بررسی اسباب و علل بیخوابی از دیدگاه طب سنتی ایران و مقایسه آن با طب نوین
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 5 شماره 14 (1392),
25 August 2013
,
صفحه 113-134
https://doi.org/10.22037/mhj.v5i14.4789
چکیده
بیخوابی از شایعترین اختلالات خواب است که استرسهای زندگی امروزی تأثیر زیادی در افزایش آن دارد. شیوع قابل توجه بیخوابی در جهان و ایران به دلیل نیاز به انواع روشهای درمانی، بار اقتصادی فراوانی به فرد و جامعه تحمیل میکند. علاوه بر آن تأثیر بیخوابی در روابط اجتماعی و فعالیت شغلی، عملکرد روزانه فرد را نیز مختل میکند. از آنجا که در طب نوین درمان بی خوابی اغلب علامتی است، با توجه به عوارض فراوان داروهای خواب آور، مطالعه حاضر با هدف بررسی اسباب و علل بی خوابی از دیدگاه طب سنتی ایران و مقایسهی آن با طب نوین طراحی گردیده است. این تحقیق یک بررسی متون است و حاصل کار بر روی متون معتبر طب سنتی میباشد که مطالب مربوط به بی خوابی و اسباب و علل و علایم آن جمع بندی شده است و به تفکیک بیان میشود. از طرفی مطالب مربوط به علل بی خوابی در منابع معتبر طب نوین هم جمع بندی، بررسی و مقایسه شدند. بی خوابی در اغلب منابع طب سنتی ایران تحت عنوان «سهر» نامیده میشود. حکمای طب سنتی ایران علل بی خوابی را به دو دسته «اختیاری» و «غیر اختیاری» تقسیم میکنند و سوء مزاج دماغ را یکی از علل اصلی و مهم بی خوابی غیر اختیاری میدانند. این علل با علل بی خوابی در طب نوین که شامل اختلالات طبی، روانی یا محیطی است مقایسه شدند. بعضی از علل بی خوابی در طب سنتی به نحوی مورد تأیید علم روز است و علتهایی نیز در طب سنتی وجود دارد که در طب نوین یافت نشده است و به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
- سهر؛ بی خوابی؛ سوء مزاج دماغ؛ طب سنتی ایران
ارجاع به مقاله
مراجع
عقیلی خراسانی، سید محمد حسین: خلاصه الحکمه. تصحیح و ویرایش: اسماعیل ناظم، قم: انتشارات اسماعیلیان. ج2، صص 882-880، 1385.
رضایی، فرزین: خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک. تهران: انتشارات ارجمند، ج2. صص: 359، 365-362، 1387.
موسوی، سید عباس. میرزایی، الهام. خسروی، احمد: بررسی الگوی خواب ومیزان خواب آلودگی در جمعیت بالای 15 سال شهر شاهرود. فصلنامه دانش وتندرستی. زمستان 1388، سال چهارم، شماره 4، صص 49-45.
کرمانی، نفیس بن عوض: شرح الاسباب والعلامات. تصحیح وتحقیق: مؤسسه احیای طب طبیعی به سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل. قم: انتشارات جلال الدین، ج1. صص 105-101، 1387.
Saddichha S, Diagnosis and treatment of chronic insomnia. Ann Indian Acad Neurol. 2012 Apr-Jun; 13(2): 94-102
Mai E, Buysse D J, Insomnia: Prevalence Impact, Pathogenesis, Differential Diagnosis, and Evaluation. J Sleep Med Clin. 2008; 3(2): 167-174
ارواح: جمع روح است و به نظر پزشکان، بخار خون طبیعی است که حاصل از قسمت لطیف اغذیه میباشد. قوا: جمع قوه است و قوه قدرت بر انجام یا ترک یک کاراست.(8)
عقیلی خراسانی، سید محمد حسین: خلاصه الحکمه. تصحیح و ویرایش: اسماعیل ناظم، قم: انتشارات اسماعیلیان. ج1، صص 527،470-468، 372-371، 86-82، 1385.
ابوزید بلخی، احمد بن سهل: مصالح الابدان والانفس. تحقیق: محمود مصری. قاهره: انتشارات منظمه الصمه العالمیه، ص 439، 2005.
ابن سینا، حسین بن عبدالله: القانون فی الطب. تحقیق: شمس الدین ابراهیم، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج1. ص 247، 2005.
عقیلی خراسانی، سید محمدحسین: معالجات عقیلی. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل، ص 99، 1387.
عقیلی خراسانی، سید محمدحسین: قرابادین کبیر. تهران: انتشارات بوزرجمهری، ص:541، 1378.
بندر ریگی، محمد: منجد الطلاب. تهران: انتشارات اسلامی، ص 261، 1371.
هروی، محمد بن یوسف: بحر الجواهر. تحقیق: مؤسسه احیاء طب طبیعی، قم: انتشارات جلال الدین، صص 31، 86،191،223، 1387.
چشتی، محمد اعظم خان: اکسیر اعظم. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل، ج1، صص 171-170، 1387.
ارزانی، محمداکبر: طب اکبری. تصحیح وتحقیق: مؤسسه احیای طب طبیعی به سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل، قم: انتشارات جلال الدین، ج1، صص60-58، 1387.
ابن سینا، حسین بن عبدالله: القانون فی الطب. تحقیق: شمس الدین ابراهیم. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج2، صص 285-284، 2005.
جرجانی، سید اسماعیل: ذخیره خوارزمشاهی. نسخه اسکن شده سیرجانی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، صص 308-307، 296، 1355.
اهوازی، علی بن عباس: کامل الصناعه الطبیه. تصحیح وتحقیق: مؤسسه احیای طب طبیعی به سفارش مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل، قم: انتشارات جلال الدین، ج1، صص 601-600، 1387.
استفراغ: این اصطلاح با اصطلاح امروزی استفراغ که خروج مواد موجود درمعده از طریق دهان است فرق دارد. حکما این علامت اخیر را قی نامیده اند و منظور از استفراغ رهایی و فراغت بدن از مواد زاید به طرق مختلف مثل اسهال، قی، دفع ادرار، حجامت، فصد، زالو، تعریق و دفع اخلاط تنفسی و... است (21)
ناصری، محسن. جعفری، فرهاد. علیزاده، مهدی: اصول حفظ سلامتی و بهداشت در طب سنتی ایران. مجله طب سنتی اسلام و ایران. بهار1389، سال اول، شماره 1، صص 44-39.
Dyssomnia
Parasomnia
Hirshkowitz M, Seplowitz-Hafkin RG, Sharafkhaneh A. Sleep disorders. In: Sadock BJ, Sadock VA, Ruiz P, editors. Kaplan & Sadock comprehensive textbook of psychiatry. 9th ed. Lippincott Williams & Wilkins (LWW); 2009. Vol 2. p. 2150-2154
- چکیده مشاهده شده: 2356 بار
- PDF (English) دانلود شده: 1257 بار