مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن)

بازاریابی عصبی شاخه‌ای از تحقیقات علوم اعصاب است که هدف آن درک بهتر مصرف­‌کننده کالا یا خدمات از طریق فرآیندهای ناخودآگاه است و در بازاریابی ورزشی برای توضیح دادن ترجیحات، انگیزه­‌ها و انتظارات مصرف­‌کننده ورزشی، پیش‌­بینی رفتار و توضیح موفقیت‌ها یا شکست پیام‌های تبلیغاتی ورزشی کاربرد دارد. مرور مقالات مرتبط نشان می‌دهد که استفاده از ابزارهای تصویربرداری عصبی، پتانسیل ارائه بینش ارزشمندی را در مورد مصرف‌کننده ورزشی و موارد مدنظر آن دارد و می‌تواند تحقیقات بازاریابی ورزشی را توسعه دهد. در این راستا، پژوهش پیش رو با تجزیه و تحلیل شکاف‌های موجود در تحقیقات بازاریابی سنتی آغاز می‌شود. سپس، مزایا و محدودیت‌های استفاده از این روش‌های جایگزین نسبتاً جدید، مانند تصویربرداری عصبی یا تجزیه و تحلیل سیگنال‌های مغزی در تحقیقات بازاریابی عصبی ورزشی را مورد بررسی و بحث قرار می‌دهد. همچنین با ارائه تصویر کلی از تکنیک‌های بازاریابی عصبی به پژوهشگران حوزه ورزش دیدگاه‌هایی برای پژوهش در این حوزه ارائه می‌کند. در نهایت این پژوهش با پیش­‌بینی نیازهای تکاملی استفاده از این ابزارها به پایان می‌رسد.

بازاریابی ورزشی موفق با درک چرایی و چگونگی رفتار مصرف‌کننده آغاز می‌شود. برای موفقیت در بازاریابی ورزشی، باید تاثیر متغيرهاي مهم روانشناسی را در تحقیقات و تصمیمات خود جای دهیم تا بتوانیم رفتار مصرف‌کنندگان را به درستی تحلیل کنیم. رفتار یک مصرف‌کننده ورزشی در مواجهه با کالا یا خدمت، کاملاً بستگی به ذهن او دارد. نورومارکتینگ، می‌تواند واکنش‌های خودآگاه و ناخودآگاه ذهن افراد را کشف کند. بازاریابی سنتی برخلاف تحقیقات عصبی توانایی کشف این احساسات را ندارد. برخلاف روش سنتی در روش‌های عصبی، علل ناخودآگاه خرید و تأثیری که تبلیغات در گذر زمان ‌بر ذهن افراد می‌گذارد کشف می‌شود. این مقاله در جهت افزایش آگاهی و شناخت بیشتر این حیطه در حوزه ورزش بر اساس مرور مطالعات حوزه بازاریابی عصبی صورت گرفته است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بر روی مطالعات پیشین می‌توان گفت که بازاریابی عصبی ورزشی از دیدگاه تجربی در چهار گروه تصمیم‌گیری مصرف‌کننده و شکل‌گیری ترجیحات مصرف‌کنندگان، تعامل سیستم پاداش مغز با بازاریابی، پاسخ‌های انگیزشی و عاطفی مصرف‌کنندگان و مبانی عصبی حافظه انجام می‌پذیرد. این رشته‌ی نوظهور و تازه، علوم اعصاب را به رفتار مصرف‌کننده ورزشی متصل می‌کند که علیرغم سودمندی‌های متصور، در تحقیقات ورزشی هنوز در مراحل ابتدايي به سر می‌برد. هم‌اکنون آینده علم بازاریابی عصبی در میدان جدیدی قرار دارد به همین منظور این مطالعه با ارائه مفاهیم کاربردی و پیشنهادات پژوهشی جدید حوزه ورزش را مطرح می‌کند.

