اعتبار اظهارنظر کارشناسی پزشکی قانونی در اثبات جرم از منظر فقه امامیه
مجله علمی - پژوهشی فقه پزشکی,
دوره 3 شماره 7-8 (1390),
9 July 2012
,
صفحه 159-191
https://doi.org/10.22037/mfj.v3i7-8.4769
چکیده
امروزه پیشرفت علوم وفناوری آثار خود را در تمام زمینهها از جمله وسایل و ابزار کشف واثبات جرایم آشکار ساخته، به گونهای که در عصری که آن را عصر «ادلۀ علمی» مینامند، حتی ادلۀ سنتی مانند شهادت و اقرار در مواردی با کمک ادلۀ علمیِ جدید سنجیده میشوند. این ادله طیف گستردهای از اقدامات و آزمایشات و معاینات علمی و فنی را در بر میگیرند که قسمت اعظمی از موضوعات مورد مطالعه در جرمیابی را پزشکی قانونی بر عهده دارد.
از دیگر سو با توجه به استفادۀ مجرمین از روشهای علمی و فنی در ارتکاب جرایم و ناکارآمد بودن استفادۀ صرف از ادلۀ اثبات سنتی در جهت مبارزه با آنها، باید دستگاه قضایی را به تجهیز شدن به انواع شیوههای علمی مبارزه با بزهکاری و از جمله به استفاده از راههای علمی اثبات جرم مجاز بدانیم. لذا ضرورت دارد تا اعتبار این ادله، بخصوص ادلۀ اثبات ناشی از آزمایشات دقیقِ پزشکی قانونی را از منظر فقه امامیه بررسی نماییم. در این نوشتار، اعتبار این ادله در پرتو تبیین مفهوم و حدود و ثغور علم قاضی، بررسی گشته و به نظر میرسد در صورتی که ادله ناشی از کارشناسی پزشکی قانونی تأمین کنننده علم عادی و یقین عرفی برای قاضی گردند، با توجه به اعتبار علم قاضی در حق الله و حق الناس طبق نظر مشهور فقهای امامیه، میتوان قائل به اعتبار این ادله در فقه امامیه و به تبع در حقوق کیفری بود. ولی با توجه به سیاستهای کاملاً متمایز نظام حقوق کیفری اسلام در جرایم مستوجبِ حق الله در مقایسه با جرایم مستوجبِ حق الناس، و به خصوص جریان اصول سِتر و جرم پوشی در جرایم مستوجب حق اللهِ محض، اعتبار این ادله در این نوع جرایم با محدودیت مواجه است و نه در جهت اثبات که صرفاً در جهت برائت متهم میتوان از این نوع ادله بهره برد.
- ادله اثبات جرم، کارشناسیهای پزشکی قانونی، قرائن اثبات جرم، اماره، علم قاضی
ارجاع به مقاله
- چکیده مشاهده شده: 1859 بار
- PDF (English) دانلود شده: 2178 بار