فصلنامه نفس

امروزه اساس رقابت تغییر کرده است و موفقيت سازمان‌ها به ميزان تاكيد و توجه آنان بر دانش مرتبط است. در این دوران مزيت اصلي در سرمايه دانشي سازمان‌ها نهفته است. بنابراین بزرگترين شـركت‌هـاي دنيا، برتري اصلي خود را نه در دارايي‌هاي مالی خود،  بلكه در دانش موجود در فرآيندهاي خود كسب نموده‌اند. اين مساله سازمان‌هاي پيشرفته را بر آن داشته تا دانش را در سازمان خود مديريت كرده و از آن به بهترين شكل ممكن، استفاده نمایند. مدیریت دانش، شامل همه‌ روش‌هایی است که سازمان، دارایی‌های دانشی خود را اداره می‌کند که شامل چگونگی جمع‌آوری، ذخیره سازی، انتقال، بکارگیری، بروزسازی و ایجاد دانش است.

سازمان‌های بهداشتی و درمانی به واسطه برخی ویژگی‌ها مانند طیف گسترده کارکنان، خدمات متنوع با تکیه بر تجربه و دانش روز، گستره وسیع خدمت‌رسانی در شهرها و روستاها، غنای اطلاعاتی و سر و کار داشتن با سلامت مردم و جامعه، یکی از مهمترین سازمان‌ها از نظر اجرا و پیاده‌سازی مدیریت دانش هستند. در اپیدمی کووید 19 نقش مدیریت دانش در ارایه اطلاعات به مدیران تصمیم‌گیر در سریع‌ترین زمان و به روش درست گویای اهمیت آن بوده است.

برای بکارگیری مدیریت دانش در حوزه بهداشت و درمان اهداف متعدد و کاربردهای گوناگونی ذکر شده است. در این مقاله سعی نمودیم تا با بیان این اهداف و کاربردها، چگونگی اجرا و پیاده‌سازی آنها را در نظام مدیریت بهداشت و درمان کشور بررسی نموده و چالش ها و فرصت‌های پیش رو را مورد نقد و ارزیابی قرار دهیم و نگاهی به راهکارهای اخیر در خصوص بیماری کووید 19 داشته باشیم.

مقدمه : اختلال وسواس فکری یا عملی یک اختلال اضطرابی مزمن است و سرگشتگی ذهنی یادآور افکار وسواسی است که معمولا در اختلال وسواسی اجباری دیده می شود.

 هدف : هدف پژوهش حاضر نیز بررسی نقش اضطراب ناشی از بیماری کرونا بر ایجاد اختلالات  روانی مانند وسواس و سرگشتگی ذهنی در کار زنان شاغل درمراکزدرمانی در شهر تهران است .

روش : روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی–همبستگی می باشد و از نوع پیمایشی می باشد. با توجه به جامعه آماری (482 نفر )، تعداد 214 نفر با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی و رگرسیون وازطریق نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند.

یافته ها : اضطراب ناشی از شیوع کرونا بر روی رفتارهای وسواسی و سرگشتگی ذهنی در کار زنان شاغل تهران تاثیر گذار است. میزان تأثیرگذاری متغیر مستقل اضطراب بر متغیر وابسته رفتارهای وسواسی به میزان 316/5 و سرگشتگی ذهنی به میزان 195/8 می باشد.

زمینه: ویروس کرونا به دلیل همه­گیری، سرعت و شیوه شیوع سبب ایجاد اضطراب در همه افراد جامعه به­خصوص بیمارانی که دارای مشکلات ریوی و تنفسی هستند، شده است. اضطراب کرونا ناشی از ترس افراد به مبتلا شدن خود و یا اعضای خانواده آن­ها به ویروس کرونا است.

روش کار: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بیماران زن و مرد دارای مشکلات ریوی بودند که در نیمه اول سال 1400 به کلینیک امام رضا (ع) شهر قم مراجعه کرده­ بودند. با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند و معیارهای ورود و خروج مشخص، 140 بیمار به­عنوان نمونه آماری وارد مطالعه شدند. به­منظور جمع‌آوری داده­ها از مقیاس اضطراب کرونا، پرسشنامه سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت واکر و پرسشنامه سرسختی روان­شناختی کوباسا استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته­ها: براساس یافته­های پژوهش سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت 62 درصد و سرسختی روان‌شناختی 39 درصد از کل واریانس اضطراب کرونا را توجیه نمودند. همچنین سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت و سرسختی روان‌شناختی توانست به­واسطه متغیر اجتناب تجربه­ای به ترتیب به میزان 71/0 و 46/0 تغییرات اضطراب کرونا را به­صورت منفی تبیین نماید.

