مطالعه تاريخچه مواد مخدر و ارزیابی تأثیر پایبندی به اعتقادات اسلامی در گرایش دانشجويان دانشگاه پیام نور اردبیل به مصرف مواد مخدر از طریق پیشرفت تحصیلی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 20 (1393),
26 December 2015
,
صفحه 109-142
https://doi.org/10.22037/mhj.v6i20.10912
چکیده
اعتياد به عنوان يكي از بحرانهاي چهارگانه قرن بيست و يكم ميباشد كه همه جوامع را درگير كرده است. در حال حاضر با توجه به نرخ رشد سالانه اعتیاد (8%) و رشد جمعيت (زير 3%)، تعداد مصرفكنندگان مواد افيوني 6 ميليون نفر برآورد ميشود به علاوه شيوع اعتياد در جوانان رو به رشد است به طوري كه سن ابتلا به اعتياد در ايران طي دو دهه اخير به شدت كاهش يافته و به زير 20 سال و گاهي به دوره راهنمايي رسيده است. به منظور مطالعه تاريخچه مواد مخدر و ارزیابی تأثیر پایبندی به اعتقادات اسلامی در گرایش دانشجويان دانشگاه پیام نور اردبیل به مصرف مواد مخدر از طریق پیشرفت تحصیلی از بين تعداد تقريبي 8000 دانشجوي در حال تحصيل در جريان نیمسال اول سال تحصيلي 89-1388 دانشگاه پيام نور مركز اردبيل، تعداد 403 نفر از دانشجويان به عنوان نمونه آماري به شيوه خوشهای تصادفي انتخاب گرديد. حجم نمونه بر اساس جدول كرجسي ـ مورگان با احتساب 0/05=α محاسبه گرديد. روش پژوهش از نوع مطالعات توصيفي ـ همبستگي بود. دادههاي مورد نياز پژوهش به صورت ميداني با استفاده از پرسشنامههاي زير جمعآوري گرديد: 1ـ پرسشنامه التزام عملي به اعتقادات اسلامي با پايايي (0/98=α)، داراي مؤلفههاي التزام عملي به نمازخواندن (0/93=α)، التزام عملي به روزهگرفتن (0/94=α)، التزام عملي به احكام شرعي الهي (0/96=α) و التزام عملي به معاشرت با افراد مذهبي (0/92=α)؛ 2ـ پرسشنامه گرايش به مصرف مواد مخدر با پايايي (0/86=α)، داراي مؤلفههاي عوامل خانوادگي (0/67=α)، عوامل اجتماعي ـ محيطي (0/59=α)، دوستان (0/63=α) و ويژگیهاي فردي (0/78=α). پيشرفت تحصيلي نيز در قالب معدل ترم قبل و معدل كل از دانشجويان پرسيده شد. دادههاي جمعآوريشده به صورت توصيفي گزارش شد. سپس سؤالات اصلي تحقيق با استفاده از تحليل مسير به صورت استنباطي تحليل گرديد. نتايج تحليل نشان داد كه بين التزام عملي به اعتقادات اسلامي و گرايش دانشجويان نسبت به مصرف مواد مخدر رابطه منفي مستقيم و معنيدار وجود دارد. مجموع اثرات غير مستقيم التزام عملي به اعتقادات اسلامي بر گرايش دانشجويان نسبت به مصرف مواد مخدر برابر 0/06- بوده كه رقم نسبتاً پاييني است.
- پيشرفت تحصيلي؛ مواد مخدر؛ التزام عملی به اعتقادات اسلامي؛ تاريخچه اعتياد
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی:
آذربایجانی، مسعود. موسوی اصل، مهدی. (1385 ش.). درآمدی بر روانشناسی دینی. تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، ص 207.
آقابخشی، حبیب. (1379 ش.). اعتیاد و آسیبشناسی خانواده: مصونسازی کودکان در برابر اعتیاد. تهران: دانشآفرین، ص 263.
باقياني مقدم، محمدحسين. هداوندخانی، مریم. مؤمنی سروستانی، مرضیه. فاضلپور، شکوه. دهقانی تفتی، عارفه. (1389 ش.). نقش عوامل اجتماعي بر گرايش به مواد مخدر در جامعه از ديدگاه دانشجويان. پنجمين سمينار سراسري بهداشت رواني دانشجويان، صص 2-71.
بهرامي احسان، هادي. (1378 ش.). بررسي مؤلفههاي بنيادين سازشيافتگي در آزادگان ايراني. رساله دكتري روانشناسي دانشگاه تربيت مدرس، ص 128.
