مقالات مروری


آیا باید در طول بیماری همه گیر COVID-19 نگران حیوانات خانگی خود باشیم؟

پریسا فرنیا, جعفر آقاجانی, پوپک فرنیا, سامان ایوبی, جلال الدین غنوی, سید علیرضا ناجی, سِوِن هُفنر, علی اکبر ولایتی

فصلنامه نفس, دوره 7 شماره 4 (1399), 5 March 2021,

ویروس‌های کرونا که باعث بیماری در طیف وسیعی از گونه‌های جانوری می‌شوند، یکی از علل مهم عفونت مشترک میان  انسان و حیوان هستند. اخیرا ظهور یک ویروس کرونای مشترک بین انسان و حیوان به نام ویروس کرونا سندرم حاد تنفسی 2 (SARS-CoV-2) منجر به همه‌‌گیری بیماری COVID-19 شده است. به طوری که علی‌رغم سطح بالای کنترل قرنطینه در بسیاری از کشورهای پیشرفته، یک بیماری همه‌گیر جهانی ایجاد کرده است. این وضعیت نوظهور سوالات زیادی را ایجاد می‌کند. آیا عفونت فقط از طریق انسان به انسان منتقل شود یا منابع دیگر مانند حیوانات یا سایر منابع محیطی نیز عامل انتقال به انسان هستند؟ از این رو با بررسی مطالعات موجود، ما خطر احتمالی انتقال ویروس کرونا از حیوانات خانگی به انسان را ارزیابی کردیم. حیوانات خانگی(گربه­ها و سگ­ها) و به ویژه سگ­ها، عادت دارند خود یا دیگران را لیس بزنند. به این ترتیب، آنها ممکن است ویروس را وارد دستگاه تنفسی یا گوارشی خود کنند.

از سوی دیگر هنگامی که آنها صورت افراد را لیس می‌زنند، ممکن است بیماری‌ها را منتقل کنند. در این مطالعه‌، ما نه تنها مطالعات مربوط به حیوانات خانگی و ارتباط آنها با ویروس کرونا را مرور کردیم بلکه 22 نمونه از سگ‌ها و گربه‌های ولگرد در مناطق مجاور یک بیمارستان ویژه بستری بیماران COVID-19 را نیز آزمایش کردیم. اگرچه هیچ ارتباط مستقیمی بین این حیوانات و بیمارستان یافت نشد، اما دریافتیم که 14 قلاده (6/63 درصد) از 22 حیوان خانگی با آزمایش مولکولی از نظر COVID-19 مثبت بودند. در این میان، هفت قلاده (8/31 درصد) علائم سرفه و عطسه داشتند. اگرچه موارد مورد مطالعه حیوانات ولگرد بودند، اما سوالی که باید روشن شود این است که آیا حیوانات خانگی درگیر زنجیره انتقال هستند یا خیر؟ این نیاز به بررسی بیشتر دارد.

مقایسه و بررسی تغییرات ژنومی SARS‑CoV‑2 در مقایسه با توالی کوید 19 در ایران

علی اکبر ولایتی, پریسا فرنیا, سعید بشارتی, پوپک فرنیا, جلال الدین غنوی

فصلنامه نفس, دوره 7 شماره 4 (1399), 5 March 2021,

ویروس کرونا (COVID-19) یک ویروس RNA دار، تک رشته ای با  سنس مثبت است. این ویروس هم بطور طبیعی و هم بعد از انتقال به افراد دچار جهش می شود، که انتقال آن از بیماران به سایر افراد موجب افزایش جهش در ژنوم آن شده است. جهش در این ویروس به سازگاری آن با شرایط مختلف کمک کرده و قدرت بیماری زایی در افراد جدید را افزایش داده است. بررسی نقاط جهش یافته میتواند در تشخیص و درمان کمک کننده باشد. تفاوت در نوکلئوتیدهای ویروس نه تنها در میزبان ها مختلف بلکه در سکانس های تهیه شده از نمونه های انسانی در کشورهای مختلف متفاوت است که این موضوع موجب شده تا سوال مهم در مورد ویروس که هر کشور در پی درمان، تشخیص و ساخت واکسن برای خود باشد، قوت بیشتری بگیرد.

