فصلنامه نفس

ریه یکی از ارگان­هایی است که به جهت دارا بودن شبکه مویرگی و درخت نایژه­ای گسترده، بالاترین بیان فاکتورهای رشدی در سلول­های آن رخ می دهد. در حالت طبیعی بین بیان فاکتورهای پروآنژیوژنیک و آنتی­آنژیوژنیک تعادل فیزیولوژیایی برقرار است که این تعادل تحت استرس­های مختلف از جمله رشد، جراحت، بیماری و فعالیت ورزشی به هم­ می­خورد. از جمله مهمترین گیرنده­های آنژیوژنیکی ریه  VEGFR-1 و VEGFR-2 هستند که با سیگنالینگ پیام­های VEGF، تاثیرات مهمی بر ساختار و عملکرد بافت ریه بر جای می­گذارند. تمرین ورزشی از طریق سازوکارهای مختلف می­تواند بر بیان یا فعالیت این گیرنده­ها اثر گذارد و از این طریق ساختار و عملکرد میتوژنیک بافت ریوی را دچار تغییر نماید. دانش موجود در زمینه پاسخ و سازگاری این گیرنده­ها در ریه، به پروتکل­های ورزشی مختلف از وضوح کافی برخوردار نیست.

در سال­های اخیر تمرینات يوگا و تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIIT) به عنوان نوعي ورزش براي بهبود وضع سلامت جسمي و بهبود مشکلات قلبی و تنفسی مورد توجه قرار گرفته­­اند. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر 8 هفته تمرینات HIIT و یوگا بر آمادگی قلبی تنفسی در دانشجویان دختر فعال می­باشد.

این مطالعه نیمه تجربی در سال 1395، بر روی 21 دانشجوي دختر فعال رشته تربيت بدني دانشگاه الزهرا انجام گرفت. آزمودنی­ها بطور تصادفی به سه گروه کنترل، یوگا و HIIT تقسیم شدند. در گروه HIIT برنامه تمرینی شامل انجام 3 دوره آزمون رست (هر ست به طول 35 متر) با 10 ثانیه استراحت بین هر مرحله برای هفته­های اول و دوم بود. به ازای هر دو هفته یک مرحله اضافه می­گردید. برنامه تمرینی گروه یوگا که به ترتیب شامل تکنیک­های تنفسی و پوسچرها (آسانا) بود، به مدت 8 هفته و هر هفته دو جلسه به مدت 90 دقیقه انجام شد. شاخص­های قلبی و تنفسی قبل از تمرینات و 24 ساعت بعد از آخرین تمرین اندازه­گیری شدند. تحلیل داده­ها به کمک نرم افزار 16 SPSS و با استفاده از آزمون تحليل واريانس دو طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی­دار 05/0 >P انجام شد.

نتایج نشان داد که میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی (VO₂max) در تمرینات HIIT و یوگا بطور معناداری در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت (05/0>P)، با این حال، بین دو گروه تمرینی یوگا و HIIT تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). پس از 8 هفته تمرینات HIIT و یوگا، تغییر معناداري در میانگین شاخص­های آستانه تهویه­ای (VT)، معادل تهویه­ای اکسیژن دقیقه­ای(VE/VO₂) ، معادل تهویه­ای دی‌اکسیدکربن (VE/VCO₂) و نسبت تبادل تنفسی (RER) در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نگردید (05/0<P). همچنین تغییرات تعاملی در دو سطح گروه و زمان نشان داد که تمرین یوگا در مقایسه با گروه تمرینی HIIT و گروه کنترل سبب کاهش معنی­دار میانگین RER گردید (05/0>P).

مطالعه حاضر نشان داد 8 هفته تمرین یوگا و HIIT  سبب بهبود آمادگی  قلبی- تنفسی در دانشجویان دختران فعال می‌گردد، از این رو این تمرینات می­توانند در بهبود سلامت جسمي و مشکلات قلبی و تنفسی موثر باشند.

هدف نهایی تنفس حفظ غلظت‌های مناسبی از اکسیژن، در اکسید کربن و یون‍های هیدروژن در بافت­ها است.  فعالیت‌های تنفسی به هر یک از این مواد بسیارحساس هست. هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات یوگا بر کارایی تنفسی زنان جوان سالم بود.

بدین منظور تعداد 22 خانم با میانگین سنی 9/0±71/22 سال، قد 93/8±165 سانتی‌متر، وزن 55/7±11/64 و شاخص توده بدنی 18/2±80/23 به‌صورت داوطلب در دو گروه تمرین و کنترل در این تحقیق شرکت کردند.

