مقالات مروری


راهبردهای مدیریت استراتژیک بیمارستانی در طی بیماری همه گیر کووید-19 در ایران و جهان: مطالعه مروری

محمدجواد تبرعی, علیرضا شعوری بیدگلی, فائزه کبرائی ابکنار

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 2 (1401), 26 تیر 2022,

زمینه و هدف: جهان همواره مورد هجوم و دستخوش بحرانهای طبیعی و غیرطبیعی بوده است و پاندمی کرونا يکی از نمونه های متأخر بحران های جهانی است که بشر عصر حاضر آن تجربه میکند. موضوع اساسی  این است که سیستم های بهداشتی جهان تا چه اندازه برای واکنش به شیوعی در این مقیاس آماده هستند. این مطالعه با هدف تعیین راهبردهای مدیریت استراتژیک بیمارستانی در طی بیماری همه گیر کووید-19 به کار گرفته شده توسط مدیران بیمارستانی در ایران و جهان انجام شده است.

روش کار: این مطالعه به صورت مرور روایتی انجام شد. برای انتخاب مطالعات، در پایگاههای اطلاعاتی فارسی زبان google Scholar,SID, Magiran و با استفاده از  کلیدواژه های « مدیریت»،« سلامت»،« چالش»، « بیمارستان »، «راهبرد»، «کووید-19»و با استفاده از  کلیدواژه های Strategy, COVID-19 , Challenge, Managemen, Hospital, در پایگاه داده های Google scholar ، Scopus ، science direct ، PubMed، Web of science جستجو شد. معیارهای ورود شامل مطالعات چاپ شده به زبان انگلیسی یا فارسی در محدوده زمانی 2020 لغایت 2022 که مرتبط با هدف مطالعه و دارای متن کامل در دسترس بوده، در نظر گرفته شدند. درنهایت، از بین 160مقاله، 17 مقاله انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند.

نتایج:  یافته ها نشان داد آمادگی بیمارستان ها در مدیریت پاندمی کووید دارای چهار بعد سیاست ها (برآورد هزینه ها، دستورالعمل ها و پروتکل ها، آموزش، هماهنگی و ارتباطات درونی و بیرونی)، منابع انسانی(سازماندهی نیرو، دانش و مهارت، تاب آوری)، فضا(استفاده از فناوری و محیط فیزیکی) ملزومات و امکانات(تجهیزات محافظت فردی و تجهیزات درمانی (از قبیل ونتیلاتور، تخت های مراقبت ویژه و...) و دارو) می باشد.

بحث و نتیجه گیری: این مطالعه مروری نشان داد آمادگی و واکنش بیمارستان‌ها به‌عنوان خط مقدم مبارزه با همه‌گیری، در چگونگی مدیریت شرایط اضطراری بهداشت عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است. نتایج مطالعه  حاضر نشان داد بیمارستان های مختلف در سراسر جهان با توجه به ظرفیت های خود روش های خلاقانه مدیریتی مختلف را جهت کاهش یا توقف گسترش کووید -19 به کار گرفتند.

مقالات پژوهشی اصلی


بررسی پیامدهای کوتاه مدت اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه

ابوالحسن حلوانی, معصومه برخورداری شریف آباد, ناصر دشتی, نسیم عزیزی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 2 (1401), 26 تیر 2022,

زمینه: با توجه به شیوع بالای اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به COPD؛ شناسایی نتایج و تاثیرات اضطراب و افسردگی بر پروگنوز بیماران ضروری است تا اقدامات درمانی و مشاوره‌ای مناسبی برای بیماران انجام شود هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط اضطراب و افسردگی و outcome کوتاه مدت بیماران بستری به علت حمله حاد COPD می ‌باشد.

روش: اين مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که بر روي 90 بيمار بستری به علت حمله ی حاد COPD انجام گرفت. نمونه گیری به شیوه تصادفی انجام شد. ابزار گردآوری داده؛ پرسشنامه های روا و پایای افسردگی Beck و اضطراب Hamilton بودند. داده ها؛ توسط نرم افزار SPSS با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

يافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین مدت بستری در بیمارانی که دارای افسردگی و اضطراب بودند به صورت معناداری بیشتر از بیمارانی بود که افسردگی و اضطراب نداشتند (05/0>P). تفاوت بین میانگین اکسیژن خون شریانی و معیار تنگی نفس (mMRC) در هنگام ترخیص در بیماران دارای افسردگی و اضطراب و بیمارانی که افسردگی و اضطراب نداشتند، معنادار بود (05/0>P). همچنین نتایج نشان داد که افسردگی و اضطراب ارتباط مستقیم و معناداری با مدت بستری و mMRC در هنگام ترخیص دارد. ارتباط معکوس و معناداری بین افسردگی با اکسیژن خون شریانی در بدو ورود (334/0= r و 001/0= P-Value) و هنگام ترخیص (53/0- = r و 001/0< P-Value) و بین اضطراب با اکسیژن خون شریانی در هنگام ترخیص (355/0- = r و 001/0= P-Value) وجود دارد.