مقالات پژوهشی اصلی


بررسی عناوین و روند مطالعات مربوط به پیوند ریه به روش تجزیه و تحلیل هم‌رخدادی واژگان

فریبا قربانی, اسماعیل وزیری, شادی شفقی, نیلوفر بشرزاد, شراره سیفی, سید محمدرضا نجات الهی, منصوره فیض آبادی

فصلنامه نفس, دوره 7 شماره 4 (1399), 5 March 2021,

این مطالعه با هدف ارزیابی موضوعات داغ در زمینه پیوند ریه با استفاده از تجزیه و تحلیل علم‌سنجی و تحلیل هم‌رخدادی واژگان انجام شد.

برای شناسایی کلمات کلیدی پرتکرار و شبکه  همکاری نویسندگان، پایگاه Web of Science مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج جستجو با استفاده از Bibexcel  مدیریت و وا‌ژه‌ها ویرایش گردیدند. نقشه‌های هم‌رخدادی کلمات و شبکه نویسندگان با استفاده از نرم‌افزارهای VOSviewer و NetDraw به تصویر کشیده شدند. علاوه بر این، پرکارترین نویسندگان تعیین و روابط آنها مشخص گشتند. در مورد تجزیه و تحلیل هم‌رخدادی واژگان از وقوع 40 بار استفاده شد و در فواصل زمانی 4 سال نقاط داغ مورد بررسی قرار گرفتند.

بررسی 3438 مقاله علمی که از پایگاه Web of Science استخراج گردیدند نشان می‌داد که از سال 1996 به تدریج کلمات کلیدی خاصی مانند برونشیولیت اوبلیترانس، آسپرژیلوزیس و سیکلوسپورین در کلید واژه‌ها به تکرار بالایی دیده شده‌اند. پس از آن‌ها موضوعات داغ شامل نگهداری از ارگان ریه و اهدای ریه بودند. در سال 2010 اکسیژن‌رسانی ریه خارج از بدن مورد بررسی قرار گرفته بود. در دوره سال‌های 2014 تا 2018 ، برونشیولیت اوبلیترانس هنوز در منطقه داغ قرار داشت.

این یافته‌ها اطلاعات مبتنی بر شواهد در مورد وضعیت و روند موضوعات تحقیقاتی پیوند ریه را در طول زمان ارائه می‌دهد که می‌تواند برای مطالعات آینده و آینده پژوهی به کار رود.

چکیده :

زمینه: محدودیت های قرنطینه در دوران کرونا ریسک ابتلا به بی تحرکی و عوارض آن را بالا برده است و در عین حال استفاده از بازی های کامپیوتری و ویدئویی همراه با حرکت را افزایش داده است. هدف از مطالعه بررسی تغییرات حاد لاکتات (یکی از شاخص های استرس متابولیک) در فعالیت هوازی با دستگاه کینکت ایکس باکس با و بدون محدودیت جریان خون در جوانان غیر ورزشکار است.

روش: 14 جوان سالم غیر ورزشکار با محدوده سنی 30±10سال به طور تصادفی انتخاب شدند. و در دو روز مختلف با و بدون محدودیت جریان خون عروق دست به  مدت 20 دقیقه به بازی  بوکس با ایکس باکس 360 پرداختند. قبل و بلافاصله بعد نمونه های خونی از آنها گرفته شد.

یافته ها: افزايش معني دار ميزان سرمي لاکتات نسبت به پيش  از آزمون در دو گروه تمريني بود، اما تغییرات  لاکتات بین دو گروه با و بدون محدودیت جریان خون معنی دار نبود) 05/0(p ≤ .