امروزه مکمل­‌های غذایی با این امید که بتوانند ارتقای سلامت را به­‌همراه داشته باشند، به‌­طور گسترده استفاده می‌­شوند. کمبود ریزمغذی‌­ها ناشی از تغذیه ناکافی، از مشکلات شایعی هستند که سلامت عمومی را مورد تهدید قرار می‌­دهند. به­عنوان یک اصل، بهبود کیفیت رژیم غذایی نقش اساسی در پیشگیری از عوارض کمبود ریزمغذی‌­ها دارد. اما از طرف دیگر، مصرف مکمل­‌های غذایی حاوی ویتامین‌­ها و مواد معدنی ضروری در گروه‌های سنی خاص نیز می‌­تواند به حل کردن این مشکل کمک نماید. به­‌طور مثال تجویز اسید فولیک در زنان در سنین باروری و حاملگی برای پیشگیری از نقایص لوله عصبی، ویتامین D در نوزادان و کودکان و یا کلسیم به اضافه ویتامین D در سالمندان در بهبود سلامت اسکلتی نقش ثابت شده­ای دارند. با توجه به شیوع بیماری­‌های غیرواگیر به‌­عنوان یک مشکل جهانی به‌­ویژه انواع سرطان و بیماری‌­های قلبی و عروقی، به‌­عنوان علل اساسی مرگ‌­ومیر، این تئوری مطرح بوده است که مصرف مکمل‌­های حاوی ویتامین - مینرال در پیشگیری از این بیماری‌­ها می‌­تواند مؤثر باشند. اما اثرات مفید مصرف مکمل­‌های ویتامین در طی سال‌­های اخیر در پیشگیری از این بیماری‌­ها مورد بحث و تشکیک فراوان به­‌ویژه در افراد با رژیم غذایی با کیفیت می‌­باشد. ما در این مقاله سعی کرده­‌ایم که خلاصه‌­ای از شواهد علمی که بر آن اساس توصیه­‌های مبتنی بر شواهد برای عموم مردم می‌­توان داشت را ارائه نماییم.

سابقه و هدف: متاسفانه افرادی از پیشرفت­‌های پزشکی سوء­استفاده کرده و سوء­مصرف مواد نیروزا از معضلات گریبانگیر جوامع مدرن است. مطالعه با هدف برآورد میزان عوارض و شیوع مصرف مواد مکمل و مواد نیروزا در جوانان شهر ایلام انجام گردید.

روش کار: این مطالعه در باشگاه­‌های بدنسازی به روش نمونه­‌گیری تخصیص تصادفی انجام شد. داده­‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع­‌آوری شد که روایی و پایایی آن تایید شد. ضریب همبستگی بین دو دوره عملیاتی 0/78 بود. داده­‌ها با استفاده از نرم­‌افزار SPSS در سطح معنی­‌داری 5 درصد تجزیه و تحلیل شدند.

یافته­‌ها: مطالعه با شرکت 784 نفر انجام شد که 50/3 درصد مصرف انواع مکمل و 35/5 درصد مصرف مواد نیروزا را گزارش کرده­‌اند. 64/5% افراد حداقل یکی از عوارض جانبی را گزارش کرده­‌اند. نتایج این پژوهش نشان داد، در 3 سال ابتدایی فعالیت ورزشکاران افزایش معنی‌­داری در مصرف مکمل‌ها وجود دارد. مصرف مکمل­‌ها و مواد نیروزا در ورزشکاران حرفه‌ای بیشتر بود.

نتیجه‌گیری: آموزش­‌های تخصصی در خصوص عوارض استفاده از هورمون‌ها و مواد نیروزا در سنین پایین و سال‌های ابتدایی ورود به باشگاه می‌­تواند تاثیر زیادی در کاهش مصرف آنها داشته باشد.

سابقه و هدف: فوتسال یکی از ورزش‌هایی می‌­باشد که هر روز در حوزه طراحی تمرین در حال پیشرفت است و شناخت بهترین تمرین برای ارتقای عملکرد یکی از مهم‌ترین بخش‌های این ورزش به‌حساب می‌آید. هدف این مطالعه مقایسه دو روش تمرینی نوین، تمرین در شرایط مبتنی بر بازی (GPBT) و تمرین دوهای سریع مکرر (RSA) بر شاخص‌های عملکردی و میزان لاکتات دختران فوتسالیست است.