ترقیجاه، صدیقه. نجفی، محمود. (1386 ش.). بررسی رابطه آسیبپذیری در برابر مصرف مواد و در معرض خطر خودکشیبودن با سلامت روانی و میزان بهرهگیری از اعتقادات مذهبی. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 4-91.
تمناییفر، محمدرضا. عباسی مقدم، مینا. پورفرجاد، فاطمه. (1386 ش.). تأثیر آموزش سبک زندگی بر کاهش اضطراب امتحان، ارتقای سبک زندگی و بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 102-98.
خدایاریفرد، محمد. شهابی، روحاله. اکبری زردخانه، سعید. (1386 ش.). رابطه دینداری و خودکنترلی پایین با استعداد سوء مصرف مواد در دانشجویان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 32-128.
دهكرديان، پريسا. گلزاري، محمود. (1389 ش.). ميزان اعتيادپذيري دانشجويان و شنايايي افراد مستعد سوء مصرف مواد. پنجمين سمينار سراسري بهداشت رواني دانشجويان، صص 2-91.
رزمجویی، رودابه. (1389 ش.). رابطه تعالی معنوی با احتمال آسیبپذیری نسبت به مصرف مواد مخدر در دانشجویان. مجموعه مقالات پنجمین سمینارسراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 5-194.
زارع، نجف. دانشپژوه، فرح. امینی، مرضیه. رازقی، محسن. فلاحزاده، محمدحسین. (1386 ش.). رابطه وضعیت تحصیلی با سلامت عمومی و عزت نفس در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. دوره هفتم، شماره اول، صص 67-59.
زرانی، فریبا. وقار، معصومه. (1385 ش.). نیمرخ مصرف مواد در دانشجویان: مطالعه مقدماتی. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 8-212.
سراجزاده، سيدحسين. توكلي، مهناز. (1380 ش.). بررسي تعريف عملياتي دينداري در پژوهشهاي اجتماعي. نامه پژوهش. سال پنجم، شماره بیست و بیستویکم، صص 39-27.
شمسي ميمندي، منظومه. ضياءالديني، حسن. شريفي يزدي، عليرضا. (1387 ش.). عوامل مؤثر در گرايش به مواد مخدر از ديدگاه دانشآموزان دبيرستاني كرمان. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي قزوين. دوره دوازدهم، شماره چهارم، صص 7-80.
ظهور، عليرضا. توكلي، علي. (1381 ش.). وضعيت نگرش مذهبي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي كرمان در سال 1380. ارمغان دانش. دوره هفتم، شماره بیستوهشتم، صص 31-18.
منوچهری اردکانی، زهرا. کهنسال، هاجر. (1386 ش.). مقایسه سلامت روانی دانشجویان مشروط و غیرمشروط دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 9-987.
مولوي، پرويز. رسولزاده، بهزاد. (1383 ش.). بررسي عوامل مؤثر در گرايش جوانان به مصرف مواد مخدر. فصلنامه اصول بهداشت رواني. شماره بیستویک و بیستودوم، صص 55-49.
نوابخش، مهرداد. پوریوسفی، حمید. (1385 ش.). نقش دین و باورهای مذهبی بر سلامت روان. پژوهش دینی. شماره چهاردهم، صص 93-71.
وثوقی، منصور. (1376 ش.). ارزیابی وضعیت موجود در مراکز بازپروری معتادان. تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ص 261.
ورديپور، حميداله. فرهادينسب، عبداله. بشيريان، سعيد. محجوب، حسين. (1386 ش.). الگو و عمل گرايش جوانان به سوء مصرف مواد. مجله دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي ـ درماني شهيد صدوقي يزد. دوره پانزدهم، شماره چهارم، صص 42-35.
یارمحمدیان، احمد. عریضی، حمیدرضا. باغبان، ایران. (1386 ش.). تحلیل رابطه میان بهداشت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، صص 9-1026.
منابع انگلیسی:
Ashton, H. Stepney, R. (1982). Smoking: psychology and pharmacology. London: Tavistok, 222.
Bannit, A. (2002). Health behaviors and academic performance among college students. J H Psy. 27, 202.
Krejcie, RV. Morgan, DW. (1970). Determining sample size for research activities. Educational psychological Measurement. 30, 607-10.
Schuster, CR. Kilbey, MM. (1992). Prevention of drug abuse. In J. M. Last & R. B. Wallace (Eds). Maxcy- Rosenav- Last public health and preventive medicine. Norwalk, CT: Appleton & Lange, 268.
Shopland, DR. Brown, C. (1985). Changes in cigarette smoking prevalence in the U. S.: 1955 to 1983. Annals of Behavioral Medicine. 7 (2): 5-8.
- چکیده مشاهده شده: 3818 بار
- PDF دانلود شده: 957 بار