بررسی وضعیت بهداشتی و پزشکی دوره قاجار از دیدگاه سفرنامهنویسان
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 39 (1398),
16 February 2020
,
صفحه 15-30
https://doi.org/10.22037/mhj.v11i39.22199
چکیده
زمینه و هدف: ایران از جمله کشورهایی بوده که به خصوص در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم مقصد بسیاری از سیاحان بوده است. در پژوهش حاضر سعی بر آن شده تا وضعیت بهداشت و پزشكی ایران از دیدگاه سیاحان آن دوره مورد ارزیابی قرار گیرد.
مواد و روشها: در این مطالعه مروری توصیفی سعی شده است از طریق دسترسی به منابع معتبر وضعیت بهداشتی و پزشکی ایران در دوران قاجار مورد بررسی قرار گیرد. جهت این کار با استفاده از واژگان کلیدی مناسب از جمله «قاجاریه»، «سفرنامهنویسان»، «بهداشت» و جستجوی الکترونیکی در بانکهای اطلاعاتی SID، Google Scholar، Pubmed و جستجوی دستی در منابع معتبر کتابخانهای اطلاعات گرداوری و به هدف محوری پژوهش که بررسی وضعیت بهداشتی و پزشکی در دوران قاجار پرداخته شده است.
یافتهها: سیاحانی که خاطرات خود از سفر به ایران در دوره قاجار را به نگارش درآوردند، تصویر روشنی از اوضاع اجتماعی، تشکیلات اداری، آداب و رسوم و سنن ایرانیان آن زمان ارائه دادهاند. بر اساس منابع یافتشده در اکثر سفرنامههای موجود وضعیت پزشکی و بهداشت عمومی از لحاظ آب آشامیدنی، استحمام، درمان بیماریها، وضعیت بهداشتی معابر و بهداشت فردی ایرانیان در زمان قاجار مناسب نبوده است.
نتیجهگیری: طورکلی زاویه دید ناظران داخلی و مسافران خارجی نسبت به وضعیت سلامت (پیشگیری و درمان بیماریها، بهداشت عمومی) در ایران قاجار متأثر از جامعه سنتی معتقد به ارزشهای مذهبی بوده و در مجموع نشانگر وضعیت نامناسب بهداشتی در اکثر زمینهها بوده است.
- بهداشت؛ پزشكی؛ قاجاریه؛ سفرنامهنویسان
ارجاع به مقاله
مراجع
Abrahamid Y. Iran between two Revolutions. Ttranslated by Golmohammadi A, Fatahi ME. Tehran: Nay Publication; 1998. p.63-80. [Persian]
Upton J. An Attitude to the History of Modern Iran. Translation by Ajand Y. 2nd ed. Tehran: Niloofar Publication; 1982. p.25. [Persian]
Rahmanian D, Mirzai M. The decline of Karisian civilization according to the allegorical travelogues of the Qajar era. Journal of Research on Social History 2012; 2(2): 55-75. [Persian]
Orlell E. Orlsel Travelogue. Translation by Sa'idi AA. Tehran: Zavvar Publication; 1974. p.40-50.
Olivier S. Olivier's Travelogue (Socio-Economic History of Iran in the Early Era of the Qajar). Translation by Taher Mirza M. Corrected by Rahram G. Tehran: Information Publication; 1992. p.60-83.
Barnes A. Barnes Travel (Travel to Iran during Fath Ali Shah). Translation of Soltani Far H. Mashhad: Cultural Assistant of Astan Quds Razavi Publicaction; 1984. p.255.
Brown E. One Year Among Iranians. Translated by Salehi Allameh M. 4th ed. Tehran: Akhtaran Publication; 2008. p.41.
Bird F, Weston AL, Harold F. Exploration in Iran after the Constitutional Revolution. Translation by Mazhari Kermani A. 1st ed. Tehran: Janan Publication; 1997. p.102-125.
Pollack Jakob E. Pollack's Traveler (Iran and Iranians). Translation by Jahandari K. Tehran: Kharazmi Publication; 2001. p.75.
Fayyaz A. Effect of superstitions and diversionary beliefs on the spread of diseases in the Qajar era. Journal of Muskvye 2011; 6(19): 73-98. [Persian]
Forozesh S. Mazandaran in travelogues and geography texts of the Qajar era. Journal of Muskvye 2010; 5(13): 75-102. [Persian]
Zand M. A Comparative Study of Western and Oriental Studies of Iran Based on the Representation of Iranian People's Culture in Travelogues of Europeans in the Qajar Period. Journal of National Studies 2010; 11(42): 153-182. [Persian]
Ghadimi GH. An Investigation of Unknown History of the Qajar Lead (History of Fath Ali Shah Qajar. Journal of Ghangineh Asnad 2010; 20(1): 10-21. [Persian]
Kasiri M. Qajar Era Health - Hygiene and Beauty. Tehran: Publication Amir Kabir; 2012. p.29-83.