نتیجه­گیری: سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت و سرسختی روان‌شناختی می­تواند سبب کاهش اضطراب کرونا شود و اجتناب تجربه­ای نیز می­توانند نقش واسطه­ای بر رابطه میان سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت و سرسختی روان‌شناختی با اضطراب کرونا داشته باشد.

زمینه: از مشکلات شایع کادر درمان از جمله پزشکان در دوره همه گیری کرونا وجود اضطراب کرونا در آنان اشاره کرد. در این پژوهش هدف تعیین تاثیر ذهن آگاهی بر اضطراب کرونا و مولفه های آن در پزشکان در دوران همه گیری ویروس کرونا بود.

روش: پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی و روش آن به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل اجرا گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل پزشکان مشغول به کار در بیمارستان های علی(ع) و کوثر در دوران همه گیری ویروس کرونا بود. حجم نمونه 30 نفر از پزشکان مشغول در بیمارستانهای مذکور که به صورت داوطلب انتخاب شده بودند  که به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شده بودند. سپس به منظور ارزیابی اضطراب، پرسشنامه اضطراب کرونا (CDAS) استفاده گردیده است. در مرحله بعد جلسات ذهن آگاهی بر اساس پروتکل ون شون و همکاران در قالب 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش ارائه گردید. پس از پایان آموزش نیز بار دیگر آزمون های اضطراب کرونا و مولفه های آن برای هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. داده ها به وسیله نرم افزار SPSS 22 پردازش شد.

یافته ها: نتایج حاصل از یافته های تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره نشان دادند که از نظر اضطراب کرونا و مولفه های آن(علائم جسمانی، علائم روانی) در مرحله پس آزمون بین گروه ها تفاوت معناداری دیده می شود. بدین ترتیب فرضیه موردنظر مورد تایید قرار گرفت و میتوان گفت که آموزش ذهن آگاهی  در کاهش اضطراب کرونا و مولفه های آن در پزشکان موثر بوده است.

نتیجه گیری: بنابراین ذهن آگاهی می تواند وضعیت پزشکان در دوران همه گیری بیماری کرونا را در زمینه های اضطراب کرونا و مولفه های آن را بهبود بخشد.

زمینه و هدف: با توجه به مشکلات همه‌گیری کرونا ناشی از استرش و اضطراب در همه ابعاد و شکل‌گیری انواع آسیب‌ها، کانون خانواده و روابط زوجین نیز دستخوش آسیب‌هایی گردیده است که از آن جمله مشکلات سازگاری زناشویی زوجین می‌باشد که نیاز به بررسی و تحلیل در عوامل اثر‌گذار بر آن دارد. از همین رو این تحقیق با هدف رابطه انعطاف‌پذیری روانشناختی و هوش هیجانی بر سازگاری زوجین در شرایط پاندمی کرونا مورد مطالعه زوجین شهر تهران شکل گرفت.

روش بررسی: این مطالعه از انواع تحقیقات توصیفی – همبستگی بود و جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه زوجین ساکن در منطقه 5 و 6 شهر تهران بودند. در زمینه نمونه‌گیری پرسشنامه‌ها به صورت آنلاین جمع‌آوری گردید. بر همین اساس، روش نمونه‌گیری در دسترس بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر تعیین شد.

یافته‌ها: نتایج به صورت کلی نشان داد هوش هیجانی و انعطاف‌پذیری روانشناختی با سازگاری زناشویی زوجین رابطه دارد.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان بیان داشت که برای بهبود روابط زوجین نیاز است مهارت مرتبط با انعطاف‌پذیری روانشناختی و هوش هیجانی در زوجین افزایش یابد.