روش کار: چهارده فوتسالیست تمرین‌­کرده با میانگین سابقه تمرینی (3/28±4/84 سال)، میانگین سن (1/54± 17/4 سال) در دو گروه GPBT (7‌نفر) و RSA (7نفر) تقسیم شدند. تمام شرکت‌کنندگان در پژوهش چهار هفته‌ای به دو روش تمرینی پرداختند. برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به عملکرد، از آزمون‌های رست، بالک، T، RSA و آزمون عملکردی ویژه فوتسال استفاده شد و سطح لاکتات آزمودنی‌ها بلافاصله پس از آزمون بالک اندازه‌گیری شد.

یافته­‌ها: توان هوازی هر دو گروه افزایش معنی‌داری درون گروهی داشت، ولی اختلاف معنی‌­داری  بین گروهی نداشت (P=0.337). توان بی‌هوازی نیز، فقط در گروه IST تغییرات درونی معنی‌دار مشاهده شده بود (P=0.001) و عدم اختلاف بین گروهی (P=0.073) وجود داشت. چابکی و عملکرد ویژه نتایج مشابه درون گروهی داشتند و بین گروهی (برای چابکی P=0.012 و برای عملکرد ویژه P=0.015) نیز معنی­‌داری نشان داد. نتایج لاکتات نشان داد، فقط در گروه GPBT تغییرات معنی‌دار بود و اختلاف بین گروهی معنی‌داری مشاهده نشد (P=0.33).

نتیجه‌­گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به مربیانی که برای آماده‌­سازی بازیکنان فوتسال در طول مسابقات برنامه‌­ریزی می‌کنند، پیشنهاد می‌­شود از این شیوه­‌های تمرینی جهت افزایش کارایی و بهبود عملکرد فوتسالیست‌ها استفاده کنند.

سابقه و هدف: منابع انساني از ارزشمندترين سرمايه­‌هاي هر سازماني محسوب می­‌شوند. عوامل گوناگوني وجود دارد كه مي‌­توانند تخصص و دانش را تحت تاثير خود قرار دهند و به آن لطمه بزنند. به‌­عنوان مثال تفاوت‌هاي فردي و نوع شخصيت افراد مي­‌تواند در شدت بروز تحليل‌­رفتگي عاملی مهم تلقي شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط بین ويژگي­‌هاي شخصیت و تحلیل­‌رفتگی شغلی کارکنان اداره کل تربیت بدنی استان کرمانشاه بود.

روش کار: برای انجام این پژوهش کارکنان با تکمیل پرسشنامه­‌های تحلیل­‌رفتگی شغلی مزلاچ و ویژگی­‌های شخصیتی آیزنک مورد بررسی قرار گرفتند. پس از جمع­‌آوری داده­‌ها و آنالیز آماری با استفاده از نرم­‌افزار آماری SPSS، از مدل آماری رگرسیون چندمتغیری جهت پیش­‌بینی فرسودگی شغلی از طریق ویژگی­‌های شخصیتی استفاده شد.

یافته­‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که ارتباط معنی­‌داری بین ویژگی­‌های شخصیتی با تحلیل­‌رفتگی شغلی در سطح α = 0.01 مشاهده می‌­شود. به عبارتی دیگر، توان پیش­‌بینی تحلیل­‌رفتگی شغلی از طریق ویژگی‌­های شخصیتی وجود دارد.

نتیجه­‌گیری: با توجه به یافته­‌های پژوهش توصیه می‌­شود به مشخصات فردي و نوع تيپ شخصيتي افراد توجه خاصی شود تا بر اساس آن امكان برنامه­‌ريزي­‌هاي ويژه جهت پيشگيري از بروز تنش‌­هاي شغلي ناشي از عدم تناسب خصوصيات فرد با شغلش مورد مطالعه و بررسی قرار گيرد و از اين طريق فرد در موقعيت شغلي متناسب با ويژگي­‌هاي شخصيتي‌اش انجام وظیفه نماید.