Bani Iqbaln N, Heidari A. Content analysis of translated British travel guides about Iran. Journal of Sociology (Library and Information Science and Information Technology) 2009; 2(6): 11-24.
Karimi A. Reflection of Iranian Cultural Identity in Safavieh and Qajar Travels. Journal of National Studies 2007; 8(1): 31-62. [Persian]
Demorgan D. Demorgan Travel. Translated by Ghaem Maghami J. Tehran: Publication of Tahori; 1985. p.135.
Nateq N. Iran from the Viewpoint of Goobino. Translated by Afshar M. Tehran: Publication of Literary and Historical; 1984. p.111. [Persian]
Jackson Abraham W. Jackson's Travelogue (Iran in the Past and Present). Translated by Amiri M, Badrei F. Tehran: Publication of Kharazmi; 1989. p.136.
Shabani R. The Foundations of Iranian Social History. Tehran: Publication of Ghoms; 1993. p.137.
Shamim AA. Iran during the Qajar Reign. Tehran: Publication of Scientific; 1990. p.13. [Persian]
Jamili-Kohneshahri F, Nadi Z. Typology of sociological ambivalence in foreign travelogues of Qajar era. Journal of Historical Sociology 2013; 5(1): 31-72. [Persian]
Ghanjbakhsh M. Development of health in the late Qajar period. Journal of Medical History 2010; 2(3): 139-155. [Persian]
Murray J. Travelogue by James Murray. Translated by Sari A. 1st ed. Tehran: Publication of Toos; 2007. p.137.
Hallingbury W. Sirjan Malekm travel newspaper. Translation by Amiri AH. 1st ed. Tehran: Publication of Sara; 1986. p.136.
Dugobino K. Iranian Letters. Translated by Ghaffari O. Tehran: Publication of Saghafi; 1972. p.134.
Fava D. Madame Diola Fava's Travelogue. Translated by Farah Vashi H. 1st ed. Tehran: Publication of World of Books; 2011. p.20.
Brögsh H. A Journey to the Court of the Sultan of Sahebgaran. Translated by Kordbechah H. Tehran: Publication of Information; 1987. p.136.
Fyodorukurf B. Fyodorokurf travelogue. Translation by Zabihian A. Tehran: Publication of Thinking Today; 1993. p.13-45.
Edmonds S, John D. Two Travelogues about Lorestan. Translation by Amanollahi S, Bakhtiar L. Tehran: Publication of Babak; 1985. p.36-69.
Gilmour John. Report on the Study of Correct Terms in the Country of Iran. Translation by Faghih M. Tehran: Publication of Collection in Chantheh Behrouz; 1970. p.135.
Dervil G. Travelogue Derviil. Translated by Mahi J. 1st ed. Tehran: Publication of Gothenburg; 2008. p.23.
Flora W. The Health of People in Qajar Iran. Translated by Nabi Pour I. Bushehr: Publication of Gulf Health Research Center; 2007. p.138.
Juber p. Travel to Armenia and Iran. Translated by Masaheb M. Tabriz: Chahar Publication; 1964. p.146.
Kottsbu M. Travel to Iran. Translated by Hedayat M. Tehran: Javidan Publication; 1985. p.45-89.
Dalamani HR. Travelogue Khorasan to Bakhtiari. Translated by Farahvashi H. Tehran: Amir Kabir Publishing House; 1965. p.58-102. [Persian]
Barnes A. Barnes Travel (Travel to Iran during Fath Ali Shah). Translated by Soltanifar H. Mashhad: Astan Quds Razavi Cultural Assistant Publication; 1986. p.168-209.
Dobad B, Clement O. Travelogue of Lorestan and Khouzestan. Translated by Aria MH. Tehran: Scientific and Cultural Company Publication; 2009. p.14.
Krzan G. Iran and the Case of Iran. Translated by Mazandarani V. Tehran: Translating and Publishing Book; 1970. p.325.
Layard AH. Layard Traveler or Primitive Adventures in Iran. Translated by Amiri M. Tehran: Vahid Publication; 1987. p.212.
Sykes S. Travelogue jeneral Serpersy Sakes (ten thousand miles in Iran). Translated by Noori HS. 1st ed. Tehran: Lome Publication; 1983. p.150. [Persian]
Anne C. Memoirs of Claude Anne's Travel at the Beginning of the Constitutional Revolution (Iranian Papers). Translated by Proshani I. 1st ed. Tehran: Moin Publication; 1988. p.311.
Milsapu S. The Americans Mission to Iran. Translated by Abotrabian H. 1st ed. Tehran: Message Publication; 1983. p.25-36.
Floor B. Public Health in Qajar Iran. Washington DC: MAGE; 2004. p.252.
Ringer P, Monica M. Education, Religion and the Discourse of Cultural Reform in Qajar Iran. Translated by Haghighatkhah M. Tehran: Ghoghnoos Publication; 2006. p.85.
- چکیده مشاهده شده: 684 بار
- PDF دانلود شده: 303 بار