فصلنامه نفس

بیماری‌های تنفسی در سراسر جهان در حال افزایش است و سالانه بر سلامتی و کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر تأثیر می‌گذارد. بیماری‌های مزمن تنفسی و عفونت‌های حاد تنفسی مسئول بسیاری از بستری‌ها و مرگ‌ها در بیمارستان‌ها هستند و نیاز به درمان‌های پیچیده‌ای دارند که انتقال داروها را به محل هدف خاص با مقدار انتشار کنترل شده مشکل می‌کنند. امروزه علم نانو در زمینه‌هاي مختلف پزشکی و درمانی بطور چشم‌گیری توسعه یافته است و زمینه‌هاي مختلف آن از جمله نانوذرات به‌صــورت گســترده براي انواع برنامه‌هاي کاربردي، به‌ویژه دارو رسانی و موارد تشخیصی و تصویربرداري مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. در حال حاضر تعداد زیادي از سیستم‌هاي دارورسان از نانوذرات ساخته شده‌اند و به‌عنوان عوامل کنترل کننده مقدار و سرعت رهایش دارو، بهبود اثربخشی درمان و افزایش ایمنی داروها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این زمینه، نانوذرات با منشا مختلف مثل نانوذرات لیپیدی، لیپوزومی، پروتئینی، کربنی، پلیمری، فلزی و مغناطیسی برای مطابقت با این تقاضا مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین این مواد می‌توانند تغییرات و بهبنه سازی سطحی مانند اتصال هدفمند و کارآمد به لیگاندهاي خاص و آنتی‌بادي‌ها را نیز فراهم کنند تا این نانوذرات بتوانند به ‌صورت هدفمند عمل کنند. مقاله مروری حاضر، نگاهی اجمالی به سهم نانوذرات در درمان بیماري‌های ریوی خواهد داشت و خلاصه‌ای از پیشرفت‌های اخیر در مورد استفاده از نانوذرات به عنوان سیستم‌های دارورسانی برای درمان بیماری‌های مرتبط با دستگاه تنفسی ارائه شده است.

چکیده:

مقدمه: هر دوره درطول تاریخ افکار وعقاید فرهنگی خاص خودرا داشته است که نمایه سابقه وتاریخچه مراقبتهای بهداشتی در آن عصر بوده است.الگوهای سیستم بهداشت ودرمان ومراقبت های بهداشتی در زمانهای گذشته ،طی گذر زمان تغییر پیدا کرده وتحت تاثیر الگوهای جدید پزشکی وپرستاری قرار گرفته است. .جوامعی که مردم آن همواره در حرکت تکاملی قرار دارنددر پیشبرد هنروعلم واخلاقیات موفق هستند. در این مقاله قصد برآن است که به رویکرد پرستاری در این حرکت تکاملی در صدر اسلام تاکنون ونقش پرستاران در بحران پاندمی کرونا پرداخته شود.              

روش: از پایگاههای اطلاعاتی موجود در کتابخانه دیجیتال پزشکی ایران مانندGoogle Scholar,Elsevier,.Nursing index :و پايگـاههـاي اطلاعـاتي فارسـي از جملـه SID : ،Magiran ،Iran Medex ،Irandoc  وباا سـتفاده از كليد واژه ها ، به صورت مجزا و تركيبي انجام شد.

یافته ها و نتیجه گیری: سیر تحولی نقش پرستاران از زمان صدر اسلام تا به امروز ادامه دارد پرستاری سنتی تا تشکیل هیات برد پرستاری در ایران ،ارتقاء یافته وهمچنان مسائل مهمی در پرستاری وجود دارد.  پرستاری یکی از گروههای عمده در تیم بهداشتی  ودرمانی می باشد که خدمات آنان بسیار تاثیر گذار در صیانت از سلامت اجتماعی وپیشبرد اهداف جامعه است که از صدر اسلام الگوهایی تحت نظر پیامبر اسلام (ص) وجود داشته وایفای نقش نموده اند که الگوی پرستاران  امروزی نیز می باشند.در شرایط همه گیری کرونا نیز با تعهد لازم وغلبه بر استرس خاص کرونا به مراقبت از بیماران می پردازند.

