چالشهای بهداشت عمومي در ايران عصر قاجار از ديد سياحان غربي
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 18 (1393),
30 August 2017
,
صفحه 41-70
https://doi.org/10.22037/mhj.v6i18.9847
چکیده
يكي از مؤلفههاي مهم در بحث سلامت هر جامعه، بهداشت عمومي است كه دانش و هنری جهت پیشگیری از بیماری و تأمین، حفظ و ارتقای تندرستی و توانمندی انسان است که منجر به توسعه جامعه میشود. اين مؤلفه را ميتوان در دورههاي مختلف تاريخي بررسي تا به تکميل تاريخ پزشکي کشور کمک کرد.
يکي از مهمترين دورههاي تاريخ پزشکي ايران، عصر قاجار است که در آن دوره، سياحاني به ویژه از اروپا به ايران آمدند و اوضاع بهداشتي ايرانيان را در سفرنامههای خود تشريح کردند. پرسش اصلي اين مقاله آن است که ديدگاه سياحان غربي به بهداشت عمومي مردم ايران اعم از بهداشت فردي و محيطي در دوره قاجار چه بوده است.
ديدگاه اين سياحان هرچند فاقد جامعيت كافي است و مصون از خطا و اشتباه نيست، ولي به هر حال گزارشي از آن دوره تاریخ است كه بايد پس از جمعبندي، مورد نقد و بررسي قرار گيرد. يافته اصلي اين پژوهش، مواجه بودن مردم با چالشهای بهداشتی و نامناسب بودن اوضاع بهداشتي در دوره قاجار از ديد سياحان غربي است که منجر به بروز بيماریهايی به ویژه بیماریهای واگير ميشده است.
پژوهش حاضر به روش اسنادی است که به دلیل خصلت تاریخی آن به صورت کتابخانهای است.
- بهداشت عمومی؛ سفرنامه؛ سياحان غربي؛ قاجار
ارجاع به مقاله
مراجع
اورسُل، ا. (1353 ش.). سفرنامه اورسل. ترجمه علي اصغر سعيدي. تهران: انتشارات زوّار، صص 121-27.
براون، ا-گ. (1384 ش.). يك سال در ميان ايرانيان. ترجمه ماني صالحي علامه. تهران: نشر اختران. صص 2-401.
بروگش، هـ. (1367 ش.). سفري به دربار سلطان صاحبقران. ترجمه مهندس كردبچه. تهران: انتشارات اطلاعات، صص 363-15.
بنجامين، س-گ-و. (1363 ش.). ايران و ايرانيان. ترجمه رضا رحيمزاده ملك. تهران: انتشارات گلبانگ، ص 142.
پولاك، ي-ا. (1361 ش.). ايران، سرزمين و مردم آن. ترجمه كيكاووس جهانداري. تهران: انتشارات خوارزمي، صص 247-56.
حاتمي، ح. رضوي، م. افتخار اردبيلي، ح. (1392 ش.). کتاب جامع بهداشت عمومي (ويرايش سوم). سه جلدي، ج اول، تهران: انتشارات ارجمند، صص 302-8.
حكمت، ع-ا. عميد، م. صفا، ذ. راسخ، ش. نقيبزاده مشايخ، ع-ح. اردلان، ف. مشيرسليمي، ع-ا. (1343 ش.). ايرانشهر. نشريه شماره 22 كميسيون ملي يونسكو در ايران. ج اول، تهران: چاپخانه دانشگاه، ص 1404.
دروويل، گ. (1367 ش.). سفر در ايران. ترجمه منوچهر اعتماد مقدم. تهران: انتشارات شباويز، صص 305-91.
ديولافوا، م-ژ. (1369 ش.). ايران، كلده و شوش. ترجمه عليمحمد فرهوشي. تهران: انتشارات خيام، ص 209.
سرنا، ك. (1363 ش.). سفرنامه كارلا سرنا. ترجمه غلامرضا سميعي. تهران: نشر نو، صص 362-163.
شهريباف، ج. (1383 ش.) . طهران قديم. (5 جلد). ج اول، تهران: معين، صص 482-345.
فلور، و. (1386 ش.). سلامت مردم در ايران قاجار. ترجمه دكتر ايرج نبيپور. بوشهر: مرکز پژوهشهای سلامت خليج فارس، صص 83-10.
فووريه، ژ. (1368 ش.). سه سال در دربار ايران. ترجمه عباس اقبال آشتياني. به كوشش همايون شهيدي، تهران: انتشارات دنياي كتاب، صص 388-117.
كرزن، ج-ن. (1347 ش.). ايران و مسأله ايران. ترجمه علي جواهركلام. تهران: انتشارات ابن سينا، صص 272-185.
گنجبخش زماني، م. (1389 ش.). توسعه بهداشت در اواخر دوره قاجار. نشريه تاريخ پزشکي. دوره دوم، شماره سوم، صص 55-139.
- چکیده مشاهده شده: 856 بار
- PDF دانلود شده: 4922 بار