اشتراکات اخلاقی تحصیل تابعیت در فقه اسلامی و حقوق موضوعه
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 1 (1400),
2 November 2021
,
صفحه 181-190
https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i1.36605
چکیده
زمینه و هدف: تحصیل تابعیت یکی از موضوعات حقوقی و سیاسی پراهمیت در جوامع معاصر است که نگرشهای مختلفی نسبت به آن از ابعاد گوناگون، وجود دارد. در این راستا، هرچند نگرشهای حقوق موضوعه و فقه اسلامی دو نگرش متفاوت هستند، اما یافتن نقاط اخلاقی مشترک در تحصیل تابعیت تا حدود زیادی میتواند میان نگرش فقهی و حقوقی سازش ایجاد کند.
مواد و روشها: پژوهش حاضر درصدد است بر اساس روش توصیفی ـ کتابخانهای با ارائه تلفیقی از مبانی عقیدتی و مادی، به بررسی مفهوم تابعیت از منظر فقهی ـ حقوقی بپردازد.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: فقه اسلامی، هرچند تحصیل تابعیت را بر دو پایه اعتقاد و عضویت در حکومت اسلامی (پیمان) مورد توجه قرار میدهد، اما از جهت توجه به اصول تحصیل تابعیت در حقوق موضوعه که بر خاک (محل تولد) و خون (نسبت) تأکید میکنند، رویکرد اخلاقی مشابهی اتخاذ میکند. بنابراین آنچه در حقوق موضوعه در نزد کشورهای مختلف و حقوق داخلی ایران درباره تابعیت اتخاذ میشود، سازگاری بالایی با رویکرد فقهی دارد.
نتیجهگیری: آنچه از نظر اخلاقی در فقه اسلامی و حقوق موضوعه به چشم میخورد، تلاش برای از بینبردن و به حداقلرساندن تابعیت مضاعف است. همچنین اصول و مبانی فقهی، از جمله اعطای حقوق شهروندی به غیر مسلمانان قابل تسری به حقوق بیتابعیتها است و از این جهت در فقه اسلامی، نگرش اخلاقی سازندهای نسبت به کاهش و از بینبردن بیتابعیتی وجود دارد. در مجموع، تلاش برای کمک به بیتابعیتها به دلیل بروز مسائلی نظیر جنگ، قحطی و آشوب داخلی کشورها و همچنین مقابله با ترویج تابعیت مضاعف به دلیل تکالیف شهروندی دشوار از جمله اصول اخلاقی ریشهدوانده در حقوق موضوعه و حقوق بینالمللی و فقه اسلامی است.
- تابیعت؛ فقه اسلامی؛ حقوق موضوعه؛ اشتراک اخلاقی
ارجاع به مقاله
مراجع
Ziyaei Bigdeli MR. Islam and International Law. Tehran: Publisher Ganj-e Danesh; 2009.
The Holly Quran. Hojarat: 13; Rum: 42.
Hoseini J. An Introduction to Islamic Law. Tehran: Publisher University Razavi Islamic Sceince; 2013.
Majlesi MB. Bahar al-Anwar. Tehran: Publisher Dar al-Kotob Islamieh; 2006.
Nasiri M. Private International Law. Tehran: Publisher Mizan; 2010.
Saljooghi M. Requirements of international law. Tehran: Publisher Mizan; 2015.
Evans GN. Culture of International Relations. Translated by Moshirzadeh H, Sharifi H. Tehran: Publisher Mizan; 1990.
Garner B. Black's Law Dictionary. Washington: Publisher West; 1999 .
Ghorbani ZA. The border of the Islamic state and the acceptance of its citizenship. Journal of Lessons from the school of Islam. 2000; 5(7): 49-56.
Parvin F. Citizenship rights in the Prophetic tradition and in Iranian law. Journal of Social and Islamic Research. 1996; 1(72): 89-118.
Sloane RD. Breaking the Genuine Link: The Contemporary International Legal Regulation of Nationality. Harvard International Law Journal. 2009; 1(50): 8-27.
Nasehi A. Citizenship and the principles and rules governing it. Peyke Noor Magazine. 2002; 1(3): 85-68.
Jaafari Langroodi MJ. Legal Terminology. Tehran: Publisher Ganj-e Danesh; 1990.
Hailbronner K. Nationality in Public International Law and European Law, in Acquisition and Loss of Nationality: Policies and Trends in 15 European Countries. Amsterdam: Amsterdam University Press; 2006.
Khoei A. Takmalah al-Menhaj. Qom: Publisher Khoei; 2006.
Amid Zanjani AA. The foundations of the nation in an ideal Islamic society. Tehran: Publisher Besat Foundation; 1970.
- چکیده مشاهده شده: 96 بار
- PDF دانلود شده: 59 بار