فراهم آوردن امکاناتی به منظور حصول شرایط بهتر زندگی در مبتلایان به سیستیک فیبروزیس از اهمیتی ویژه برخوردار است. استعمال سیگار یکی از فاکتورهای شناخته شده‌ای است که سبب تشدید بیماری سیستیک فیبروزیس می‌شود. اما اثرات مواجهه با دود سیگار (مصرف شده توسط والدین) در صورت عدم مصرف آن توسط خود شخص چندان مشخص نمی‌باشد. لذا بر آن شدیم تا در این مطالعه به بررسی کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به  بیماری سیستیک فیبروزیس، بر حسب سابقه مصرف دخانیات در والدین، بپردازیم. در این پژوهش کاربردی که به صورت پیمایش مقطعی و تحلیلی انجام شد، تعداد 100 نفر از بیماران مبتلا به سیستیک فیروزیس مراجعه کننده به بیمارستان مسیح دانشوری تهران که در سال‌های 1397 تا 1399 بستری شدند، به صورت در دسترس انتخاب شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بعد از اندازه‌گیری قد و وزن، شاخص توده بدنی محاسبه و ارتباط این فاکتور‌ها (از جمله مصرف دخانیات در والدین، تست‌های عملکرد ریوی و شاخص توده بدنی) با کیفیت زندگی این بیماران بررسی شد. ابزار جمع‌آوري داده‌ها پرسشنامه بود. آنالیز داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 20 انجام شد. آزمون‌های مورد استفاده شامل تی مستقل و پیرسون بود و سطح معناداری 05/0 محسوب گردید. کیفیت زندگی مبتلایان در میان دو گروهی که والدین، مصرف کننده و عدم مصرف دخانیات بودند، تفاوت آماری معنادار نداشت ولی عملکردهای فیزیکی و اجتماعی و شدت بیماری در گروه با خانواده مصرف کننده دخانیات کمتر از گروه دیگر بود (05/0<P). در این پژوهش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس در عملکرد فیزیکی، عاطفی، اجتماعی و شدت بیماری با نسبت خانوادگی مصرف کننده دخانیات در گروه خانواده بیماران مصرف کننده دخانیات ارتباط معنادار نداشت (05/0<P)؛ ولی کیفیت زندگی در بیمارانی که پدر خانواده مصرف کننده دخانیات بود کمتر بود. در مطالعه حاضر در خصوص ارتباط کیفیت زندگی مبتلایان در گروه خانواده بیماران مصرف کننده دخانیات با تعداد مصرف روزانه دخانیات (سیگار) در اطرافیان و مدت زمان مصرف سیگار خانواده (سال) نیز ارتباط معناداری مشاهده نشد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که مصرف دخانیات، کاهش دهنده نمره کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس می‌شود. بنابراین لزوم توجه والدین و نزدیکان بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس جهت افزایش کیفیت زندگی بیماران به طور جدی احساس می‌گردد. اگرچه ارتباط معنادار آماری در مصرف دخانیت وابستگاه بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس و کاهش کیفیت زندگی در این مطالعه مشاهده نشد ولی پیشنهاد می‌شود جهت بررسی بیشتر این مطالعه در نمونه بزرگتر و شهرهای مختلف در بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس انجام و نتایج مقایسه گردد.

کارسینومای سلول‌های غیر کوچک (NSCLC) شایع ترین نوع سرطان ریه است که سالانه منجر به مرگ حدود یک میلیون نفر در جهان می‌شود. اگرچه مبتلایان به NSCLC در مراحل ابتدایی بهتر به داروها پاسخ می‌دهند، میزان بقای کلی پنج ساله برای بیمارانی که در مراحل پیشرفته این سرطان قرار دارند ضعیف باقی مانده است. از این رو درک مکانیسم‌های مولکولی از جمله تغییرات بیان ژن‌ها که باعث پیشرفت NSCLC می‌شود برای شناخت اهداف درمانی جدید و افزایش بقای بیماران حائز اهمیت است. ابزار‌های بیوانفورماتیک در کنار مطالعات ریزآرایه و توالی یابی نسل جدید تقش مهمی در شناسایی ژن‌های کانونی داشته‌اند که بیشترین تاثیر را در شبکه ژن‌های تغییر بیان یافته دارند. به این ترتیب هدف از مطالعه‌ی حاضر شناسایی ژن‌های کانونی مرتبط با پیشرفت NSCLC و بررسی ارتباط آن‌ها با میزان بقای این بیماران است.

