جستاری پیرامون ملاحظات و شیوههای درمانی دکتر پولاک (مطالعه موردی سفرنامه دکتر پولاک)
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 12 شماره 43 (1399),
16 August 2020
,
صفحه 33-47
https://doi.org/10.22037/mhj.v12i43.31045
چکیده
زمینه و هدف: بهداشت فردی و عمومی به منظور تأمین سلامت جامعه از اهمیت اساسی برخوردار است. در عصر قاجار ـ به خصوص قبل از تأسیس دارالفنون ـ این مهم به دلیل علل و عوامل مختلف مورد توجه قرار نگرفت و اگر گاه به صورت مقطعی اصلاحات و توجهاتی صورت گرفت، چون قائم به شخص اصلاحگر بود و نه سیستم و فرهنگ بهداشتی جامعه، محکوم به شکست گردید. در قرن نوزدهم به مرور تجدد، عناصر نوین خود را در حوزه سلامت عمومی در جامعه ایران اسیر خرافات، تزریق نمود و طب سنتی را که از سه منبع دانش مشروب میشد، با چالش مواجه ساخت. هدف پژوهش حاضر نگاهی بر ملاحظات و شیوههای درمانی دکتر یاکوب ادوارد پولاک است. ایشان در زمان حضورش در ایران اقدامات فراوانی را در حوزه پزشکی نوین به صورت نظری و عملی انجام دادند.
مواد و روشها: در پژوهش حاضر با تکیه بر کتاب خاطرات دکتر پولاک و مراجعه به منابع تاریخی، سفرنامهها، مطالعات و تحقیقات جدید تلاش شد تا تصویری روشن از ملاحظات و شیوههای درمانی دکتر پولاک با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی ارائه گردد.
یافتهها: در دوره قاجار رویارویی با طب اروپایی رخ داد و به تدریج مهارت پزشکان و جراحان اروپایی اعتماد دربار و مردم را جلب نمود. تأسیس دارالفنون بر تعداد پزشکان اروپایی و آموزشهای نوین علمی افزود و به تدریج باعث حرفهای و نهادینهشدن پزشکی گشت. پولاک از مؤسسین پزشکی نوین در ایران ضمن آموزش در دارالفنون و نوشتن و ترجمه آثاری در این حوزه به معالجه و درمان بیماران به شیوههای مختلف همت گماشت.
نتیجهگیری: دکتر پولاک در مواجه با بیماریهای مختلف دارای روحیه کنجکاو و جستجوگر بود. به نظر میرسد در حرفه خود کارآزموده، دقیق و عمیق بود. همین روحیه علمی و دقت بود که ملاحظات متعددی را درباره جامعه بیماران خود لحاظ میکرد. او به سن، جنسیت، نژاد و جغرافیای زیست مبتلایان به بیماری توجه کرده است. در شیوههای درمان نیز ضمن تحقیق و تعمق در شیوههای طبیبان ایرانی گاه شیوههای آنان را نقد، رد و قبول و از آنها استفاده میکرد و در درمان بیماریهای دیگر همچون بیماریهای مربوط به سنگ، جراحی سرطان، انواع سالک و... شیوههای خود را به نمایش گذاشت.
- عصر قاجاریه؛ دکتر پولاک؛ شیوههای درمان؛ سن؛ جنسیت؛ نژاد؛ جغرافیای زیست
ارجاع به مقاله
مراجع
Feuvrier J. Three years in the court of Iran. Translated by Abass A. Tehran: Book World Publishing; 1385. p.125, 146, 384, 398. [Persian]
Furukawa N. Travelogue. Translators by Rajabzadeh H, Kiniji Y. Tehran: Anjoman Asar va Mafakher Farhangi Pub; 1384. p.110. [Persian]
Saif A. Economic of Iran During 19th. Tehran: Cheshmeh Publication; 1398. p.245-250. [Persian]
Floor W. Public Health in Qajar Iran. Translated by Nabipor I. Bushehr: Bushehr University of Medical Sciences; 1388. p.5, 14-15, 17, 47, 50, 73, 81, 86-87, 92, 94-95, 104, 110, 117, 148. [Persian]
Algod A. The history of medicine in Iran and the lands of the eastern caliphate. Translated by Javidan M. Tehran: Eqbal Publication; 1352. p.490, 725, 741-742, 750. [Persian]
Nategh H. Cholera and Government Disaster. Tehran: Gostareh Pub; 1980. p.12-33. [Persian]
Tayebi SM, Kaviani pooya H. Medicine in Qajar Era in Iran based on the Travelogues of Western Tourists. History Bulletin 1393; 9(35): 109-133. [Persian]
Ganj Bakhsh Zamani M. Health Developments in the Late Qajar Period According to Documents. Medical History Journal 1389; 2(2): 145-171. [Persian]
Drovil G. Voyage en perse. Translated by Etemad Moghaddam M. Tehran: Shebaviz Publishing; 1370. p.307. [Persian]
Foran J. Fragile Resistannce (History of Iranian social change from safavid to the years after the Islamic revolution). Translated by Tadayyon A. Tehran: Rasa Cultural Services Institute; 1390. p.185-186. [Persian]
Isavi CH. Iran's Economic History is Qajar. Translated by Azhand Y. Tehran: Gostareh; 1362. p.29. [Persian]
Katouzian H. Iran's Political Economy (from Constitutionalism to the End of Pahlavi). Translated by Nafisi R, Azizi K. Tehran: Markaz Pub; 1390. p.75. [Persian]
Barjasteh S, Barjasteh F, Tahmasbpour M, Jalili A, Ebrahimnejad H, Vanzan A. Health, Hygiene and Beauty in the Qajar Era. Translated by Kasiri M. Tehran: Amir Kabir; 1393. p.42. [Persian]
Mostofi A. A description of my life. Tehran: Zavar; 1388. Vol.1 p.527, 529. [Persian]
Yoshida M. Travelogue. Translated by Rajabzadeh H. Masshad: Astan Qods Razavi Publications; 1373. p.21. [Persian]
Polack JE. Polack travel (Iran, people and land). Translated by Jahandari K. Tehran: Kharazmi; 1368. p.401-402, 405, 410, 413, 418, 423-429, 441-442, 450, 457, 459, 465-466, 468-489, 490, 492-493, 495-503. [Persian]
Nabipour I. Sina Medicine in the Transition to modernity in Iran Qajar. Bushehr: Bushehr University of Medical Sciences; 1391. p.8, 12-13. [Persian]
Vaqaye al-Tafaqiyah Newspaper. 1268. No.52.
Nategh H. Western-Cultural Record in Iran (1837-1921). Introduced By Adamiat F. Tehran: Moaser Pajoohan Cultural and Artistic Publishing Institute; 1380. p.273. [Persian]
Al-Dawood SA. Amirkabirs letters. Tehran: Tarikhe Iran Publishing; 1384. p.228. [Persian]
Roustai M. The history of medicine in Iran (from Qajar until the end of the Rezashah era) is narrated by documents. Tehran: National Library and Archive of Iran; 1382. Vol.1 p.248, 252. [Persian]
Noorbakhsh M. Tehran according to documents. Tehran: Elmi; 1380. Vol.2 p.602. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 229 بار
- pdf دانلود شده: 143 بار