فصلنامه نفس

پیروی از درمان به معنای مشارکت فعال و داوطلبانه بیمار در تعاملی دو طرفه و مورد قبول از طرف درمانگر بوده و هدف از آن کسب نتیجه درمانی مطلوب یا پیشگیرانه است. هدف از این مطالعه مروری بررسی جامع ابعاد مختلف عدم پیروی از درمان و ارائه راهکارهای مناسب در مبتلایان به سیستیک فیبروزیس می باشد.

در این مطالعه مروری منابع اطلاعاتی Google Scholar، Pub Med، Medline، SID و Magiran در محدوده زمانی 2008-2015 با توجه به واژگان کلیدی سیستیک فیبروزیس، درمان، پیروی، کودکان و والدین مورد بررسی قرار گرفت و تعداد 29 مقاله مرتبط بوسیله سه محقق تجزیه و تحلیل گردید.

سیستیک فیبروزیس یک بیماری ژنتیکی و کشنده بوده و روند درمان آن وقت­گیر و پرهزینه است. پیروی از درمان در این بیماری در جوامع پیشرفته، حتی با ارائه بهترین روش­های درمانی، کمتر از 50 درصد گزارش شده است. عوامل متعددی از قبیل سن، جنس، سطح تحصیلات والدین و کودک، سطح آگاهی و اعتقادات والدین و کودک از بیماری و درمان­های مختلف، تفاوت­های فرهنگی در ملل مختلف، دفعات بستری، شدت بیماری، محل ارائه درمان در بیمارستان، خانه یا درمانگاه، استرس و اضطراب والدین و کودکان، سطح حمایت­های اجتماعی و کیفیت و کمیت خدمات درمانی بر میزان پیروی از درمان تاثیرگذارند.

برقراری ارتباطی پویا و محترمانه با بیمار، بیان نتایج سودمند، مراجعات مکرر و انجام توصیه­های موجود با هدف افزایش میزان بقاء، انگیزه و امید بیمار را افزایش داده و توانایی وی را در جهت تطابق با درمان­های پرهزینه و زمان­بر امکان­پذیر می­سازد. به تمامی مراقبین حوزه سلامت توصیه می­شود با مفهوم پیروی از درمان آشنایی یافته، موانع و محرک­های آن را شناسایی کرده و استراتژی­های مناسب را جهت حصول نتایج بهتر درمانی اتخاذ کنند.

هدف از این پژوهش بررسی شیوع برونکواسپاسم ناشی از ورزش و تغییرات شاخص‌های عملکرد ریه، پس از یک جلسه فعالیت بیشینه هوازی در ورزشکاران نیمه حرفه‌ای بود.

در این مطالعه نیمه تجربی، 87 ورزشکار نیمه حرفه‌ای با میانگین VO₂max برابر 10/4±19/50 گزینش شدند. از آزمون نوارگردان آستراند بعنوان آزمون حداکثر استفاده شد. تست عملکرد ریوی برای هر کدام از آزمودنی‌ها قبل از فعالیت و نیز 5 و 30 دقیقه پس از فعالیت انجام شد. ملاک­های تشخیص برونکواسپاسم ناشی از ورزش کاهش حداقل 10% در حجم بازدمی بافشار در ثانیه اول  (FEV₁)و یا کاهش حداقل 15% در حداکثر جریان بازدمی (PEF)، همراه با چالش ورزشی تعیین شد.

بر اساس نتایج سنجش تخصصی عملکرد ریوی، در دقیقه 5 پس از فعالیت، درصد تغییرات پارامترهای VC، FVC، PEF و MVV معنادار بود (05/0>P). اما تفاوت معناداری در شاخص‌های FEV₁ و FEV₁/FVC دیده نشد (05/0<P). همچنین در دقیقه‌ی 30 تفاوت میانگین‌ها تنها در شاخص FVC معنادار بود (05/0>P). با توجه به هر دو شاخص FEV₁ و PEF شیوع برونکواسپاسم ناشی از ورزش 5/5% بود و هنگامی که از آزمون FEV₁ یا PEF بعنوان معیار تشخیص انسداد راه هوایی استفاده گردید، شیوع برونکواسپاسم ناشی از ورزش به ترتیب 8/13% و 3/8% بود.