نتيجه گيري: اضطراب و افسردگی به صورت معناداری سبب بدتر شدن outcome کوتاه مدت بیماران بستری به علت حمله ی حاد COPD می‌شود لذا می‌توان گفت وجود اضطراب و افسردگی باعث افزایش طول مدت بستری و میانگین mMRC روز ترخیص و کاهش میانگین ) SatO2اکسیژن خون شریانی) در بیماران بستری به علت حمله ی حاد COPD می‌شود.

مدیریت فراهم آوری اعضای پیوندی در پاندمی کوید 19

مجتبی مخبر درفولی, ملیکا قاسمی, مهدی حق شناس, رحیم روزبهانی, مهدیه حضرتی, صدرا منتظری, شاگین شهریاری, فریبا قربانی, محمد امین رحیمی جعفری, یزدان عبدالمحمدی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 2 (1401), 26 تیر 2022,

با آغاز پاندمی کووید 19و سردرگمی جهانیان در ابتدای همه گیری، جوانب بسیاری از زندگی و خدمات درمانی - مراقبتی تحت تاثیر قرار گرفت. از جمله درمان پیوند که روشی نوین و حیاتی برای بیماران نیازمند ارگان و چشم انتظار بخشش است.

این درمان ضروری نیازمند فراهم اوری ارگانهای حیاتی از موارد شناسایی یا گزارش شده مرگ مغزی است که پروسه ای حساس، دقیق و طولانی  است. این مسیر از شناسایی موارد کاهش سطح هوشیاری کمتر از 5 آغاز شده و به برداشت ارگان و تخصیص آن به بیماران لیست انتظار میرسد.

 با مقایسه میزان اهدای عضو و عوامل مرتبط با فرآیند آن، طی 3 دوره زمانی مشخص یعنی سال اول و دوم اپیدمی با سال قبل از اپیدمی کاهش آمار اهدا دیده شد که در سال دوم به میزان زیادی مرتفع گردید. این کاهش آمار اهدا در سطح جهانی هم محسوس بوده و گزارش شده است، این آمار حتی در میزان اهدای خون نیز کاهش قابل توجهی داشته است.

موانع متعدد پیش روی سیستم درمانی در دوران همه گیری، محدودیت جراحی ها مگر در موارد اضطراری، بیماران بدون علامت وجنبه های ناشناخته فراوان این بیماری نشان داده است که سیاستها و رویکردهای مراکز فراهم آوری نیاز به تغییراتی جهت تداوم تلاش  دراین شرایط را دارند و لازم است بر طبق شرایط پیش رو پروتکل های جدید (با توجه به نیازهای این ایام) ، تدوین و اجرا شوند.

بررسی ارتباط استفاده از ماسک 3M P100 و میزان ضربان قلب و اکسیژن اشباع خون شریانی در پرستاران بیمارستان دکتر مسیح دانشوری در بحران کووید 19

بهشته جبلی, نرگس فخاری, زهرا تمدنی فر, محبوبه محمدی, شیرین اسماعیلی, الهام قازانچایی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 2 (1401), 26 تیر 2022,

مقدمه: استفاده از ماسک های تنفسی N95، P2، 3M P100 یکی از مولفه های مهم جهت کاهش انتقال ویروس کرونا و محافظت از کادر درمان در خط مقدم می باشد. استفاده طولانی مدت از ماسک می تواند عوارض جانبی متعددی برای مصرف کننده ایجاد کند که در این مطالعه بررسی ارتباط ضربان قلب و اکسیژن اشباع خون شریانی بدنبال استفاده طولانی مدت از ماسک مورد مطالعه قرار گرفته است.

روش کار: اطلاعات به وسیله چک لیست محقق ساخته که شامل مشخصات دموگرافیک پرستاران و کمک پرستاران، نوع شیفت کاری، مدت زمان استفاده از ماسک در طول شیفت، BMI، اندازه گیری ضربان قلب و O2SAT قبل از شروع شیفت کاری و یک نوبت در پایان شیفت کاری به مدت 1 ماه جمع آوری و در نرم افزار SPSS22  تحلیل شد.

نتایج: میانگین تعداد ضربان قلب و اکسیژن اشباع خون افراد در ابتدای شیفت قبل از استفاده از ماسک با میانگین تعداد ضربان قلب در انتهای شیفت بعد از استفاده از ماسک در روزهای مختلف به طور معنا داری افزایش یافته بود.

بحث و نتیجه گیری: استفاده طولانی مدت از ماسک های تنفسی N95، P2، 3M P100 که یکی از مولفه های مهم جهت کاهش انتقال ویروس کرونا و محافظت از کادر درمان در خط مقدم محسوب می شوند، می توانند عوارض متعددی بر روی افراد ایجاد کنند که بر روند کاری و جسمی روحی کارکنان درمانی تاثیر گذارد. از این رو برنامه ریزی و مدیریت مناسب در جهت استفاده متناوب از این وسایل حفاظت فردی برای افراد در همه گیری های آتی حائز اهمیت است.

