شیوههای درمان در میانرودان (بر اساس الواح میانرودانی)
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 14 شماره 47 (1401),
23 مرداد 2022
,
صفحه 1-11
https://doi.org/10.22037/mhj.v14i47.36292
چکیده
زمینه و هدف: بیماری و چگونگی مقابله با آن همواره ذهن بشر را مشغول کرده است. مطالب پزشکی الواح گلی «نیپور» حاکی از آن است که موضوع پزشک و پزشکی در 3000 سال قبل از میلاد مسیح در میان ساکنین منطقه میانرودان (بابل، آشور، سومر و عیلام) از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. کهنترین نسخه پزشکی به دستآمده لوحهای گلی به زبان سومری مربوط به اواخر هزاره سوم پیش از میلاد، شامل 12 نسخه دارویی است. علاوه بر الواح سومری چندین لوحه به زبان اکدی نیز درباره تشخیصهای پزشکی به دست آمده است که حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره نحوه درمان بیماریها است. این الواح باستانی نشان از دانش این اقوام باستانی از آناتومی بدن دارد. آنها برای هر یک از اندامهای مختلف بدن، اصطلاحی در نظر گرفته بودند. نویسندگان سعی دارند در این مقاله، ضمن بررسی موضوع علم پزشکی در میانرودان، نشان دهند که پزشکان میانرودانیِ عهد باستان، چه شیوههایی را در معالجه بیماران و درمان بیماریها به کار میبردند و آیا در آن زمان با آناتومی بدن آشنایی داشتند؟
روش: پژوهش حاضر بر اساس شیوه تاریخی ـ توصیفی نگاشته و مطالب آن به روش کتابخانهای تدوین شده است.
ملاحظات اخلاقی: در تدوین این پژوهش، اصل امانتداری و صداقت استناد به متون مورد استفاده، اصالت منابع و پرهیز از جانبداری در مراجعه به متون یا تحلیلها، رعایت شده است.
یافتهها: یافتهها حاکی از آن است که پزشکان میانرودانی برای کلیه، طحال، روده، ریه، خون و مغز اسمهایی را در نظر گرفته بودند و این نشاندهنده دانش آنها از ارگانهای بدن بود. همچنین با مطالعه این الواح پی میبریم که آنها از انواع گیاهان، مواد معدنی و اجزای جانوران برای تهیه دارو استفاده میکردند.
نتیجهگیری: الواح میانرودانی نشان میدهند پزشکان آن دوره از آناتومی بدن انسان آگاهی داشتند و نامهایی را برای هر بخش در نظر گرفته بودند. آنها در الواح، مشاهدات خود از علائم بیمار را مینوشتند و بیماری را حدس میزدند. برای بیماریهای مختلف روشهای درمانی مختلف مانند انجام بانداژ، ماساژ با روغن، استفاده از قرص، شربت، قطره و اسپری و جراحی به کار میبردند.
- پزشکی؛ میانرودان؛ آناتومی؛ درمان؛ دارو
ارجاع به مقاله
مراجع
رضایی صدر، حمید، 1385، «مرد فقیر نیپوری»، نامه پژوهشگاه، شماره 16 و17، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی، 26-35.
رنان ، کالبن ، 1366 ، تاریخ علم کمبیرج ، ترجمه حسن افشار ، تهران: نشر مرکز.
فنتزمر، گرهارد ، 1366 ، پنج هزار سال پزشکی ، ترجمه سیاوش آگاه، تهران: انتشارات علمی – فرهنگی.
کریمر، ساموئل، 1340، الواح سومری، ترجمه داود رسائی ، تهران: انتشارات فرانکلین.
گرانتفسکی ، ایوانف ، 1359 ، ایران باستان ، ترجمه سیروس ایزدی و حسین تحویلی ، تهران: انتشارات دنیا.
مصاحب ، غلامحسین ،1345 ، دایره المعارف فارسی ، ج 1 ، تهران: انتشارات فرانکلین .
ملکزاده بیابانی، 1355، تاریخ سکه از قدیمترین ازمنه تا دوران اشکانیان، ج 1 ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
منابع:
نجم آبادی، محمود، 1341، تاریخ طب ایران، ج 1، تهران: چاپ هنر بخش .
نفیسی، علی اکبر، 1317، پزشکی نامه، تهران: چاپ سنگی.
ویل دورانت ، 1367 ، تاریخ تمدن (مشرق زمین گاهواره تمدن ) ، ج 1، ترجمه احمد آرام و ع.پاشایی و امیر حسین آریان پور ، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
Biggs, R. D., 2005. “Medicine, Surgery, and Public Health in Ancient Mesopotamia”, Journal of Assyrian Academic Studies, Vol. 19, no. 1, pp. 1-19.
Biggs, R. D., 2005. “Medicine, Surgery, and Public Health in Ancient Mesopotamia”, Journal of Assyrian Academic Studies, Vol. 19, no. 1, pp. 1-19.
Burkert, W., 2004. Babylon, Memphis, Persepolis: Eadstern Contexts of Greek Culture. Cambridge.
Geller, M.J. 2010a. Ancient Babylonian Medicine, Theory and Practice.UK: Wiley- Blackwell.
Leclainche , Emmaunel , 1977. "La medecine veterinaire dans L'antiquite " , en Histoire de La Médecine , de La Pharmacie – de L'art vétérinaire . T. II. Paris: Société française d'éditions professionnelles médicales et scientifiques: Albin Michel: Laffont: Tchou.
Majno, G., 1991. The Healing Hand, Man and Wound in the Ancient World. Harvard University Press.
Mazars , Guy , 1977. "La medicine irainenne ancienne' , in : Histoire de La Medecine .. T.I , Laffont .
Paulissian, R., 1991.” Medicine in Ancient Assyria and Babylonia”, Journal of Assyrian Academic Studies 1: 6. pp. 3-51.
Prioreschi, P. 1991. A History of Medicine, Primitive and Ancient Medicine, Vol. 1. Omaha: Horatius Press.
Reiner, E., 1982. “Babylinian Birth Prognosis”, Zeitscherift für Assyriologie, 72, 124-138.
Reiner, E., 1995. Astral Magic in Babylonia, Philadelphia: the American Philosophical Society.
Ritter,E., 1965.”Magical-Expert(=āšipu) and Physician (=asû): Notes on Two complementary Professions in Babylonian Medicine”, Assyriological Studies, No. 16. Chicago, 299-321.
Ritter,E., 1965.”Magical-Expert(=āšipu) and Physician (=asû): Notes on Two complementary Professions in Babylonian Medicine”, Assyriological
- چکیده مشاهده شده: 250 بار
- PDF دانلود شده: 119 بار