این مطالعه نشان می‌دهد که برونکواسپاسم ناشی از ورزش حداقل در  5/5% از ورزشکاران نیمه حرفه‌ای بدون سابقه‌ی آسم یا آلرژی وجود دارد.

تله مديسين براي پزشكان و بيماران يك فرصت استثنايي براي انجام مشاوره هاي پزشكي از راه دور همزمان  را فراهم آورده است. استفاده از ابزار نامانوس جهت انجام معاينات و يا عدم امكان انجام معاينات متداول از علل عدم استفاده به طور روزمره از اين فناوري است. مطالعات زيادي در زمينه استفاده از تله مديسين در بيماران قلبي عروقي وجود دارد اما هيچ كدام به بررسي معاينات قلبي كه يكي از پايه هاي اساسي تشخيص هاي باليني را تشكيل ميدهد نپرداختند. لذا در اين مطالعه به بررسي توافق معاینه قلب بیماران با استفاده از سیستم پزشکی از راه دور با معاینه از طریق بالین پرداختيم.

مطالعه حاضراز نوع مطالعات مقطعي ميباشد. معاينات قلب براي هر بيمار به دوروش از راه دور و بر بالين انجام ميگرفت.معاينات از راه دور از طريق نرم افزار ويدئو كنفرانس و به صورت همزمان توسط پزشك از راه دور سمع و مشاهده مي‌شد.در پايان نتايج حاصل از دو روش معاينه با هم مقايسه و ارزيابي مي شد.

درصد توافق معاینه از راه دور ونزدیک63.15 % و درصد عدم توافق این دو روش معاینه 36.85٪ می‌باشد.

مطالعات متنوعي در مورد كابردهاي تله مديسين در بيماران قلبي وجود دارند. همگي بيانگر مزاياي فراوان استفاده از تله مديسين براي پيشگيري و كنترل بيماريهاي قلبي ميباشد در اين مطالعه براي تكميل نقصان مطالعات حاضر(عدم ارزيابي معاينات قلبي) به مقايسه معاينات قلبي از راه دور و روش متداول پرداختيم. با توجه به توافق بالاي اين دو روش معاينه ، نتايج اين مطالعه ميتواند باعث اطمينان بيشتر پزشكان و همكاري بيشتر  اين گروه جهت استفاده بيشتر از اين فناوري شود تا بيماران بتوانند از مزاياي آن بهره مند شوند.

لپتين هورمونی است که از بافت چربی ترشح می شود. هدف اين مطالعه مقايسه تاثير شش هفته تمرين هوازی بر سطوح لپتين و دسته ی هورمون های سرمی مردان ورزشکار و غير ورزشکار می باشد. مواد و روش ها: تعداد 30 نفر به روش نمونه گيری در دسترس هدفمند، برنامه تمرين هوازی شامل شش هفته (هر هفته سه جلسه) هر جلسه به مدت 45 تا 60 دقيقه با شدتی معادل 60 تا 75 درصد ضربان قلب ذخيره اجرا شد. پيش از شروع و پس از پايان دورۀ تمرينی، نمونه خونی جمع آوری و سطوح لپتين و دسته ی هورمون های سرمی اندازه گيری شد. برای مقايسه ميانگين های درون گروهی و بين گروهی به ترتيب از آزمون آماری تی استيودنت وابسته و مستقل استفاده گرديد. يافته ها :يافته ها نشان داد شش هفته برنامه تمرين هوازی منجر به کاهش معنی دار، وزن، نمایه توده بدن، محیط کمربه محیط باسن شد. همچنین تفاوت معنی داری در میانگین های وزن، نمایه توده بدنی به محیط کمر در بین دو گروه مشاهده شد ميزان لپتين(000/0=P )، انسولین(006/0=P ) ، گلوکز(000/0=P )  ومقاومت به انسولین (002/0=P ) در گروه ورزشکار در پايان دوره تغيير معنی دار يافت (05/0P≤). در حالی که در گروه غیرورزشکار تفاوت معنی داری بين سطح لپتين ودسته ی هورمون ها مشاهده نشد. نتيجه گيری: در تحقيق حاضر ميزان لپتين سرم بعد از تمرين کاهش پيدا کرده بود که احتمالا به دليل کاهش وزن بدن بوده است. همچنين تمرين طولانی مدت ممکن است باعث تغيير در مصرف انرژی، بهبود حساسيت به انسولين و تغيير در متابوليسم چربی ها باعث کاهش در ميزان لپتين سرم شود.

