مجله علمی - پژوهشی فقه پزشکی

چکیده

از جمله پرسش‌هایی که فقه اسلامی عهده‌دار پاسخ‌گویی به آن‌هاست، وضعیت فقهي بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه است. یکی از این وضعیت‌ها، مبتلاشدن فردى به مرگ مغزی و متصل‌شدن به دستگاه‌های احیاء است. در اين وضعيت تا فرد به دستگاه‌های احیاء متصل باشد، دارای تنفس و گردش خون است و با جداسازی از دستگاه، تمام علائم حیاتی خود را از دست خواهد داد. در این وضعیت آیا می‌توان فرد را از نظر فقهی مرده دانست یا بایستی ضمن تفاوت‌گذاشتن میان مرگ پزشکی و مرگ فقهی، فرد را همچنان زنده فرض کرد و احکام زندگان را بر او باز کرد. از آنجا که بر اساس آموزه‌های دینی، نباید درد و رنج بیمار به دلیل جان‌دادن طولانی شود، در صورتی که پزشک نسبت به بهبودی بیمار، اعلام ناامیدی کند، جداکردن بیمار از دستگاه‌های حمایتی جایز خواهد بود، ولی تا مادامی که یقین به جدایی روح از بدن نداریم، نمی‌توان حکم به مرگ فرد کرد و احکامی همچون ارث را جاری دانست، اما اگر احتمال بهبودی و عدم بهبودی بیمار برابر باشد، تا رسیدن به مرحله ناامیدی، جداکردن بیمار از دستگاه‌های حمایتی جایز نخواهد بود.