بررسی و تحلیل خواص گیاهان دارویی از نگاه خاقانی، سعدی و ابن سینا
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 12 شماره 43 (1399),
16 مرداد 2020
,
صفحه 19-32
https://doi.org/10.22037/mhj.v12i43.30470
چکیده
زمینه و هدف: طب سنتی و خواص گیاهان دارویی در آثار منظوم و منثور ادب فارسی کلاسیک و معاصر نمود چشمگیری پیدا کرده است. شاعران و نویسندگان به میزان تسلطشان بر مقدمات پزشکی از گیاهان دارویی و خواص آنها در سرودههایشان سخن به میان آوردهاند. در این میان ابن سینا، خاقانی و سعدی شیرازی به طب، به ویژه داروهای گیاهی و كاربردهای درمانی آن، توجه خاصی داشتهاند. بنابراین هدف این پژوهش بررسی و تحلیل خواص گیاهان دارویی از نگاه خاقانی، سعدی و ابن سینا میباشد.
مواد و روشها: در این تحقیق کتابخانهای با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ابتدا با مراجعه به کتاب قانون ابن سینا، دیوان خاقانی، دیوان سعدی و منابع دیگر، خواص گیاهان دارویی در متون و ابیات، استخراج شده، سپس به بررسی و تحلیل آنها اقدام نموده است.
یافتهها: با مطالعه آثار این اندیشمندان میتوان به باورهای كهن گیاه درمانی و میزان اهمیت آن در بین شاعران و نویسندگان و نیز بسامد بالای مباحث گیاه درمانی و پزشکی در مکتوبات آنان پی برد.
نتیجهگیری: نتیجه این مطالعه نشان داد که این حكیمان با توجه به تسلطی که بر علوم رایج عصر خویش داشته، در آثار خویش به بیان اهمیت، خواص گیاهان دارویی و گیاه درمانی نیز پرداختهاند و در این خصوص اعتقاد و باوری عمیق و اشتراکات فکری قابل توجهی در زمینه مؤثربودن این گیاهان در امر درمان بیماریها با همدیگر داشته که حاصل تجربه و دانش آنان است. مباحث مربوط به دارو و گیاهان دارویی در کتاب قانون ابن سینا در چند جا آمده: در کتاب دوم قانون که در آن ادویه مفرده و خواص آنها ذکر شده، در کتاب پنجم قانون طب و در سایر مجلدات. خاقانی به گیاهان و خواص دارویی آنها به واسطه مشاهدات، دانش و تجربه شخصی احاطه داشته و در دیوان خویش در جاهای مختلفی در این حوزه به بحث پرداخته است. حکایات مربوط به اطبا، چشمپزشک، بیطار، درد و درمان و گیاهان دارویی نیز در آثار سعدی از نمود قابل توجهی برخوردار است.
- گیاهان دارویی؛ خاقانی؛ سعدی؛ ابوعلی سینا
ارجاع به مقاله
مراجع
Hedayat S. In the benefits of vegetarianism. Tehran: Negah Publications; 2005. p.49.
Ghasemi Boroumand M, Alavi Niaya A. Fundamentals of Traditional Medicine and Islamic Age. Tehran: Tabib Publications; 2008. p.2.
Hormozdiar K. Recognition of Medicinal Plants. Tehran: Aeezh Publications; 2009. p.1.
The Holy Quran. Anaam: 19.
Ibn Sina. Law in Medicine. Translated by Sarfakandi A. Tehran: Soroush; 2008. p.37, 40, 53, 86-87, 139, 151, 178, 181, 192, 196, 199, 265, 282, 286, 330.
Mir Haidar H. Plant Knowlelge. Tehran: Islamic Culture Publishing; 2004. p.344.
Khaghani A. Khaghani's Diwan. Descripted by Estelami M. Tehran: Zavar Publishing; 2008. p.19, 42, 69, 86, 157, 160, 170, 214, 361, 447, 496, 514, 587, 915, 1207, 1212.
Sajjadi Z. Selected Poems of Khaghani Shervani. Tehran: Markaz Publishing; 2003. p.109.
Kazazi MJ. Khaghani's Difficulties Report. Tehran: Central Publishing; 2009. p.100, 809.
Affcar Khayavi MA. Encyclopedia of Medicinal Plants. Tehran: Rose; 2005. p.57.
Saadi AA. Musharraf Ibn Mosleh. Generalited by Foroughi MA. Tehran: Negah Publications; 2002. p.112, 177, 637, 962.
Moin M. Moein Persian Culture. Tehran: Farhang Nama Publications; 2008. p.158, 264, 439, 635, 893, 1107.
- چکیده مشاهده شده: 1569 بار
- pdf دانلود شده: 523 بار