تحليل انتقادی ماده 547 ق.م.ا در تداخل دیه جائفه با جنایات دیگر جستاری انتقادی بر تداخل دیه جائفه با جنایات دیگر (نقد و پیشنهاد اصلاح ماده 547 ق.م.ا)
مجله علمی - پژوهشی فقه پزشکی,
دوره 13 شماره 43 (1400),
23 June 2021
,
صفحه 1-13
https://doi.org/10.22037/mfj.v13i43.34156
چکیده
زمینه و هدف: جائفه، عنوان جراحتی است که دیه آن یک سوم دیه کامل است. در این جنایت، فرد جانی با سلاح قمه از پشت گوش مجنیعلیه میکشد و گوش وی را زخمی کرده به چشمان وی آسیب میزند و لبهای او را پاره میکند؛ در نهایت، قمه را به سینه مجنیعلیه هدایت کرده و آن را داخل قفسه سینه وارد میکند. بر فرض اینکه تمام جنایات مذکور به یکباره و با ضربه واحد، در چند ثانیه ایجاد شده است، قانونگذار، در ماده 547 ق.م.ا دیۀ جنایت را چنین مقرر کرده است: «هرگاه جراحت عمیقی مانند... جائفه، یکباره واقع شود، تنها دیه همان جراحت عمیق پرداخت میشود...» تحقیق حاضر در جهت بررسی میزان مطابقت مادۀ مذکور با مبانی فقهی مرتبط، صورت گرفته است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نظری است که بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با جمعآوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانهای، پس از بررسی منابع فقهی و حقوقی مربوط به دیه جنایات و تداخل و عدم تداخل آنها، پیشنهاد اصلاح ماده 547 ق.م.ا را ارائه نموده است.
یافتهها: هرچند در مسألۀ تداخل دیۀ جائفه با غیر جائفه در صورت ایجاد جنایات متعدد با ضربۀ واحد، قانونگذار قائل به تداخل دیات شده و جانی را محکوم به پرداخت دیۀ جراحت عمیق نموده اما بر اساس مبانی فقهی در تعدد و تداخل دیات و همچنین با استناد به مواد کتاب قانون مجازات، مادامی که مجنیعلیه زنده است، برخلاف دیدگاه قانونگذار، نظریۀ تعدد دیات ترجیح دارد.
- دیه جائفه تداخل دیه جنایت ماده 547 ق.م.ا.
ارجاع به مقاله
مراجع
Ibn Fares, A. Mo'jam Maqaees al-Logha. Qom: Islamic Development Organization; 1983 (1404). 1: 451.495, 2: 14. [In Arabic]
Hossieni Rouhani, SMS. Minhaj Al- Salehin. n.p: n.pn; n.d. 3: 353. [In Arabic]
Godarzi, F. Forensic Medicine. Tehran: Anishtayn; 1994 (1373). 267. [In Persian]
Allame Helli, H.Gh. Montahi al- Mazhab fi Tahghigh al-Mazhab, Mashhad: Astan Quds Razavi; 1991 (1412). 2: 849. [In Arabic]
Mofid, M. Al-Moqna'e, Qom: Jame'e Modarresin Hoze 'Elmie Qom; 1989 (1410). 770. [In Arabic]
A Group of Researchers under the head of Shahroodi, SM. Encyclopeadia of Jurisprudence According to the Religion of Ahl al-Bayt(a). Qom: Institute of Encyclopedia of Islamic Jurisprudence on the Religion of Ahl al-Bayt (a); 2005 (1426) 3:120. [In English]
Allame Helli, H. Mokhtalef al-Shia fi Ahkam al-Shari'a. Qom: Islamic Publications Office affiliated to the Society of Teachers of Qom Seminary. 1992 (1413). 9:411 [In Arabic]
Koleyni, JM. Kafi (T-Eslamiea). Tehran: Islamic Library; 1986 (1407). 7: 325. [In Arabic]
Ardabil, A. A collection of benefits and proofs in the explanation of the guidance of the minds. Qom: Congregation of teachers in the field of science. 1982 (1403). 13: 446. [In Arabic]
Khorasani (Akhond Khorasani), MK. Kefaya al-Osul. Qom: Islamic Publication Institute. 2014 (1436). 2: 113. [In Arabic]
Allame Helli, H. Tahrir al-Ahkam al-shar'eia 'ala Mazhab al-Imamyia. Qom: Institute of Imam Sadeq (a); 1999 (1420). 5: 608. [In Arabic]
Sheikh Tusi, AJM. Al-Mabsut Fi fiqh al-Imamyia. Tehran: Library of Mortazavi for the Revival of the works of Jafari; 1999 (1387). 7: 124. [In Arabic]
Helli, M. Al-Tanqih al-Ra'e' lil-Mokhtasar al-Sharayi'. Qom: Mar'ashi Najafi Library; 1983 (1404). 4: 510. [In Arabic]
Najafi (Sahib Javaher), MH. Javahir al-Kalam fi Sharh Sharayi' al-Islam Lebanon: Dar Ihya al-Torath al-Arabi; 1983 (1404) 42: 162, 358, 360. 43: 292, 294, 341. [In Arabic]
Mohaqeq Helli, A. 1408. Sharayi' al-Islam fi Masa'il al-Halal wa al-Haram. Qom: Institution of Isma'ilian; 1987 (1408). 4: 186, 20. [In Arabic]
Shahid Thani, Z. Masalik al-Afham ilā Tanqīh Sharayi' al-Islam. Qom: Institute of al-Ma'arif al-Islamia; 1992 (1413). 15: 431, 1413. [In Arabic]
Khuiī, SA. Mosū'āt al-Imam Khuiī (Ijtihad, Taqlid). Qom: Institute of Revival of Works of Imam Khuie; 1997 (1418). 42: 385. [In Arabic]
Musawi Khomeyni, R. Tahrir al-Wasila. Qom: Dar al-'elm; n.d. 620, 1392. [In Arabic]
Hosseini Ameli, MJ. Miftah al-Karama fi Sharh Qawa'id al-Allama (T-Al-Qadīm), Beirūt: 1998 (1419). 10: 488. [In Arabic]
Sabzivari, A. Mohdhab al-Ahkam, Qom: Institute of al-Minār; 1992 (1413). 5: 355. [In Arabic]
- چکیده مشاهده شده: 183 بار
- pdf دانلود شده: 3 بار