سرمقاله یا سخن ویژه


مقاله مروری


تاثیر مکمل ملاتونین در تمرینات شدید (مروری سیستماتیک)

شهریار نظری راد گیگلو, حامد نظری راد گیگلو

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 2 شماره 2 (1400), 5 September 2021, صفحه 5-13
https://doi.org/10.22037/soren.v2i2.35488

سابقه و هدف: ملاتونین یک تعدیل‌­کننده سیستم ایمنی است که هر دو ویژگی پیش‌­التهابی و ضدالتهابی را نشان می‌­دهد. هدف از انجام مطالعه حاضر، مرور تاثیر مکمل ملاتونین بر آسیب عضلانی، التهاب و استرس اکسیداتیو در تمرینات شدید می­‌باشد.

روش کار: در این مطالعه جستجوی مقالات در پایگاه­‌های تخصصی صورت پذیرفت و کلیه منابع در دسترس با استفاده از کلمات کلیدی مناسب در این مقاله مروری آورده شده است.

یافته‌­ها: مطالعات به خوبی ثابت کرده است فعالیت ورزشی منجر به استرس اکسیداتیو و التهاب می‌­شود که این موضوع ارتباط مستقیمی با شدت فعالیت دارد؛ به طوری که فعالیت‌­های ورزشی با شدت متوسط، واکنش‌­های انطباقی را تحریک می‌­کند اما تمرینات شدید که تولید گونه‌­های فعال اکسیژن (ROS) و استرس اکسایشی را به طور قابل توجهی افزایش می­‌دهد، ممکن است باعث آسیب در ورزشکاران شود. نتایج نشان داد مصرف مکمل ملاتونین در ورزشکاران سبب افزایش هورمون رشد، آنزیم‌­های کاتالاز (CAT)، گلوتاتیون پراکسیداز (GPx)، ظرفیت آنتی‌­اکسیدانی کل (TAS) و کاهش سطوح سایتوکاین‌­های TNFα و IL-6 می‌­شود.

نتیجه­‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد که مکمل خوراکی ملاتونین در تمرینات با شدت بالا در کاهش میزان استرس اکسیداتیو موثر است (کاهش پراکسیداسیون چربی، با افزایش قابل توجه آنزیم­های آنتی‌­اکسیدانی) که منجر به حفظ سلول و کاهش آسیب بافتی و همچنین تسریع ریکاوری می‌­شود. این اطلاعات همچنین نشان می‌­دهد که ملاتونین اثرات محافظتی قوی داشته، از بروز بیش از حد واسطه‌‌های التهابی جلوگیری کرده و از تاثیرات سایتوکاین‌­های متعدد التهابی جلوگیری می‌کند.

اصیل/تحقیقاتی


سابقه و هدف: نظر به اهمیت توسعه برنامه‌­های مکمل برای پیشرفت تحصیلی دانش‌­آموزان، هدف از اجرای این تحقیق بررسی تاثیر موسیقی و شیوه‌­های مختلف تمرین (هوازی، مقاومتی، انعطاف‌­پذیری و ترکیبی) قبل از شروع درس بر دقت، افسردگی، اضطراب، استرس و عملکرد تحصیلی دانش‌­آموزان دختر دبیرستانی بود.

روش کار: در این تحقیق 100 دانش­‌آموز دختر مقطع متوسطه با استفاده از شیوه نمونه‌­گیری خوشه­ای در شش کلاس درسی، ضمن اجرای برنامه‌­های تمرینی در گروه­‌های تحقیق، در پیش و پس‌­آزمون شرکت کردند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق آزمون خط‌زنی برای سنجش دقت و آزمون داس برای سنجش اضطراب، استرس و افسردگی دانش­‌آموزان بود. پیشرقت تحصیلی نیز با استفاده از نمرات درسی دانش‌­آموزان محاسبه شد.

یافته‌­ها: نتایج این تحقیق نشان داد که مداخلات ارائه شده در این تحقیق تاثیر معناداری بر نمرات آزمون خط‌­زنی (P=0.001) و داس (P=0.026) داشته است. موسیقی به تنهایی نتوانسته بود تاثیر معناداری بر دقت، استرس، افسردگی و اضطراب داشته باشد (P>0.05)، اما موسیقی همراه با تمرینات مختلف اثر معناداری را بر این متغیرها ایجاد کرده بود (P<0.05). همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای این تمرینات توانسته بود بهبود معناداری در عملکرد تحصیلی این دانش‌­آموزان ایجاد نماید (P=0.003).

