فصلنامه نفس

چکیده

هدف از این مطالعه ارزیابی و بررسی اثرات یک برنامه 12 هفته­ای آسانا-پرانایاما بر اساس شاخص نوسان ضربان قلب، ظرفیت عملکردی و حداکثر اکسیژن مصرفی در بیماران مبتلا به آریتمی بطنی از نوع ضربانات زودرس بطنی (pvc) بود.

متغیرها قبل و بعد از تمرینات اندازه­گیری شدند. افرادی که به دلیل انقباضات زودرس بطنی از آریتمی­های قلبی رنج می‍بردند در کلینیک امام رضا در شیراز، ایران تحت درمان قرار گرفتند. این مطالعه بر مبنای داده­های جمع آوری شده از 30 بیمار مبتلا به آریتمی­های قلبی با انقباضات زودرس بطنی در محدوده سنی 20 تا 60 سال انجام شد. بیماران به­طور تصادفی به دو گروه آزمون (تجربی) و کنترل (شاهد) تقسیم شدند. گروه تجربی در برنامه آسانا-پرانایاما شرکت کردند. عوامل متعددی از جمله QTc، QT، QRS الکتروکاردیوگرام (نوار قلبی)، شاخص ECG هولتر، ظرفیت عملکردی، حداکثر اکسیژن مصرفی و همچنین شاخص توده بدن، فشار خون و ضربان قلب در زمان استراحت قبل و بعد از تمرینات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

QTc، QT و QRS بعد از ورزش بدون تغییر باقی ماندند. با این حال، افزایش قابل توجهی در شاخص تغییرات ضربان قلب  SDNNو RMSSD مشاهده شد. درحالی­که شاخص توده بدن در افراد کاهش یافت و افزایش قابل توجهی در ظرفیت عملکردی و حداکثر اکسیژن مصرفی مشاهده گردید. همچنین، کاهش در سمپاتیک فرکانس پایین و افزایش در پاراسمپاتیک فرکانس بالا منجر به موازنه و تعادل مثبت در فعالیت سمپاتیک و پاراسمپاتیک (LF/HF) شد.

مشخص شد که یک برنامه 12 هفته­ای آسانا-پرانایاما در بیماران مبتلا به آریتمی­های قلبی بطن ناشی از انقباضات زودرس می­تواند عملکرد سیستم عصبی خودکار را افزایش دهد و با ایجاد تعادل در نسبت فعالیت سمپاتیک و پاراسمپاتیک در روند بهبودی این بیماران موثر واقع شود.