آسم آلرژیک یک بیماري التهابی راه هاي هوایی است که تحت تاثیر فاکتورهای ژنتیکی و محیطی می باشد. این بیماری حدود 300 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده و علایم بالینی بیماري شامل تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه می باشد. اینترلوکین 13 موجب افزایش تولید موکوس در ریه شده و شرایط آسم آلرژيک را وخیم تر می کند. ورزش هوازی می تواند پاسخ های ایمنی را در افراد سالم تعدیل می کند که در این مطالعه به بررسی نقش ورزش در میزان بیان IL-13 و ترشح موکوس در مدل موشی آسم آلرژیک پرداخته شد.
در این مطالعه موشهای Balb/c ماده در چهار گروه مدل التهاب آلرژيك ريوي (کنترل مثبت)، گروه کنترل منفی، گروه آسمی تحت ورزش روزانه کم و گروه آسمی تحت ورزش روزانه متوسط در نظر گرفته شدند. بررسی بیان ژن IL-13 به روش Real-Time PCR و میزان ترشح موکوس در مقاطع هیستوپاتولوژی ریه انجام شد.
ورزش هوازی با شدت کم توانست بیان ژن IL-13 را در گروه های آسمی بطور معنی داری کاهش دهد (p<0.05). گروه های تحت تمرینات ورزشی کاهش قابل توجهی را در میزان ترشح موکوس در مجاری هوایی موش های آسمی نشان دادند با این تقاوت که کاهش ترشح در گروه با شدت کمتر حرکات ورزشی نسبت به گروه با تمرینات ورزشی متوسط، بیشتر دیده شده بود.
تمرینات هوازی با شدت کم می تواند یک اثر محافظتی در برابر آسم آلرژیک داشته باشد. افزایش بیان ژن IL-13 نقش مهمی در بروز التهاب ایجاد شده در آسم آلرژیک دارد و بنابراین با ورزش که باعث تداخل در بیان ژن IL-13 و ترشح موکوس می شود می توان جنبه های درمانی جدیدی برای آسم آلرژیک ایجاد کرد.

CLM ناهنجاري مادرزادي ريه يك شرايط نادر است، اگرچه به‌عنوان يك ناتواني مهم كه باعث افزايش بروز نقص عملكرد مرگ و مير مي‌شود. CLM اغلب به‌طور تصادفي در سونوگرافي‌هاي روتين بارداري يا عكس برداري‌هاي نوزادي ديده مي‌شود. پيش‌آگهي بستگي به سايز توده و سطح اختلال عملكردي دارد. يك توده كوچك ممكن است بي‌علامت باقي بماند. غير‌طبيعي بودن ريه جنيني به‌طور فزاينده‌اي در بررسي‌هاي دوران بارداري به‌عنوان نتايج بسياري از مطالعات سونوگرافيك مشاهده مي‌شود و تشخيص را تاييد مي‌نمايد. به اين دليل بررسي آنومالي‌هاي جنيني اكنون به‌طور روتين در جوامع پيشرفته به زنان باردار پيشنهاد مي‌گردد. هدف از اين مطالعه گزارش بيماران مبتلا به CLM بخش ريه كودكان بيمارستان دكتر مسيح دانشوري در بين سال‌هاي 1380 تا 1388 مي‌باشد.