برنامه تمرینی که در این تحقیق به‍کار برده شد شامل 8 هفته تمرینات یوگا قدرتی بود که هفته‍ای 3 جلسه به مدت 90 دقیقه انجام شد. برای اندازه‌گیری گازهای تنفسی از دستگاه گازآنالایزر استفاده شد آزمودنی‌ها پروتکل بروس تعدیل‌شده را تا واماندگی آزمون ادامه می­دادند. بعد از سپری شدن هشت هفته و گذشت 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرین، مجدداً اندازه‌گیری‌ها تکرار شد.

نتایج این تحقیق نشان داد که برای  فاکتورهای VO2max ، RER، VT، VE، EQO2، EQCO2 و PETO2  بین دو گروه تفاوت معنی‌دار وجود دارد، اما برای فاکتور های PETCO2 و شیب VE/VCO2 بین دو گروه تفاوت معنی‍دار وجود ندارد.

به‍نظر می‌رسد که عدم مشاهده تفاوت معنی‌دار در فاکتور شیب VE/VCO2 به‍خاطر پایین بودن مقدار اولیه شیب  VE/VCO2 باشد و همچنین تفاوت در الگوهای تنفسی و نوع پروتکل به‌کار رفته (تناوبی فزاینده) می‌تواند در این امر مؤثر باشد.

برونشیت ریوی بیماری شایعی است که حدود 10 تا 25 درصد بزرگسالان را درگیر می‌کند. عوامل باکتریایی فراوانی که موجب عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی هستند از طریق کشت‌های باکتریولوژیک معمول قابل شناسایی نمی‌باشند. هدف از مطالعه حاضر، استفاده از روش Multiplex PCR برای تشخیص استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلولانزا و مایکوپلاسما پنومونیه در نمونه‌های بالینی برونکوآلوئولار لاواژ (BAL) در بیماران مبتلا به پنومونی بود.

در این مطالعه ۶۰ نمونه برونکوآلولار لاواژ از افراد مشکوک به پنومونی باکتریایی جمع‌آوری گردید. استخراج DNA موجود در نمونه­ها به روش دستی و در حداقل زمان انجام گرفت. پس از استخراج DNA  واکنش زنجیره­ای پلیمراز با استفاده از پرایمرهای اختصاصی lytA (استرپتوکوکوس پنومونیه)، P1 (مایکوپلاسما پنومونیه) و 16srRNA (هموفیلوس آنفلوانزا) انجام شد.

میانگین سنی افراد مطالعه 12±42 بود. بر اساس آزمایش مولتی­پلکس PCR فراوانی ژن‍های lytA‎، P1‎ و 16srRNA در نمونه­های مورد بررسی به ترتیب ۶۵%‌، ۳۳/۳% و 6/1% بوده است. گونه غالب در مطالعه حاضر استرپتوکوکوس پنومونیه تشخیص داده شد.

در نهایت با توجه به مشکلات موجود در روند تشخیص آزمایشگاهی موارد پنومونی، نظارت بیشتر و بهبود کیفی پروسه تشخیص عوامل مسبب پنومونی باکتریال و چگونگی مقاومت ضد میکروبی آنها بویژه در موارد پلی‌باکتریال و استفاده از روش‌های با حساسیت و اختصاصیت بالا نظیر multiplex-PCR ضروري است.

سلکتین‍ها برخی از مولکول‍های چسبان هستند که مسئول اتصال لکوسیت‍ها به اندوتلیوم و شروع فرایندهای آتروژنیک می‍باشند. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات HIT بر سطوح ای‍سلکتین و پی‍سلکتین بود.

آزمودنی‍های این تحقیق شامل 16 زن جوان چاق بودند که به‍طور تصادفی به دو گروه تجربی (8 نفر، سن: 1/3±12/26 سال، قد: 06/0±6/1 متر، وزن: 6/16±5/85 کیلوگرم) و کنترل (8 نفر، سن: 23/6±31 سال، قد: 02/0±6/1 متر، وزن: 06/12±2/76 کیلوگرم) تقسیم شدند. پروتکل تمرینی شامل هشت هفته (3 جلسه در هفته، هر جلسه چهار تا هفت نوبت دویدن با حداکثر سرعت در یک مسافت 40 متری و 30 ثانیه استراحت) تمرین HIT بود. نمونه‍های خونی 24 ساعت قبل و پس از تمرینات در حالت ناشتایی گرفته شدند. مقادیر متغیرهای وابسته با روش الایزا اندازه‍گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده‍ها با استفاده از آزمون تی‍استیودنت هیچ تغییر معنی‍داری را در سطوح ای‍سلکتین و پی‍سلکتین پس از تمرینات نشان نداد (05/0P>). به‍نظر می‍رسد برای تأثیر تمرینات HIT بر سطوح ای‍سلکتین و پی‍سلکتین در زنان جوان چاق به‍مدت زمان تمرین بیشتری نیاز است. در مجموع به‍دليل عدم افزايش اين مولكول‍هاي چسبان پس از تمرينات HIT، زنان جوان چاق مي توانند از اين تمرينات براي بهبود آمادگي جسماني خود استفاده نمايند.