سابقه و هدف: در دهه­‌های اخیر، حجم زیادی از مطالعات رفتار سازمانی و منابع انسانی بر ارتباطات دوطرفه تبادلی میان کارکنان و سازمان‌­ها متمرکز شده است. هدف از این تحقيق، بررسي رابطه حمایت سازمانی ادراک شده با رفتارهای فرانقشی سازمانی در کارشناسان آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک ایران بود.

روش کار: روش پژوهش توصيفي و از نوع پیمایشی و به لحاظ روابط بین متغیرها از نوع همبستگي است. جامعه آماري تحقيق را كليه کارشناسان آکادمی (56 نفر) تشکیل داده­‌اند. نمونه آماري تمام شمار در نظر گرفته شد. ابزار تحقيق شامل دو پرسشنامه حمایت سازمانی ادراک شده ایزنبرگر و همکاران (1990) و رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1990) بود كه روایی آن­ها با استفاده از نظر متخصصان بررسی و پایایی نیز از طريق ضريب آلفاي كرونباخ (به ترتیب ضریب آلفا = 0/859 و 0/936) محاسبه شد. پس از بررسی نوع توزیع داده­‌ها توسط آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون فرضیه‌­ها توسط آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد بررسی قرار گرفت و به این منظور از نرم‌افزار آماری SPSS استفاده شد.

یافته‌­ها: تجزيه و تحليل نتايج، حاكي از آن بود كه رفتار شهروندی سازمانی (با 4/48 امتیاز از حداکثر هفت امتیاز) نسبت به حمایت سازمانی ادراک شده (با 3/48 امتیاز) در کارشناسان آکادمی دارای میانگین بالاتری است. رابطه مثبت و معني‌داری بين حمایت­‌های سازمانی ادراک شده با رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن به جز بعد جوانمردی مشاهده شد (P < 0/01). حمایت­‌های سازمانی ادراک شده پیش­‌بینی‌­کننده معنی­‌داری برای رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن به جز بعد جوانمردی بود (P < 0/01).

نتیجه­‌گیری: یافته‌­های تحقیق بر افزایش حمایت­‌های سازمانی ادراک شده کارکنان به­‌منظور شکوفا شدن رفتارهاي شهروندي در سازمان، بهبود عملکرد و اثربخشی سازمانی تاکید دارد.

سابقه و هدف: هنگام تحلیل رضایت و شادکامی دانشجویان، باید اهمیت فعالیت بدنی و ورزش را به‌­عنوان عوامل غالب در نظر گرفت. این مطالعه با هدف بررسی شادکامی و رضایت بین دانشجویان شرکت‌کننده در رشته‌هاي انفرادي و تيمي جشنواره‌های ورزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1400 انجام شد.

روش کار: آزمودني‌­ها شامل 346 دانشجوي شرکت‌کننده در ورزش‌­هاي انفرادي و 355 دانشجوي شرکت‌کننده در ورزش‌­هاي تيمي جشنواره‌های ورزشی بودند. براي دستیابی به اهداف تحقيق از پرسشنامه­ شادکامی آکسفورد استفاده شد که روایی و پایایی آن به تایيد متخصصين رسيد. پس از استخراج داده‌­ها، برای مقایسه میزان شادکامی و عوامل مربوط به آن از آزمون‌­های آماری کلموکروف-اسمیرنف (K-S) و T مستقل استفاده شد.

یافته‌ها: نتايج حاکی از این بود که عوامل عزت­‌نفس و کارآمدي هر دو گروه در يک سطح قرار دارد اما ميزان رضايت از زندگي، سلامت رواني و خلق مثبت دانشجویان شرکت‌کننده در ورزش‌های تيمي بيشتر از دانشجویان شرکت‌کننده در ورزش‌های انفرادي است.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، ميزان شادکامي دانشجويان شرکت‌کننده در ورزش‌هاي تيمي بيشتر از دانشجويان شرکت‌کننده در ورزش‌هاي انفرادي بود.