نقش خاندان آل عباد در شکوفایی دانش پزشکی در عصر زرین تمدن اسلامی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 14 شماره 47 (1401),
23 ژوئیهٔ 2022
,
صفحه 1-15
https://doi.org/10.22037/mhj.v14i47.37699
چکیده
زمینه و هدف: در عصر زرین تمدن اسلامی و در ذیل نهضت علمی جهان اسلام، پزشکان بزرگی برخاستند. تعدادی از نامداران پزشکی آن عصر، از اعضای خاندان مسیحی آل عباد بودند که بیتردید خدمات و آثار ارزشمند آنان در علوم پزشکی و سایر دانشها در سرزمینهای اسلامی و حتی اروپا تأثیر شگرفی برجای گذاشته است. هدف این پژوهش معرفی پزشکان آن خاندان و بررسی خدمات آنان به دانش پزشکی در تمدن اسلامی است، هرچند تاكنون محققین داخلی و خارجی تحقیقاتی درباره بعضی از نامداران این خاندان انجام دادهاند، پژوهش حاضر نیز میتواند به نوبه خود برخی از مجهولات ذهنی محققین درباره این خاندان را آشکار سازد.
روش: این پژوهش با نگرش تاریخی مبتنی بر گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای انجام گردیده است. روش تحقیق این مقاله از نوع توصیفی ـ تحلیلی است، اینگونه که پس از فیشبرداری منابع و مأخذ تاریخی به دستهبندی مطالب، تحلیل دادهها و نگارش مقاله اقدام شده است.
ملاحظات اخلاقی: در پژوهش حاضر جنبههای اخلاقی مطالعه کتابخانهای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: بررسیها نشان میدهد که دانش پزشکی در میان خاندان آل عباد از جایگاه والایی برخوردار بوده است. ابواسحق بزرگ خاندان آل عباد در شهر حیره با تأسیس داروخانه و دارالطب به حرفه داروسازی و طبابت اشتغال داشت و با تشویق فرزندان و نوادگانش به ادامه این حرفه، آنان را به انجام فعالیت داروسازی، تحصیل علم پزشکی و تألیف و ترجمه آثار پزشکی تشویق و ترغیب مینموده است.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان میدهد که از بطن خاندان آل عباد، پزشکان برجستهای برخاستهاند که دارای ویژگیها و امتیازات مهمی از جمله تسلط به زبانهای یونانی، سریانی، عربی و فارسی، علاقمند به پژوهش، تألیف، ترجمه و آزمایشهای عملی در پزشکی بودهاند. اکثر پزشکان خاندان آل عباد در دانش عمومی پزشکی تبحر داشتند و در چشمپزشکی نیز حاذق بوده و معمولاً اخلاق پزشکی را نیز رعایت مینمودهاند.
- آل عباد؛ حنین بن اسحاق؛ پزشکی؛ تمدن اسلامی
ارجاع به مقاله
مراجع
1- Jan Ahmadi, F, History of Islamic Culture and Civilization, Qom: Maaref Publishing Office, third edition, 2009, P.121. [Persian]
2- Ibn Jaljal, S, Tabaqat al-Atab'a wa al-hokama ', research by Fouad Sayyid, Cairo: French Scientific Promise Press for Eastern Works, 1955, P.63, 69, 71 [Arabic]
3- Masahib, G. H (under the supervision of), Persian Encyclopedia, Tehran: Pocket Books Company (affiliated to Amir Kabir Publications), third edition, 2002, Vol.1.P.872. [Persian]
4- Daryaee, T, Iranshahr cities, translated by Shahran Jalilian, Tehran: Toos Publications, 2009,P.39. [Persian]
5- Stayeshgar, M, Dictionary of Iranian Music, Tehran: Information Publications, 2002,P.383. [Persian]
6- Tunisia, A, Man Aalam tab Al-Arabic, Cairo: N.P, 1966,P.41. [Arabic]
7- Azarnoosh, A, Ways of Persian Influence in Pre-Islamic Arabic Culture and Language, Tehran: Toos Publications, Third Edition, 2009,P.145-150. [Persian]
8- Qofti, Ali, Tarikh al-Hokama, research by Julius Libert, Leipzig-Germany: N.P, 1903,P.80,171-177. [Arabic]
9- Samaree, K, Tarikh tab Al-Arabi, Baghdad: Dar Al-Hurriya liltbaeh, 1985, Vol.1.P.43,44,261,439,462,465. [Arabic]
10- Habi, Y, Hanin bin Ishaq, Baghdad: Press of Al-Lugha Al-Syriaiya Complex, 1974,P.11. [Arabic]
11- Ibn Abi Osaibaeh. Oyun Al;-Anba Fi Tabaghat Al-Ateba. Cairo: Al-Wahbiya Press, First Edition, 1299 AH,P.46,184-201. [Arabic]
12- Shatti, A. S, Tarikh tab wa Adab wa Aalameh, Damascus: Tarbin Press, 1967,P.214,215. [Arabic]