گاز خردل به عنوان یک جنگ افزار شیمیایی، عوارض کوتاه مدت و بلند مدت متعددی دارد. بر این اساس تشخیص به موقع مواجهه با این گاز بسیار ضروری است. عمدتا، تشخیص بر پایه نتایج تومورگرافی کامپیوتری با وضوح بالا است که برونشیولیت و محبوس شدن هوا در ریه (Air trapping) به میزان بیشتر از 25 درصد را نشان می دهد. این در حالی است که استعمال دخانیات به علت بروز علائم مشابه می تواند به عنوان یک عامل مخدوش کننده تشخیص عمل کند.

از آنجایی که وضعیت استعمال دخانیات به روش خوداظهاری توسط افراد مورد مطالعه مشخص می شود، لازم است از یک روش عینی نیز جهت بررسی استعمال دخانیات استفاده شود. در این مطالعه اندازه گیری میزان کربوکسی هموگلوبین بازدمی پیشنهاد گردید. از این رو، در این مطالعه پایایی خوداظهاری افراد مورد مطالعه در خصوص استعمال دخانیات توسط این تست مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطالعه مقطعی توصیفی، 616 نقر به طور متوالی با ارجاع به کلینیک تخصصی ریه در تهران، وارد مطالعه شدند. افراد مورد مطالعه از نظر استعمال دخانیات به هر دو روش ارزیابی نظری (خوداظهاری) و به روش عینی (بررسی میزان کربوکسی هموگلوبین بازدمی) بررسی شدند و نتایج این دو روش با هم مورد مقایسه قرار گرفت.

بر اساس خوداظهاری، 11% افراد سیگاری، 8/19% افراد سیگاری قبلی و 2/69% افراد غیرسیگاری بودند که  رابطه آن با وضعیت مواجهه با گاز خردل معنی دار بود.

نتایج تست گاز مونوکسید کربن بازدمی  در 3/38% افراد از 0 تا 6 ppm و در 7/31% افراد از 7 تا 10 ppm و در 7/15% افراد از 11 تا 20 ppm و در 3/14% افراد بالاتر از 20 ppm  بود. همچنین بین نتایج تست  مونوکسید کربن بازدمی و مواجهه با گاز خردن ارتباط معنی داری وجود داشت. (P<0.0001)

هنگامی که این نتایج با وضعیت استعمال دخانیات مطابقت داده شد، این ارتباط معنی دار، مجدد معنی دار در افراد غیرسیگاری و سیگاری قبلی مشاهده شد(p=0.001).  درحالیکه در مورد افراد سیگاری این نتایج معنی دار نبود. (p=0.066)

در پایان، بر اساس نتایج بدست آمده و تفاوت نتایج در روش خوداظهاری و میزان مونوکسیدکربن بازدمی، می توان نتیجه گرفت جهت بررسی وضعیت استعمال دخانیات خوداظهاری به تنهایی کافی نیست و انجام تست مونوکسید کربن بازدمی ضروری می باشد.

مصرف مزمن محرک ها می­تواند با عوارض سیمپاتومیمتیک همراه باشد. تریسموس بیماری است که با اسپاسم عضلانی در عضلات فک، درد و ناتوانی در باز کردن دهان همراه می باشد.

در یک مطالعه مورد منفرد در قالب طرح ABAB معکوس با خط پایه چندگانه، در خلال جون لغایت اکتبر 2015، یک مرد سی و یک ساله مصرف کننده مت­آمفتامین در شهر تهران با تشخیص نشانگان تریسموس ناشی از مصرف مواد از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و پس از اخذ رضایت آگاهانه وارد فرایند مطالعه شد. به مدت شش هفته در دو مرحله A₁ و A₂ صرفا ارزیابی انجام شد و در مرحله B₁ و B₂ استنشاق آروماتراپی با ترکیب 4 قطره از هر یک از روغن­های اسطوخودوس، نعنا، روزماری و جوجوبا صورت گرفت. ارزیابی تست ادرار به عنوان نتایج اولیه و شاخص درد به عنوان نتایج ثانویه در نظر گرفته شد و نتایج از طریق آزمون معادله برآورد تعمیم یافته تحلیل شد.

نتایج اولیه نشان داد که رایحه­درمانی با پرهیز از مصرف محرک در طول فرایند درمان همراه بوده است (05/0>p). نتایج ثانویه نشان داد که شاخص­های درد تحت تاثیر رایحه­درمانی کاهش معناداری نشان داد (05/0>p).

اعتیاد می تواند بستر مناسبی جهت استفاده از درمان های جایگزین باشد، رویکردهایی که در عین حال که کم هزینه هستند و عوارض اندکی دارند، می توانند توسط کارکنان مراکز درمانی اجرا گردند.