در این مطالعه دو پروفایل بیان ژنی GSE21933 و GSE21933 از مطالعات ریزآرایه‌ از پایگاه GEO استفاده شد. به منظور شناسایی ژن‌هایی که بیان آن‌ها بین نمونه‌های توموری و کنترل تغییر بیان یافته بود از نرم افزار R استفاده شد. تجزیه و تحلیل هستی‌شناسی و غنی شدن ژن‌ها در مسیرهای KEGG با استفاده از پایگاه GSEA انجام شد. برای یافتن ژن‌های کانونی از نرم افزار Cytoscape و افزونه Cytohubba استفاده گردید. ارتباط تغییر بیان ژن‌ها بر میزان بقای بیماران از پایگاه داده Kaplan Meier plotter استخراج شد.

نتایج مطالعه نشان داد که ژن‌های کانونی در شبکه ژن‌های تغییر بیان یافته، مختص به مراحل پیشرفته NSCLC شامل EGFR، CCT2، CCT5، PDIA6، AR، WDR12، PNPLA2، PENK، NUP37 و SNAI2 می‌باشند که به غیر از PNPLA2 و SNAI2 همگی با میزان بقای کلی بیماران ارتباط معناداری دارند.

ژن‌های کانونی مرتبط با مرحله پیشرفته NSCLC که در این مطالعه معرفی شده‌اند می‌توانند به عنوان اهدافی در جلوگیری از پیشرفت بیشتر و افزایش بقای مبتلایان به NSCLC مورد توجه قرار گیرند.

زمینه و هدف: تركيبات خون بر اثر فعاليت هاي بدني مختلف تغيير مي كند. برخي از اين تغييرات، باعث كم خوني مي شووند. هدف از پژوهش حاضر تاثیر تمرین های هوازی بر عوامل هموگلوبین، فریتین سرم و ترانسفرین با مصرف مکمل آهن و پس از یک دوره کوه زدگی زنان جوان می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه 40 دختر به طور داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (گروه کنترل، گروه مکمل آهن، گروه تمرین ورزشی) بـه صـورت دوسـویه کور انجام گرفت. این تقسیم بندی شامل گروه اول: تمرینات با شـدت بالا (90-80 درصد ضربان قلب بیشینه) + مـصرف مکمـل، گـروه دوم: تمرینات با شدت بالا (90-80 درصد ضربان قلب بیشینه) + تمرین ورزشی، گروه سوم: تمرینات بـا شـدت متوسـط (75-65 درصد ضربان قلب بیشینه) + مـصرف مکمـل، گـروه چهارم: تمرینات با شدت متوسـط (75-65  درصد ضربان قلب بیشینه) + تمرین ورزشی، گروه پنجم: گروه کنترل شدند.

یافته ها: کاهش گلبول های قرمز بعد ازشش هفته تمرین هوازی و یک دوره قرار گیری در شرایط کوه زدگی معنادار نبود. افزایش معنادار سطح فریتین در طی شش هفته تمرین ورزشی پس از یک دوره کوه زدگی مشاهده شد، اما در گروه­های دیگر این افزایش مشاهده نشد. کاهش معنادار در سطح ترانسفرین در طی شش هفته تمرین هوازی پس از یک دوره کوه زدگی مشاهده شد. افزایش معنادار در سطح ترانسفرین در طی شش هفته مصرف مکمل آهن و ترکیب تمرین ورزشی و مصرف مکمل آهن مشاهده شد.

نتیجه گیری: یافته های حاضر نشان داد که تمرین ورزشی همراه با مصرف مکمل آهن سبب افزایش سطح و ذخیره آهن در فاکتورهای انتقال اکسیژن می شود و از بروز کم خونی جلوگیری و باعث به تاخیر انداختن خستگی با افزایش اکسیژن رسانی می شود.