نتیجه گیری: انجام بازی های ویدئویی  همراه با حرکت محرک لازم را برای متابولیت های موثر در استرس متابولیک و نهایتا بهره مندی بیشتر از مزایای فعالیت بدنی فراهم می کند و انجام آنها با محدودیت جریان خون به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده استرس متابولیک برای افراد ارزش افزوده دارد. مطالعات بیشتر در زمینه اثر محدودیت جریان خون به عنوان روش تمرینی نوین بر بازی ویدئویی همراه با حرکت  و سایر متابولیت های موثر بر استرس متابولیک لازم است.

 

تأثير تمرين تناوبي شديد بر آدروپين و فاكتور رشد اندوتليال عروقي در بافت ریه در رت های پیر

رحمان سوري, آرزو اسكندري, اعظم رمضان خاني

فصلنامه نفس, دوره 7 شماره 4 (1399), 5 March 2021,

زمینه: با افزایش سن، اختلال عملکرد اندوتلیال که کلیدی برای به وجود آمدن آتروسكلروز و آغاز نارسایی قلبی- تنفسی در سالمندان است، افزایش می¬یابد. افزایش سن موجب افزایش کار تنفسی، تغییر حجم¬های عملکردی ریه و تنگی نفس می¬گردد. مطالعه حاضر به منظور تعيين تاثیر تمرین تناوبی بر آدروپين و فاكتور رشد اندوتليال عروقي (VEGF) بافت ريه رت¬های نر مسن انجام شد.
روش: این مطالعه به روش تجربی و بر روی 16 سر رت پیر (22 تا 24 ماه) انجام شد. رت¬ها به صورت تصادفی به گروه تمرین تناوبی شدید (HIIT) و گروه کنترل تقسیم شدند. برنامه تمرین تناوبی شدید دویدن بر روی تردمیل با شدت 100-80 درصد حداکثر اكسيژن مصرفي بود. 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین، حیوانات با ترکیبی از کتامین و زایلازین بیهوش شدند. بافت ريه بر روی یخ جدا و در 80- درجه سانتيگراد تا زمان آزمايش نگهداري گرديد. قسمت رويي بدست آمده حاصل از هموژنيزاسيون بافت ريه براي تعيين آدروپين و VEGF مورد استفاده قرار گرفت. از آزمون تي مستقل براي تعيين تفاوت بين گروه¬ها استفاده شد (05/0P<).
يافته¬ها: فاكتور رشد اندوتليال عروقي و آدروپين در گروه تمرين تناوبي شديد نسبت به گروه كنترل (001/0P=) افزايش معناداري يافت.
بحث و نتيجه¬گيري: به طور كلي، تمرين تناوبي شديد باعث افزايش ميزان فاكتور آنژيوژنز VEGF و آدروپين در رت هاي نر مسن مي¬گردد.

بررسی علل غیبت از کار پرسنل پرستاری در زمان بحران بیماری کووید19 در بیمارستان دکتر مسیح دانشوری

بهشته جبلی, محمد ورهرام, مریم تاج بخش, شیرین اسماعیلی, الهام قازانچایی

فصلنامه نفس, دوره 7 شماره 4 (1399), 5 March 2021,

مقدمه: میل به ترک خدمت در افراد می تواند علل مختلفی داشته باشد و تحت تاثیر عوامل شخصی، محیطی و غیره باشد. از جمله عوامل محیطی می توان وجود اپیدمی ها و بحرانهای متعدد را نام برد که مهمترین بحران اخیر در جهان، بحران اپیدمی کرونا می باشد. در اپیدمی بیماری کرونا ویروس در پایان ماه دسامبر 2019 که در ووهان چین گزارش شد، موارد ابتلا بطور گسترده ای افزایش یافت. اپیدمی بیماری کووید 19یا کرونا، کارکنان بهداشت و درمان را تحت فشارهای روحی و روانی قرار داده و این امر منجر به غیبت از کار آنان و ترک از خدمت می شود. با توجه به اینکه در حالت غیربحرانی کمبود پرستار در ایران یکی از چالش های اساسی نظام سلامت محسوب می شود این امر در شرایط بحرانی نظیر بیماریهای همه گیری از اهمیت بیشتری برخوردار است. لذا هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان غیبت از کار در زمان بحران کرونا و علل آن در بیمارستان دکتر مسیح داشنوری به عنوان خط مقدم مقابله با این بحران می باشد.

روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی و از نظر زمانی مقطعی می باشد. اطلاعات به وسیله پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گشته و  اعتبار آن با استفاده از روش اعتبار محتوا و پایایی ابزار از طریق همسانی درونی تایید شد. . پس از گردآوری اطلاعات، داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری همچون SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

نتایج: ميانگين روزهای غيبت از کار در طول 3 ماه گذشته افراد شرکت کننده درمطالعه 6 روز بوده است. شرکت کنندگان در این مطالعه شامل پرستار و کمک پرستار شاغل با حجم 567 نفر بوده است که 19 نفر از آنان در طول اپیدمی ویروس کرونا غیبت از کار داشتند. 52.6% از این افراد ذکر کرده اند که به دليل ترس و احتمال انتقال بيماري به خانواده غيبت از کار داشته اند. همچنين 36.9% از افراد اعلام کرده اند که به دليل عدم حمايت مسئولين غيبت از کار داشته اند.

بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه بین میزان غیبت از کار و ترس از انتقال بیماری به خانواده در سنین 20-30 سال رابطه معناداری وجود داشت که می تواند ناشی از عوامل مختلف باشد. همچنین غیبت از کار در بین افراد با سابقه 10 تا 20 سال بدلیل عدم حمایت مسولین رابطه معنادار وجود دارد که این مساله نیز می تواند ناشی از بی اعتمادی کارکنان به روسای سازمان و مسولین باشد. همچنین حجم کاری بالا و فشار ناشی از کار در شرایط بحران، می تواند در کنار عدم حمایت از جانب مسولین، تشدید کننده کاهش انگیزه و ترک خدمت باشد

بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) و آسم از اصلی ترین عوارض جانبی قرار گیری در معرض گاز خردل می باشند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر تمرینات ترکیبی مقاومتی و هوازی در آب بر سطح اینترلوکین 6 (IL-6) سرم و برخی پارامترهای ریوی (FVC، FEV1 و FEV1/FVC) در جانبازان شیمیایی آلوده گاز خردل بود.

بدین منظور 24 جانباز شیمیایی غیر فعال به طور تصادفی در دو گروه تجربی (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار داده شدند. گروه تجربی، تمرینات مقاومتی 3 جلسه در هفته با شدت 70 درصد ضربان قلب ذخیره و تمرینات هوازی در آب نیز 2 جلسه در هفته با شدت 70 درصد ضربان قلب ذخیره، به مدت 10 هفته را اجرا کردند. نمونه خون و آزمون اسپیرومتری قبل و بعد از دوره تمرین گرفته شد. داده های حاصل با استفاده از آزمون آماری تی وابسته و مستقل در سطح معناداری 05/0>p تحلیل شد.

تحلیل داده ها نشان داد که سطح IL-6 سرم در گروه تجربی به طور معناداری پایین تر از گروه کنترل بود (020/0=P). همچنین سطح FVC، FEV1 و FEV1/FVC در گروه تجربی به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود (مقادیر p به ترتیب 035/0، 021/0 و 003/0 ). بین میانگین سطح IL-6 با FVC (01/0=P)، FEV1 (001/0=P) و FEV1/FVC (008/0=P) ارتباط معکوس و معناداری مشاهد شد.

احتمالاً تمرینات ورزشی ترکیبی مقاومتی و هوازی در آب از طریق کاهش عامل التهابی IL-6 می تواند تأثیر مثبتی بر شاخص های تنفسی از جمله FVC، FEV1 وFEV1/FVC را در پی داشته باشد. بنابراین این تمرینات می تواند به عنوان یک درمان مکمل در بیماری های آسم ناشی از آلودگی به گاز خردل در جانبازان مورد استفاده قرار گیرد.