اين مطالعه گذشته‌نگر بوده و نتايج باليني 21 بيمار (12 دختر و 9 پسر) با ميانگين سني 3/7 سال (با محدوده سني 1 ماه تا 16 سال) ارزيابي مي‌كند. در تمام بيماران به روش هيستوپاتولوژيك ناهنجاري مادرزادي ريه تشخيص داده شده است (CLM). اطلاعات افراد شامل سن، جنس، علائم و معاينات كلينيكي مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. جهت تاييد تشخيص و رد تشخيص هاي افتراقي براي بيماران برونكوسكوپي، آنژيوگرافي و ساير اعمال تشخيصي مورد نياز صورت گرفت. بيماران مورد مطالعه به زيرگروه هاي مختلفي بر اساس ناهنجاري و نوع درگيري شامل آژنزي، هيپوپلازي، كيست برونكوژنيك و سكستريشن تقسيم شدند. 2 مورد آژنزي، 5 مورد هيپوپلازي، 6 مورد آپلازي و 2 مورد كيست برونكوژنيك و سكستريشن در اين مطالعه گزارش شد. بيماران شامل 9 پسر و 12 دختر با ميانگين سني 1 ± 3/7 سال (محدوده سني 1 ماه تا 16 سال) در زمان تشخيص بودند. معمول‌ترين علامت باليني ديسترس تنفسي و عفونت‌هاي مكرر ريوي بود.

با در نظر گرفتن وسعت تظاهرات باليني از بي‌علامتي تا ديسترس شديد تنفسي در زمان تولد، استفاده هم‌زمان از عكس قفسه سينه، CT اسكن با كنتراست و MRI براي تشخيص زودهنگام بيماري ضروري مي‌باشد. تشخيص زود هنگام امكان استفاده از گزينه‌هاي مورد نظر درماني، و همچنين موربيديتي، مورتاليتي كمتر و پيش آگهي بهتر بيماري را فراهم مي‌كند.

هیپوکسی در خواب باعث عوارض متعدد از جمله فشار خون بالای عمومی و ریوی، بیماری‌های ایسکمیک قلب و سکته مغزی می­باشد. با شدیدتر و طولانی‌تر شدن هیپوکسی، عوارض آن بدتر شده و موجب افزایش مرگ‌ومیر، و کاهش کیفیت زندگی بیماران می­شود. با توجه به نیافتن مطالعه‌ای بر روی فاکتورهای موثر بر شدت هیپوکسی در خواب این تحقیق اجرا شد. با آنالیز فایل‌های خام بیماران مراجعه کننده جهت انجام پلی­سومنوگرافی، فاکتورهای موثر بر شدت هیپوکسی و مدت زمان آن بررسی شد. 307 نفر با میانگین سنی 54 سال مطالعه شدند که میانگین حداقل سطح اشباع اکسیژن خون شریانی آنان 68/0% (5/14±) و میانگین اشباع خون شریانی کمتر از نود درصد 5/54 (3/41±) داشتند. میانگین حداقل سطح اشباع اکسیژن خون شریانی به ترتیب در گروه‌های OSA خفیف، متوسط و شدید (000/0=p؛ 8/13±9/64، 9/12±2/75، 1/14±3/77) وجود بیماری مزمن انسدادی ریه (000/0=p؛ 4/13±7/59، 2/14±7/69)، هیپوونتیلیشن ناشی از چاقی (000/0=p؛ 4/13±5/56، 1/14±1/69)، سوء مصرف تریاک (000/0=p؛ 3/14±3/62، 14/0±3/70) بود. میانگین اشباع خون شریانی کمتر از نود به ترتیب در گروه‌های OSA خفیف، متوسط و شدید (000/0=p؛ 5/38±4/64، 3/36±29/0، 5/39±7/28) وجود بیماری مزمن انسدادی ریه (000/0=p؛ 8/34±8/72، 6/41±6/50)، هیپوونتیلیشن ناشی از چاقی (000/0=p؛ 3/31±8/80، 3/41±9/51)، مصرف تریاک (000/0=p؛ 8/37±9/68، 4/41±7/48) بود. در نتیجه، این عوامل در افزایش شدت و مدت هیپوکسی شبانه مؤثر می­باشد.