پیشگفتار: اسینتوباکتر بومانی به یکی از علل مهم پنومونی بیمارستانی، به ویژه در بیماران دارای تهویه مکانیکی با ونتیلاتور (VAP) تبدیل شده است. این باکتری فرصت طلب نسبت به برخی از آنتی بیوتیک ها مقاومت ذاتی دارد اما به راحتی نسبت به بسیاری از داروهای دیگر نیز مقاومت پیدا می کند. اسینتوباکتر می تواند بر روی پوست یا مخاط تنفسی زندگی کند و یک نوع پاتوژن بیمارستانی است، بنابراین پیشگیری و کنترل آن به یک موضوع حساس تبدیل شده است. پروتئین A غشای خارجی (OmpA) در باکتری‌های گرم منفی وجود دارد، نقش‌های متعددی در تعامل با میزبان در طول عفونت دارد و بنابراین بعنوان یک هدف مناسب برای توسعه درمان‌های ضد باکتری به شمار می رود. تولید آنتی بادی مونوکلونال (MAb) با میل ترکیبی بالا یا دارای قدرت اتصال به یک آنتی ژن مثل OmpA می تواند ابزار قدرتمندی را برای رصد و ردیابی اسینتوباکتر بومانی در عفونت‌های سیستمیک فراهم نماید.

هدف: در این مطالعه، هدف ما تولید یک آنتی بادی مونوکلونال جدید از نوع موشی است که توانایی شناسایی اسینتوباکتر بومانی که عامل عفونت های فرصت طلب بیمارستانی است را داشته باشد.

روش ها: ابتدا ایمونیزاسیون موش ها با یک پپتید سنتتیک (پپتید مشتق شده از صفحات بتای پروتئین OmpA) که با یک پروتئین حامل کونژوگه شده بود صورت گرفت. سلول های تولید کننده ی آنتی بادی با یک روش هم جوشی سلولی با سلول های میلومای موشی Sp2/0 فیوژن شدند و پس از آن سلول های مثبت با روش الایزا غربالگری و ارزیابی شدند. سپس واکنش پذیری آنتی بادی مونوکلونال با اسینتوباکتر بومانی در روش ایمونوفلورسانس غیرمستقیم مورد ارزیابی قرار گرفت. 

یافته ها: آنتی بادی تولید شده توانست در تست الایزا با پپتید اختصاصی واکنش پذیری دهد و نیز با پروتئین OmpA اسینتوباکتر بومانی در تست ایمونوفلورسانس واکنش نشان داد. هیچ واکنشی با سایر باکتری های گرم منفی مانند اشریشیا کلی مشاهده نگردید.

نتیجه گیری: پنومونی ناشی از اسینتوباکتر بومانی به عنوان یک عارضه بیمارستانی نوظهور در حال گسترش است. نتایج مطالعه ما نشان داد که پروتئین سطحی OmpA در اسینتوباکتر بومانی با آنتی بادی تولید شده قابل شناسایی است. پیشنهاد می شود که در آینده از آنتی بادی های مونوکلونال که بوسیله مهندسی ژنتیک، مدل انسانی شده باشند برای اقداماتی نظیر درمان و پیشگیری از عفونت و به ویژه برای محدود کردن انتشار سویه های موجود در محیط های بیمارستانی استفاده شود.

بررسی تغییرات بیان miR-125 در حضور لژیونلا پنوموفیلا در بیماران مبتلا به انسداد ریوی مزمن

مریم عزیزی, عبدالرضا محمدنیا, فرزانه حسینی

فصلنامه نفس, دوره 9 شماره 2 (1401), 26 تیر 2022,

مقدمه :  لژيونلا به عنوان عامل مهمي در پنوموني‌هاي اكتسابي از بيمارستان و همچنین در بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) مطرح مي‌باشد. میکرو RNA ها (miRNA ها) در ایجاد COPD نقش اساسی دارند. مطالعه حاضر با هدف تشخیص مولکولی لژیونلا پنوموفیلا در بیماران مبتلا به انسداد ریوی مزمن و بررسی تغییرات بیان  miR-125 در حضور این باکتری انجام شد.

روش ها : در مطالعه توصیفی مقطعی حاضر، تعداد 40 نمونه از ترشحات تنفسی بیماران مبتلا به COPD جمع آوری شد. پس از استخراج DNA ژنومی، شناسایی مولکولی لژیونلا پنوموفیلا به روش  PCR انجام شد. همچنین میزان بیان miR-125 در خون محیطی افراد سالم و بیمار توسط روش Real-time PCR مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته ها : در این مطالعه فراوانی لژیونلا پنوموفیلا در نمونه‌های مورد بررسی 5% (2 نفر از 40 نفر) بود. مثبت شدن بیومارکر miR-125 در خون محیطی گروه افراد بیمار80% (32  نفر از 40 نفر) و در گروه افراد سالم 30% ( 12 نفر از 40 نفر) بود.

نتيجه گيري: با توجه به نتایج مطالعه­ی حاضر به نظر می­رسد که بیان افزایش یافته­ی ژن miR-125 در پاتوژنز COPD نقش دارد. همچنین پتانسیل آن برای کمک به توسعه استراتژی‌های تشخیصی و درمانی آینده نباید نادیده گرفته شود.

نامه به سردبیر