنی بیماران14.2  ±.048 و 64.7% بیماران، زن بودند.51 بیمار از 68 بیمار تحت مطالعه(%75) مبتلا به بیخوابی بودند که به ترتیب با توجه به پرسشنامه ISI  این امتیاز ها بدست آمد: در گروه IPAH: 10.5±6.6    و در گروهCTEPH : 12.7±6.5 ودرسایر موارد 14.4±9.3 بوده است .که دراین افراد به صورت معنی داری پاراسومنیا (P=0.039) و خواب آلودگی روزانه (P=0.072) ، بیشتر مشاهده است.

نتیجه گیری:

علی رغم خفیف تا متوسط بودن  شدت بی خوابی با توجه به پرسشنامه ISI،شیوع اختلالات خواب در بیماران  مبتلا به پر فشاری ریوی نسبتا بالا است از این رو باید به جهت درمان مناسب و ارتقا کیفیت زندگی این اختلالات را به خصوص در افراد در معرض خطر شناسایی کرد.ازطرفي بدتر شدن پیش آگهی پرفشاری شریان ریوی در همراهی با اختلالات خواب، انجام این بررسی هارا ضروری تر می سازد. 

تاثیر عصاره آبی بادام شیرین بر اختلالات تنفسی و خواب بیماران مبتلا به COVID-19

محمد کمالی‌نژاد, علی عبدالهی‌نیا, عاطفه شریف, سیده وجیهه میرابوطالبی, بهناز نجفی, بابک دانش‌فرد, هانیه طاهرمحمدی, علی‌اکبر ولایتی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

چکیده

زمینه: ویروس  COVID-19به‌صورت گسترده میان انسان‌ها پخش شده‌است. این بیماری به‌دلیل شیوع بالای آن اکنون به یک بیماری همه‌گیر تبدیل شده و عوارض اقتصادی، اجتماعی و مرگ و میر جهانی را به‌همراه داشته‌است. بنابراین به‌منظور کاهش شدت و عوارض بیماری در بیماران، نیاز به مطالعه‌ای برای دستیابی به درمان کمکی ایمن در کنار درمان‌های پیشنهادی، واضح و بدیهی است. هدف ما در این مطالعه، بررسی اثر عصاره آبی بادام شیرین بر اختلالات تنفسی (شدت تنگی نفس و سرفه) و خواب در بیماران مبتلا به COVID-19 بود. روش: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده‌است که بر روی 60 بیمار مبتلا به COVID-19 انجام شد، در طول مطالعه، تمامی بیماران گروه مداخله، علاوه‌بر دریافت داروهای تجویز شده برای درمان بیماری، عصاره آبی بادام شیرین، 10 سی‌سی 3 بار در روز بعد از غذا به‌مدت 6 روز دریافت کردند و گروه کنترل فقط داروهای تجویز شده برای درمان COVID-19 را طبق پروتکل وزارت بهداشت ایران دریافت کردند. یافته‌ها: در این مطالعه 57 بیمار مطالعه را تکمیل کردند. نتایج مطالعه نشان‌داد که بین 2 گروه مورد و شاهد اختلاف معنی‌داری وجود ندارد ولی روند تغییرات شدت سرفه و کیفیت خواب پس از انجام مداخله در هر دو گروه مورد و شاهد به‌طور معناداری کاهشی بود و پس از انجام مداخله میزان تنگی نفس به‌طور معناداری در گروه شاهد کمتر از گروه مورد بود و عارضه خاصی نیز در گروه مداخله ثبت نشد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که عصاره آبی بادام شیرین به‌عنوان یک مکمل طبیعی در بیماران مبتلا به COVID-19 عارضه‌ای ندارد ولی به نظر می‌رسد که عصاره آبی بادام شیرین در کنار سایر گیاهان دارویی بتواند اثرگذاری بیشتری در این بیماران داشته‌باشد لذا پیشنهاد می‌شود مطالعات بیشتری در مورد تأثیر بادام شیرین به‌تنهایی و یا در کنار سایر گیاهان دارویی بر علائم COVID-19 انجام شود.

نامه به سردبیر


تغییرات بافتی در موارد تنگی ناشی از لوله گذاری طولانی مدت در نای

حسین کلانتری دهقی, مریم کلانتری دهقی, محمد بیات, محمد بهگام شادمهر

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 3 (1401), 30 August 2022,

زمینه و هدف: لوله گذاری داخل نای [1]عملی است کمک تنفسی که در بیماران به کما رفته و یا بیمارانی که به هر دلیل قادر به تنفس خود به خودی نیستند انجام می گیرد. تنگی تراشه[2] یکی از مهمترین عوارض اینتوباسیون است. شناحت کافی از تغییرات پاتولوژیک این عارضه برای بررسی علل احتمالی ضروری است که در این مطالعه به بررسی دقیق تغییرات هیستوپاتولوژیک تراشه در بیماران مبتلا به این عارضه پرداخته شده است.

مواد و روش ها: در اين مطالعه مقطعی نمونه‌ی نای در ناحیه ی دچار تنگی با انتخاب 15 بيمار مبتلا به تنگي تراشه از بانک داده های البرز که تمام موارد تنگی نای در آن ثبت می گردد با رنگ آميزي هماتوکسیلین/ائوزین و تری کروم ماسون تحت بررسی قرار گرفت و نتایج بافت شناسی ارایه گردید.

یافته‌ها:  رنگ آمیزی هماتوکسیلین / ائوزین نشان داد که تخریب کامل در اپیتلیوم سطحی تراشه صورت گرفته است و این تخریب در بسیاری از بیماران باعث از بین رفتن لایه ساب اپیتلیوم، غدد سروزی و موکوسی نیز می‌گردد که گاهی تا تخریب لایه عمقی غضروف هیالین نیز پیش می رود. رنگ آمیزی تری کروم ماسون نیز تجمع بسیار وسیع و حجیم بافت فیبروز و الیاف کلاژن را نشان داد که همین تجمع باعث تنگ شدن راه هوائی بیمار می‌گردد .

نتیجه‌گیری: تخریب بافتی در تنگی تراشه گاها تا عمق لایه غضروفی پیش می رود و برگشت ناپذیر بوده لذا در بسیاری از موارد جراحی رزکسیون آناستوموز تنها راه درمان می‌باشد. روش‌های دیگر درمانی نیز با توجه به نتایج هیستوپاتولوژیک قابل ارزیابی می‌باشند.

 

 

 

 

[1] Intubation

[2] Tracheal Stenosis