زمینه و هدف: ویروس کرونا با ماهیت انتقال سریع، افراد و سیستم بهداشتی در سراسر دنیا را ملزم می کند تا به سرعت اقدام به تغییر روش های مربوط به بهداشت عمومی باشند و اقدامات فوری را برای آموزش به مبتلایان و پاسخگویی به سوالات آنان و به حداقل رساندن انتقال بیماری از طریق تجمعات و ترددها انجام دهند. آموزش مجازی استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات الکترونیکی برای ارائه اطلاعات سلامت و خدمات پزشکی از راه دور است. لذا با توجه به اینکه بیمارستان دکتر مسیح دانشوری بعنوان یکی از مراکز ریفرال بیماری COVID-19 می باشد و با توجه به شرایط بیماران مبتلا پس از ترخیص، ضرورت پیگیری بیماران و آموزش مسائل مراقبتی و بهداشتی پس از ترخیص امری ضروری است.

روش کار: استفاده از چک لیستی شامل 5 حیطه که 4 روز پس از ترخیص بیماران بستری مبتلا به کووید-19 از بیمارستان مسیح دانشوری می باشد که توسط کارشناس پرستاری تکمیل شد و سپس در نرم افزار SPSS مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.

نتایج: مطالعه بر روی 80 نفر از بیماران مبتلا به کووید 19 بستری شده در بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، پس از ترخیص انجام شد. میانگین سنی شرکت کنندگان در طرح 5/15±22/53 بود. نتایج نشان داد ارتباط بین عوامل دموگرافیک افراد و اثر آموزش حیطه های مختلف دارای ارتباط معنی دار بود. در حیطه رعایت اصول تغذیه ای 38 نفر (5/47%) از افرادی که بیماری زمینه ای نداشتند اثر آموزش ها را زیاد اعلام کرده اند.

بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که آموزش از راه دور تاثیر مثبتی بر یادگیری و بالابردن سطح آگاهی بیماران در زمان همه گیری دارد. آموزش ها و تا حدودی درمان از راه دور از طریق ارتباطات مجازی می تواند موجب رضایتمندی بیماران، ارتقای یادگیری، دانش و ارتقای خود مراقبتی گردد. به نظر می رسد آموزش مجازی یک روش موثر برای جایگزینی ویزیت های معمول در شرایط خاص است.

سابقه و هدف : : فیبروز کیستیک (CF) یکی از شایع ترین بیماریهاییست که به شکل  اتوزومال مغلوب منتقل می شودکه ناشی از جهش در ژن (CFTR) است CF یک بیماری چند عضوی است که ریه ها ، لوزالمعده ، غدد عرق ، سیستم های هضم و تولید مثل و چندین بافت دیگر را درگیر می کند.

این وضعیت ناتوان کننده با عفونت های مکرر دستگاه تنفسی تحتانی باکتریایی و ویروسی و همچنین عوارض التهابی همراه است که در نهایت ممکن است منجر به نارسایی ریوی شود.

این مطالعه با هدف مقایسه عملکرد ریوی بیماران مبتلا به سیستسک فیبروزیس قبل و پس از برونکوسکوپی انجام شد.

مواد و روش ها : مطالعه بر روی 18 بیمار مبتلا به فیبروز کیستیک (کودکان و بزرگسالان) که در بیمارستان مسیح دانشوری (تهران ، ایران )بستری شدند انجام شد.

اسپیرومتری قبل و پس از برونکوسکوپی و شستشوی ریوی انجام شد و شاخص های ریوی  ظرفیت حیاتی (FVC) و حجم بازدم در  ثانیه اول( FEV1) مورد ارزیابی قرار گرفت و این معیارها قبل و پس از برونکوسکوپی مورد مقایسه قرار گرفت.

یافته ها: میانگین سنی بیماران 15.2 سال بود که در محدوده 5 تا 24 سال قرار داشتند. FVC در اکثر بیماران  ( 7/66٪  )  کمتر از 60٪ بود و فقط 33.3٪ از بیماران اختلال عملکرد تنفسی نرمال یا خفیف را نشان دادند. در آنالیز آماری انجام شده، ، افزایش معنی داری در FVC نوبت دوم، بعد از مداخله، دیده شد؛ همچنین FVC در نوبت دوم واضحا افزایش داشت.. FVC از میانگین اولیه 77/56٪ به حدود 27/57٪ رسید. pvalue: 0.033))

FEV-1 از میانگین اولیه 27/47٪ به حدود 50/54 رسید. (Pvalue:0.01)