مروری بر عملکرد درمانگران تجربی در فیروزآباد 1370-1300 خورشیدی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 8 شماره 26 (1395),
23 دی 2017
,
صفحه 7-47
https://doi.org/10.22037/mhj.v8i26.19535
چکیده
زندگی انسان، نیازمند سلامت و شادابی است و این سلامت، خود در گرو محیط زیست، بهداشت و مسائل متعدد دیگری است. تا قبل از ظهور علوم جدید و از جمله پزشکی نوین، طب (تجربی، عامیانه) مسؤولیت درمان و بهداشت اکثر جوامع را به عهده داشته است.
در ایران اواخر دوره قاجاریه و در آستانه شروع حکومت پهلوی، تحولی عمده در این زمینه به وقوع پیوست که همانا همراهی و همپوشانی دو شیوه طب تجربی و طب جدید در کنار یکدیگر بوده است. در همین راستا در اغلب شهرهای ایران و از جمله شهرستان فیروزآباد، علیرغم شیوع بعضی از بیماریهای مسری خطرناک و یا اتفاقات منجر به آسیب برای مردم که خارج از حیطه عملکرد طب تجربی قرار داشتهاند، اما فروشندگان گیاهان دارویی (عطاران) و سایر همکاران آنها به مداوا و درمان بیماریها مشغول بودند.
اگرچه ضعف تشخیص و کمبود امکانات پزشکی، نتایج مطلوب را به وجود نمیآورد، اما تلاشهای دستاندرکاران این گروه قابل توجه بوده است، زیرا با توجه به اوضاع جامعه، تسلط خرافات و عدم آموزش فعالان طب تجربی (عطاران)، بعضی از روشهای ابداعی آنان در التیام درد بیماران مؤثر واقع میگشت، اگرچه در این میان طول درمان بیماری بعضی از شهروندان افزایش یافته و یا خطراتی جانی آنان را تهدید میکرد.
در این مقاله سعی شده است تا بر اساس اوضاع اجتماعی، شیوههای درمانی، داروها و روشهای تجربی از تأثیرات و نتایج آن در سلامت مردم فیروزآباد اطلاع حاصل گردد.
- فیروزآباد، درمانگران تجربی، بیماری، عطاری، ایل قشقایی، درمان، مردم
ارجاع به مقاله
مراجع
آوری، پیتر. تاریخ ایران از رضاشاه تا انقلاب اسلامی. تهران: جامی، (1388 ش.)، صص 310-185.
آوری، پیتر. تاریخ ایران دوره افشار زندیه و قاجار. تهران: جامی، (1388 ش.)، صص 525-531.
امامی، ابراهیم (فروشنده لوازم خانگی). درمان بیماریهای واگیردار. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (15/4/1394)، مغازه.
شمیم، علیاصغر. ایران در دوره سلطنت قاجر. تهران: نشر افکار، (1374 ش.)، ص 382.
اسناد مرکز اسناد ملی ایران در خصوص شهرداری فیروزآباد، بهداشت، ادارات یا نهادهای مندرج در متن.
سایکس، سریرس ج دوم. تاریخ ایران. تهران: دنیای کتاب، (1368 ش.)، صص 758-715.
کدی، نیکی آر. ایران دوران قاجار، برآمدن رضاخان. تهران: ققنوس، (1381 ش.)، ص 121.
کیانی، منوچهر. نگاهی به ایل قشقایی بعد از شهریور 1320. شیراز: کیان نشر، (1383 ش.)، ص 461.
اتابکی، تورج. ایران و جنگ جهانی اول. تهران: ققنوس، (1387 ش.)، ص 191.
فوران، جان. تاریخ تحولات اجتماعی ایران. تهران: رسا، (1383 ش.)، ص 481.
کرزن، جرج ناتیل. ایران و قضیه ایران. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، (1380 ش.)، ص 337.
نصیری طیبی، منصور. نهضت جنوب. تهران: تیراژه، (1381 ش.)، صص 210-102.
هولتوس، شولته. سپیدهدم در ایران. تهران: صدای معاصر، (1379 ش.)، ص 187.
ابراهامیان، یراواند. کودتا. تهران: نگاه، (1392 ش.)، ص 52.
ابراهامیان، یراوند. تاریخ مدون ایران. تهران، نشر نی، (1389 ش.)، ص 139.
عیسوی، چارلز. تاریخ اقتصادی ایران. تهران: نشر گستره، (1388 ش.)، ص 366.
نجفی، پریسا. پرستاری و بهداشت جامعه. تهران: اندیشه رفیع، (1390 ش.)، ص 30.
جعفریزاده، مهرداد (دکتر داروساز). طب سنتی. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (22/2/1394)، داروخانه شبانهروزی.
خلیلی، نسرین (دکتر داروساز). خواص گیاهان. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (1/3/1394)، داروخانه خلیلی.
خالقی، صدراله (کارمند بازنشسته بهداشت). انواع بیماریها. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (17/3/1394)، مغازه.
امیرسالاری، عباس (کارمند بازنشسته بهداشت). بیماری مالاریا. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (17/3/1394)، مغازه.
بصیری، محمود (کارمند بازنشسته بهداشت). انواع بیماریهای مالاریا. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (18/2/1394)، حسینیه بابالحوائج.
صراحی، حسین (دکتر عمومی). انواع بیماریها. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (16/3/1394)، مطب.
انوری، خدیجه. خاطرات مختار انوری. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (20/3/1394)، دانشگاه آزاد فیروزآباد.
عباسی، عطاء (طلافروش). شکستهبند در فیروزآباد. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (13/2/1394)، مغازه.
پیروی، عبداله (سمفروش). عطاریها. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (20/2/1394)، مغازه.
خبازی، احمد. معرفی مرضیه پیروی. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (10/3/1394)، مغازه.
فیروزآبادی، حبیباله (عطاری). خواص داروها. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (15/2/1394)، مغازه.
حقیقی، مهرانگیز (خانهدار). طب سنتی. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (23/3/1394)، منزل شخصی.
شبانی، عبدالرضا (چینیفروش). عطاریها. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (12/3/1394)، مغازه.
احمدی، بهروز (عطاری). خواص گیاهان. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (15/2/1394)، مغازه.
حسینی، علی (کارمند شبکه بهداشت). درمان بیماریهای واگیردار. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (15/2/1394)، شبکه بهداشت.
رشیدی، مصطفی (مسؤول کاروان حج). بیماریها. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (25/2/1394).
مقیمی، حسین (کارمند اداره برق). شبکه برق در فیروزآباد. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (5/3/1394)، منزل مسکونی.
وفایی، کرامت (تزریقاتچی). فعالیت بیمارستان. مصاحبهکننده خلیل حقیقی. (8/5/1394)، مطب صادقی.
- چکیده مشاهده شده: 364 بار
- PDF دانلود شده: 959 بار