واکاوی وضعیت بیماری آتشک در دوره صفویه
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 14 شماره 47 (1401),
23 ژوئیهٔ 2022
,
صفحه 1-13
https://doi.org/10.22037/mhj.v14i47.36068
چکیده
زمینه و هدف: چند سال پیش از روی کارآمدن صفویان در ایران (907 ق.) بیماری عالمگیری به نام سیفلیس یا آتشک سراسر اروپا را دربر گرفت و در مدتی کوتاه به ایران نیز سرایت نمود. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبیین وضعیت بیماری آتشک در دوره صفویه و با تکیه بر منابع آن دوره به انجام رسیده است.
روش: ابزار اصلی این پژوهش دادههای منابع تاریخی عصر صفوی که شامل متون پزشکی، سفرنامههای فرنگیان و آثار مورخان دوره صفوی میباشد. روش تحقیق در این پژوهش، تاریخی ـ تحلیلی و جمعآوری اطلاعات به روش کتابخانهای انجام شده است.
ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانتداری در ارائه گزارش و انتشار مطالب رعایت گردیده است.
یافتهها: جامعه پزشکی ایران در دوره صفویه از همان زمان ورود بیماری آتشک به ایران تلاش خویش را برای شناخت این بیماری آغاز کرده و در این راستا داروها و شیوههایی برای درمان آتشک تجویز نمود. برخی پزشکان خاص صرفاً به تجویز دارو بسنده نکرده و یافتههای خود و جامعه پزشکی را به تحریر درآورده تا ضمن آگاهنمودن جامعه معاصر خویش از شیوههای درمان آتشک، دستاوردهای خود را به آیندگان نیز منتقل کرده باشند.
نتیجهگیری: آتشک بیماری سریعالسرایهای بوده که عموماً از طریق رابطه جنسی، وسایل مشترک و حمامهای عمومی منتقل میشد. استفاده از بیخ چینی، جیوه، تجویز رژیم غذایی خاص، فصدکردن و شستشوی مداوم بدن مهمترین راههایی بودند که پزشکان عصر صفوی برای درمان آتشک توصیه میکردند. به نظر میرسد شیوههای درمانی پزشکان آن دوره برای کنترل و درمان آتشک مفید و مؤثر بوده است.
- آتشک؛ سیفلیس؛ صفویه؛ پزشکی؛ شیوههای درمان
ارجاع به مقاله
مراجع
Karamati Y, Hosseyni R. The oldest Persian accounts of Ātašak (The outbreak of syphilis in Iran and the influence received by Iranian physicians from European sources). Ayene-ye Miras. 2019; 16(63): 153-175. [Persian]
Elgood C. Medicine in the Safavid period. Translated by Javidan M. Tehran: Institute of Publications and Printing of Tehran University; 1979. p.12, 28. [Persian]
Elgood C. History of Iranian medicine from ancient times to 1934. Translated by Javidan M. Tehran: Publications Iqbal; 1979. p.537-538. [Persian]
Shamloo M. Kherghe Bakheeh. Tehran: Library of the Islamic Consultative Assembly; 1716. p.46. [Persian]
Yousefi Heravi Y. Jame ol-Favyed. Tehran: Library of the Islamic Consultative Assembly; 1900. p.125, 128-130. [Persian]
Razi B. Kholasat al-Tajarob. Tehran: Sohabay Danesh; 2009. Vol.1 p.101, 287-289, 299, 398. [Persian]
Amadoalden Sherazi M. Atashak. Tehran: Publishing Institute for Medical History Studies; 2003. p.6-15. [Persian]
Badeyat Ekhtyari. Tehran: Museum and Documentation Center of the Islamic Consultative Assembly; 2007. p.96-97. [Persian]
Ibn Sina. Ghanoon. Translated by Sharafkandi A. Tehran: Publishing Soroush; 2010. Vol.2 p.47. [Persian]
Younani T. Asrar ol-Ateba. Translated by Dehlavi Khourasani M. Tehran: Publishing Institute for Medical History Studies; 2004. p.44. [Persian]
Romelow H. Ahsan al-Tavarikh. Tehran: Publications Babak; 1979. p.392-393, 412-413. [Persian]
Hosseyni Qomi GH. Kolasat ol-Tavarikh. Tehran: Publications and Printing of Tehran University; 2004. Vol.1 p290, 297. [Persian]
Tahmaseb SH. Tazkareh Shah Tahmaseb. Beraln: Kavyani and Aftab; 1924. p.51-52. [Persian]
Turkman IB. Tarikh Alam Aray Abbasi. Tehran: Donyeh Ketab; 1998. Vol.1 p.168. [Persian]
Al-Tabib Al-Tonkaboni M. Tohfeh al-Moomenin. Tehran: Publishing Mostafavi; 1966. p.76, 141, 239, 300, 328. [Persian]
Sarif M. Zadolmosaferin. Qom: Ehyaeh Teb Tabiee; 2004. p.84. [Persian]
Chardin J. The Travels of Sir John Chardin. Translated by Yaghmaii E. Tehran: Toos; 1993. Vol.3 p.1029, 1129-1130, 1133. [Persian]
Rothschild B. History of Syphilis. Clinical Infectious Diseases .2005; 10(40): 1454-1463.
Heymann W. The history of syphilis. Journal of the American Academy of Dermatology. 2006; 2(54): 322-323.
Harper K, Zuckerman M, Harper M, Kingston J, Armelagos G. The origin and antiquity of syphilis revisited: An appraisal of Old World pre-Columbian evidence for treponemal infection. American Journal of Physical Anthropology. 2011; 54: 99-133.
Crosby A. The Early History of Syphilis: A Reappraisal. American Anthropologist. 1968; 2(71): 218-227.
Cliff D. Syphilis is the worst accident in history. Translated by Ouhadi M. Vahid. 1970. 74: 179-184. [Persian]
Olearius A. Vermechrte neue Beschreibung der muscowitischen und persischen Reyse. Translated by Behpour A. Tehran: Publishing Ebtekar Noo; 2006. p.291, 631-632. [Persian]
Chardin J. The Travels of Sir John Chardin. Translated by Yaghmaii E. Tehran: Toos; 1993. Vol.1 p.429, 430. [Persian]
Figueroa G. L'Ambassade de D. Garcias de Silva Figueroa en Perse. Translated by Samii GH-R. Tehran: Publishing Nasher Noo; 1984. p.308. [Persian]
Kaempfer E. Kaempfer Travel Log to Iran. Translated by Jahandari K. Tehran: Sherkat Sahami Kharazmi; 1984. p.15-52. [Persian]
Hosseyni Qomi GH. Kholasat ol-Tavarikh. Tehran: Publications and Printing of Tehran University; 2004. Vol.2 p.955. [Persian]
Tavernier J. Tavernie travelogue. Translated by Noori A. Tehran: Publishing Ketab Khaneh Sanaei & Ketabfrooshi Taeeg Esfahan; 1957. p.631-632. [Persian]
Polak J. Persien das land und seine bewohner. Translated by Jahandari K. Tehran: Publishing Kharazmi; 1989. p.417. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 232 بار
- PDF دانلود شده: 117 بار