مقدمه: با وجود فواید ورزش، فعالیت های ورزش هوازی می تواند با تاثیری که بر روی دستگاه تنفس می گذارد عملکرد ورزشکاران را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیرمصرف امگا3 قبل و بعد از اجرای فعالیت هوازی روی شاخص های عملکرد ریوی دختران دانشجو غیرفعال بود. مواد و روش ها: به این منظور جامعه ی آماری شامل دختران دانشجوی بین 24-18سال با وزن طبیعی و غیر فعال دانشگاه شهر اهواز بوده است که 30 دانشجوی دختر با میانگین قد(6/5 ± 2/165)سانتی متر، وزن(3/7 ± 4/63)، میانگین شاخص توده بدنی(5/2 ± 8/22) به صورت هدفمند انتخاب و به دو گروه 15 نفری تجربی و کنترل تقسیم شدند. ابتدا قبل از شروع دوره ی مکمل گیر از هر دو گروه اسپیرومتری گرفته شد،  سپس آزمودنی های گروه تجربی به مدت 21 روز، هر روز یک کپسول  ۱۰۰۰ میلی گرم امگا-۳ را  مصرف کردند و در پایان مکمل گیری برای بار دوم از هر دوگروه کنترل و تجربی اسپیرومتری گرفته شد و بعد از آن گروه تجربی تست هوازی استراند را انجام دادند و بعد از آن از هر دو گروه کنترل و تجربی برای مرتبه سوم اسپیرومتری گرفته شد. آزمون اسپیرومتری ۳۰ دقیقه پس از تمرین انجام گرفته شد و در نهایت داده های آماری به وسیله آزمون T درون گروهی و بین گروهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج آزمون تی زوجی نشان داد که ظرفیت های ریوی(VC، FVC، FEV1، MVV) در گروه کنترل  قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی داری نداشته (P>0.05)، ولی در گروه مداخله افزایش یافته اند (P<0.01). نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که در حالت پیش آزمون ظرفیت ریوی ظرفیت های ریوی(VC، FVC، FEV1، MVV) در دو گروه   مداخله و کنترل تفاوت معنی داری نداشته است(p>0.05)، در حالت پس آزمون بعد از فعالیت هوازی استراند ظرفیت ریوی ظرفیت های ریوی(VC، FVC، FEV1، MVV)  در دو گروه   مداخله و کنترل تفاوت معنی داری  داشته است(p<0.05). نتیجه گیری: تمرین هوازی منظم و مصرف مکمل امگا3 دو عامل اثر گذار بر شاخص های تنفسی بوده و در نتیجه باعث بهبود وضعیت تنفسی دختران دانشجو غیر فعال می شود.

مقدمه: فیبروز کیستیک (CF) یکی از شایع ترین بیماریهاییست که به شکل  اتوزومال مغلوب منتقل می شودکه ناشی از جهش در ژن (CFTR) است CF یک بیماری چند عضوی است که ریه ها ، لوزالمعده ، غدد عرق ، سیستم های هضم و تولید مثل و چندین بافت دیگر را درگیر می کند. بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک می توانند همانند سایر افراد جامعه به SARS-CoV-2 آلوده شوند.

این وضعیت ناتوان کننده با عفونت های مکرر دستگاه تنفسی تحتانی باکتریایی و ویروسی و همچنین عوارض التهابی همراه است که در نهایت ممکن است منجر به نارسایی ریوی شود.

روش ها: هدف از مطالعه  بررسی شواهد عفونت SARS-CoV-2 در بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک بود که در بیمارستان مسیح دانشوری بستری شدند.

یافته ها: شانزده بیمار شناخته شده CF که در طی یک ماه  درمرکز پزشکی ما بستری شدند که  یازده نفر با شواهدی از عفونت SARS-CoV-2 وارد مطالعه  ما شدند . تست PCR در 2 مورد (2/18 درصد) ، اما 7 مورد (66/7 درصد دارای تست ضد IgG SARS-CoV-2 مثبت و در پنج مورد (45.5٪) ، ضد IgM SARS-CoV-2 مثبت بود. شایع ترین علامت در بیماران  ما سرفه (100) بود. افزایش ESR (81.8) شایع ترین اختلال آزمایشگاهی در بیماران بود. همه بیماران ظاهر شیشه مات را در HRCT ریه نشان دادند

نتیجه گیری: در مطالعه ما هیچ مرگ و میر ناشی از عفونت SARS-CoV-2 رخ نداد. این ممکن است ناشی از عفونت های مکرر ریوی در این بیماران باشد که باعث می شود از التهاب اضافه در ریه جلوگیری شود.