13- Brown, E, Islamic Medicine, translated by M. Rajabnia, Tehran: Book Translation and Publishing Company, 1958,P.37-38. [Persian]
14- Ziab, M,Al- tab wal-Atabba, Cairo: Egyptian School of Prophecy, 1970,P.7,47.[Arabic]
15- Alouji, A. H, Tarikh Al- tab Al-Iraqi, Baghdad: Al-Arshad Press, 1967,P.18. [Arabic]
16- Ibn Nadim, A.M, Al-Fihrast, research by Flojl, Beirut: Maktab Khieat, N.D,P.41-49,429. [Arabic]
17- Zahabi, M.A, Al-Abr fi Khabar min Ghobr, research by Fouad Sayyid, Kuwait: Department of Press and Publishing, 1961,Vol.1.P.373,Vol.2.P.20. [Arabic]
18- Ibn Athir, A, Al-Kamil fi al-Tarikh, Beirut: Dar Sader - Dar Beirut, 1965,Vol.7.P.274. [Arabic]
19- Ibn Jozi, A. R, Al-Muntazam, research by M. A Q Atta and M. A. Q Atta, Beirut: Dar Al-Kitab Al-Almiyeh, 1992,Vol.12.P.160. [Arabic]
20- Hanin Ibn Ishaq, Al-Ashar Moghalat Fi Al-Ain, Attempt by Max Meyerhoff, Cairo: N.P, 1928,P.7. [Arabic]
21- Khattab, F. F, Al-Kahala Aand Al- Arab, Baghdad: Dar Al-Hurriya liltbaeh, 1975,P.24-25. [Arabic]
22- Ghasemi, E, ophthalmology in the Islamic period, Qom: Cultural Office for the Disabled, 2017,P.105-106. [Persian]
23- Hanin Ibn Ishaq, Al-Masa'il Fi Al-Ain, Attempt by Bolis Sabat and Max Meyerhoff, Cairo: Oriental Archaeological Institute, 1938. [Arabic]
24- Ta'i, F A, Al-Wajiz Fi Al-Saha wa Al-Kimia Aand Al- Arab, Baghdad, Dar Al-Hurriya liltbaeh, 1986,P.18. [Arabic]
25- Sezgin, F, History of Arabic Writings, Attempt by the Book House, Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance, 2001,Vol.3.P.118,343-364. [Persian]
26- Soltani, Y.K, " Atab'a Al-Kufa ", Al-Kufa Magazine, Kufa: Tasddar An Amanah Al-Kufa Mosque, the first number, Moon Ramadan, 1432 AH, p. 346-370. [Arabic]
27- Scientific biography of Islamic scientists, translated by A.Aram & Other, Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company, 2005,P.329.399-421. [Persian]
28- Velayati, A. A, Shams Ardakani,M.R, Mokhber Dezfuli,M.R and Ghassemlou,F, Dynamics of Islamic Culture and Civilization of Islam and Iran, Tehran: Amir Kabir Publications, 2014,Vol.P.1075. [Persian]
29- Ibn Sa'ed, S. A.A, Tabaqat Ummam, research by Luis Sheikh, Beirut: N.P, 1912,P.36. [Arabic]
30- Zidane, G, Tarikh Al- temadon Al- Islamic, Egypt: Al-Hilal Press, 1931,Vol.3.P.145. [Arabic]
31- Badri, A L, Al- tab Aand Al- Arab, Baghdad: Dar Al-Hurriya liltbaeh, 1978,P.59. [Arabic]
32- Tahami G.R, The Culture of Announcing the History of Islam, Tehran: Anteshar Co., Third Edition, 2008, Vol.1.p 116,884. [Persian]
33- Khairullah, A, Al-tab Al-Arabi, translated by Abi Izz al-Din, Beirut: N.P, 1941,P.169. [Arabic]
34- Ibn Khalqan, A I M, wafayat alaeiyan wa'anba' 'abna' alzaman, research by M.Mohi-ud-Din, Cairo: Al-Saada Press, 1948,Vol.1.P.185. [Arabic]
35- Fayyaz, M, ahadyth ean aleilm w aleulama'i, Baghdad: Dar Al-Hurriya liltbaeh, 1986,P.133. [Arabic]
36- Razi, M I Z, Al-Hawi Fi Al-Tib, Hyderabad - India: matbueat dayiruh almaearif aleuthamaniyh, 1960,Vol.20.P.2,7.Vol.21.P.33,143,317. [Arabic]
37- Ibn Bitar, MA, aljamie limufradat al'aduyh wa al'aghdhayhi, Beirut: dar alktab alealamayh, 1992,Vol.1.P.82. [Arabic]
38- Khalil Ibn Ahmad, Al-Ain, Attempt by M Makhzumi & I Samarai, Qom: N.P, 1405 AHVol.1.P.346. [Arabic]
39- Mili, alduw, aleilm eind alearab wa'atharuh fi tatawur alealam alealami, translated by Abd al-Halim Al-Najjar and Muhammad Yusuf Musa, matbueat jamieih alduwal alearabiyh, Cairo: Dar al-Qalam, 1962,P.142. [Arabic]
- چکیده مشاهده شده: 172 بار
- PDF دانلود شده: 73 بار