• ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی

  • صفحه اصلی
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • تیم سردبیری
    • نمایه نامه ها
  • موارد ضروری
    • فرم تعهد نامه
    • فرمت مقالات
    • دریافت کد ارکید
  • ارزیابی مقالات
  • کمیته بین‌المللی اخلاق نشر
    • اقدامات کمیته بین المللی اخلاق نشر COPE
  • ارسال مقاله/ راهنمای نویسندگان
  • بیانیه حق نشر
  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • اطلاعات تماس
  • اطلاعیه‌ها
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 14 شماره 47 (1401): مجله تاریخ پزشکی، دوره 14، شماره 47، سال 1401
  4. مقاله پژوهشی

دوره 14 شماره 47 (1401)

ژوئیهٔ 2022

تأثیر آموزه‌های حکیم صدرالمتألهین شیرازی بر صیانت از سلامت در عصر صفوی (در پرتو تقابل علمی با صوفیان)

  • مهری نقی‌پورزاده ماهانی
  • ایرج جلالی
  • ابراهیم خراسانی پاریزی

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, دوره 14 شماره 47 (1401), 23 ژوئیهٔ 2022 , صفحه 1-15
https://doi.org/10.22037/mhj.v14i47.36316 چاپ شده: 2022-07-27

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

زمینه و هدف: از جمله فیلسوفان بزرگ عهد صفویه، صدرالمتألهین شیرازی است. وی که دارای تفکری استدلالی ـ عرفانی بوده، به شدت صوفی‌نمایان آن روزگاران را که عامل جدی تهدید سلامت جسمی و روحی اجتماع عصر صفوی محسوب می‌شدند، مورد نقد قرار داده و از آنجا که خود مشربی صوفیانه داشته، به منظور حفظ سلامت جسم و روان عامه مردم و فرهنگ دینی اجتماع آن زمان، سعی در دفاع از تصوف و رد و انکار صوفی‌نمایان خشک ظاهربین کرده و با بیان استدلالی و شهود عرفانی، سبب ایجاد و تقویت تصوف شیعی در چارچوب سلامت دینی شده است.

روش: مواد اصلی این پژوهش آثار علمی ملاصدرا و منابع تاریخی عصر صفویه است. همچنین از پژوهش‌های جدید در خصوص تأثیر ملاصدرا بر وضعیت اجتماعی عصر صفوی نیز استفاده شده است. پژوهش پیش رو با روش تاریخی ـ تحلیلی، به موضوع مذکور پرداخته و در آن از منابع کتابخانه‌ای، به عنوان روش جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده است.

ملاحظات اخلاقی: از ابتدا تا انتهای مقاله، اصل صداقت و امانتداری رعایت گردیده است.

یافته‌ها: ملاصدرا بعضی از سخنان صوفی‌نمایان را همچون سم مهلک برای سلامت کامل جسم و روح می‌داند. بازخورد تفکر حکیمانه و سلامت‌ورز وی را می‌توان در کتاب «کسر اصنام‌الجاهلیه» شاهد بود. در کتاب مذکور به دفاع از دین سالم در برابر ورود عقاید باطل و مخرب پرداخته است؛ عقایدی که به پیروی از شهوات و اوهام نفسانی، عمل به ظواهر شریعت را نفی می‌کنند و موجب تهدید بهداشت روان و سلامت فرهنگی اجتماع می‌شوند. وی بیشترین انتقادات و حملات خود را متوجه «صوفیه عصر خود» کرده است و در حقیقت، منتقد صوفی‌نمایان و داعیه‌داران تصوف ظاهرنما است و آن‌ها را مانع از سلامتی مردمان عصر خویش می‌داند.

نتیجه‌گیری: این پژوهش تأثیر جدی آموزه‌های ملاصدرا در سلامت جسم و روح اجتماع عصر صفویه را در تقابل با گروه صوفی‌نمایان عصر صفویه که با اعتقادات و اعمال خاص خود مسیر سلامت جسم و روح را با آدابی ظاهری و بعضاً مخالف با شرع مقدس اسلام به انحراف کشانده‌اند، مورد نتیجه قرار می‌دهد. ملاصدرا به آنان که ریاضت را قبل از شناخت احکام شروع می‌کنند، اعتراض کرده و همنشینی با چنین شخصی یا با مریدان او را باعث افسردن روان و میراندن روح معرفی می‌کند.

کلمات کلیدی:
  • سلامت روان؛ سلامت جسم؛ ملاصدرا؛ عصر صفویه؛ صوفیان
  • PDF

ارجاع به مقاله

نقی‌پورزاده ماهانی م., جلالی ا., & خراسانی پاریزی ا. (2022). تأثیر آموزه‌های حکیم صدرالمتألهین شیرازی بر صیانت از سلامت در عصر صفوی (در پرتو تقابل علمی با صوفیان). مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, 14(47), 1–15. https://doi.org/10.22037/mhj.v14i47.36316
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

Mehmannavaz M. Investigating the Place of Superstitious Methods and Beliefs in Safavid Medicine. Medical History Journal. 2020; 12(44): 1-15. [Persian]

Eslamifard Z, Ahmadi N, Karimi B, Ghaffari F. The Role of Safavid Immigrant Physiciansin Promoting Persian Language in the Indian Subcontinent. Medical History Journal. 2016; 8(28): 19-26. [Persian]

Khorram Pazhouh H, Feyzabadi Z, Khodabakhsh M, Saket KH. An Overview of the Life and Works of Famous Iranian Traditional Medicine andIslam in Khorasan. Medical History Journal. 2016; 8(28): 37-46. [Persian]

Khansari MMB. Gardens of paradises. Tehran: Slamiyah; 1968. p.170. [Arabic]

Lakzai SH. Transcendental politics as a view of Transcendent wisdom (3). Qom: Research Institute of Islamic Sciences and Culture; 2008. p.218. [Persian]

Khamenei M. Life, Personality and School of Sadr al-Muta'allehin. Tehran: Sadra Islamic Wisdom Foundation; 2000. p.284. [Persian]

Motahari M. Imamat and leadership. Tehran: Sadra; 1981. p.586. [Persian]

Zarrinkoob A. Search in Sufism in Iran. Tehran: Amirkabir; 2000. p.114. [Persian]

Amuli SH. Jame al-Asrar. Edited by Carbon H, Ismail Yahya O. 3rd ed. Tehran: Scientific and Cultural; 2003. p.42-48. [Arabic]

Khansari MMB. Gardens of paradises in the state of scholars. Beirut: Dar al-Islamiyyah; 1989. p.91. [Arabic]

Jafarian R. Shia History in Iran. Tehran: Amirkabir; 1991. p.123. [Persian]

Modarres Tabrizi MMA. Rihana al-Adab. 3rd ed. Tehran: Khayyam; 1990. p.358. [Persian]

Mirfenderski MA. Risalah sanaye. Edited by Shahabi AA. Mashhad: Sangi; 1938. p.20-22. [Persian]

Feyz Kashani MM. Certainty Science. Qom: Bidar; 1998. p.49. [Arabic]

Feyz Kashani MM. Certainty Science. Qom: Bidar; 1998. p.50-70. [Arabic]

Feyz Kashani MM. Certainty Science. Qom: Bidar; 1998. p.28. [Arabic]

Sanson M. Sanson Travelogue. Translated by Tafazzoli T. Tehran: Ibn Sina; 1967. p.41. [Persian]

Tehrani MH (Grandfather). Al-Dari'ah ela Tasanif al-Shi'a. Tehran: Tehran University; 1976. Vol.22 p.14. [Arabic]

Tonekaboni MM. Scientists stories. Researched and Edited by HajSharifi Khansari MR. Qom: Hozour Cultural Institute; 2004. p.332. [Persian]

Jafarian R. Politics and culture of Safavid era. Tehran: Science; 2009. Vol.1 p.752. [Persian]

Jafarian R. Politics and culture of Safavid era. Tehran: Science; 2009. Vol.1 p.754. [Persian]

Aqili N. Boldness in the fields of recognizing the Shia religion in Iran of Safavid Era. Tehran: No Name; No Date. p.119. [Persian]

Jahangiri M. The Life and Works of Francis Bacon. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 2006. p.107-117. [Persian]

Jafarian R. Safavid in the field of religion, culture and politics. Tehran: Field and University Research Institute; 2010. p.527. [Persian]

MullaSadra. Kasr Asnam al-Jahiliyah. Translated by Jahangiri M. Tehran: Sadra; 2002. p.52. [Persian]

Carbon H. Mulla Sadra. Translated by Mansouri M. 5th ed. Tehran: Javidan; 1993. p.86. [Persian]

Lakzai N. The Political Thought of Sadr al-Mutalahin. 1st ed. Qom: Book Garden; 2002. p.19. [Persian]

MullaSadra. Kasr Asnam al-Jahiliyah. Translated by Jahangiri M. Tehran: Sadra; 2002. p.97-102. [Arabic]

MullaSadra. Kasr Asnam al-Jahiliyah. Translated by Jahangiri M. Tehran: Sadra; 2002. [Persian]

  • چکیده مشاهده شده: 245 بار
  • PDF دانلود شده: 119 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام

اطلاعات

  • برای خوانندگان
  • برای نویسندگان
  • برای کتابداران

زبان

  • فارسی
  • English
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

مجله تاریخ پزشکی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (http://journalportal.research.ac.ir/)، وابسته به مرکز تحقيقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بوده و به صورت پیوسته منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (open access) چاپ می شود.

قدرت یافته از OJSPlus