نتیجه­‌گیری: نتایج این تحقیق تاییدکننده اهمیت پویا بودن محیط­های آموزشی و ارائه تمرینات خلاقانه و اثربخشی استفاده از موسیقی و فعالیت بدنی به عنوان یک راه­‌حل مکمل برای بهبود ویژگی‌­های روان‌شناختی، شناختی و عملکرد تحصیلی دانش‌­آموزان بود.

بررسی اثربخشی یک دوره برنامه تمرینی 8 هفته‌ای منتخب بر سطوح FGF21 و FGFR-1 در بیماران جراحی بای‌پس عروق کرونر (CABG)

سارا بختیار, مهرانگیز قبیمی, عاطفه تجری, صنم حسین پور داش آتانی, محمد طاها سعادتی راد

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 2 شماره 2 (1400), 5 September 2021, صفحه 24-30
https://doi.org/10.22037/soren.v2i2.35681

سابقه و هدف: تمرینات ورزشی کوتاه‌­مدت برای بیماران مبتلا به CABG می‌­تواند مزایای عملکرد قلبی تنفسی، قدرت عضلانی، عملکرد قلبی، کارایی تهویه، عملکرد همودینامیک و کیفیت زندگی را ارتقا دهد. با توجه به موارد یادشده هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینی منتخب بر سطوح FGF21  و FGFR-1 در بیماران CABG بود.

روش کار: روش پژوهش از نوع نیمه تجربی و جامعه آماری نیز بیماران قلبی بعد از عمل بای­‌پس عروق کرونری بودند. بدین منظور 16 بیمار با روش نمونه‌­گیری دردسترس انتخاب شدند و به دو گروه تمرینات تخصصی و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی‌­ها در گروه تجربی به مدت 8 هفته و هفته­‌ای سه جلسه در این تمرینات شرکت کردند. سطح FGF21  و FGFR-1 به روش الایزا و با استفاده از کیت اندازه­‌گیری شد. از روش آنالیز کوواریانس و آزمون تی وابسته جهت تعیین محل اختلاف بین گروهی و درون گروهی استفاده شد.

یافته­‌ها: نتایج نشان داد که 8 هفته برنامه تمرینی منتخب افزایش قابل توجهی بر سطح FGF21 در بیماران CABG در مرحله پیش‌­آزمون در مقایسه با مرحله پس‌­آزمون در گروه تمرینی داشت (p<0.05) و همچنین موجب افزایش معنادار سطوح FGF21 و FGFR-1 در گروه تمرینی در مقایسه با گروه کنترل شده است (p<0.05).

نتیجه­‌گیری: این احتمال وجود دارد که فعالیت بدنی بتواند سطوح FGF21 را که نقش ضدالتهابی و ضداکسایشی دارد، افزایش دهد.

نقش رفتارهای سبک زندگی در بهزیستی روان‌شناختی کودکان در دوره همه‌گیری کووید-19

مرجان اسدی, لیلا ضامنی

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 2 شماره 2 (1400), 5 September 2021, صفحه 31-38
https://doi.org/10.22037/soren.v2i2.35567

سابقه و هدف: بسیاری از رفتارهای سبک زندگی از قبیل فعالیت بدنی، رژیم غذایی و تعاملات اجتماعی با سلامت جسمانی و روانی افراد در ارتباط هستند. هدف این پژوهش بررسی نقش رفتارهای سبک زندگی منتخب در بهزیستی روان­شناختی کودکان در دوره همه‌­گیری کووید-19 بود.

روش کار: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش‌­آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی (کلاس 6-4) مدارس دولتی شهرهای شرق استان مازندران در سال 1399 بود که 530 نفر با روش نمونه­‌گیری خوشه­‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده­‌ها شامل پرسش­نامه‌­های بهزیستی روان­شناختی کودکان، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، مصرف میوه و سبزی، زمان نمایش و فعالیت بدنی کودکان بود. با توجه به توزیع غیرطبیعی داده‌ها از آزمون‌­های یومن-ویتنی، کروسکال-والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون خطی چندگانه جهت تحلیل داده­‌ها استفاده شد.

یافته‌­ها: نتایج نشان داد که سطح بهزیستی روان­شناختی دختران بیش از پسران بود (P<0.05). براساس وضعیت اجتماعی-اقتصادی، افراد گروه‌­های ضعیف و پایین با گروه‌­های متوسط به بالا در متغیرهای پژوهش اختلاف معناداری داشتند (P<0.05). تحلیل رگرسیون نشان داد مصرف میوه و سبزیجات و فعالیت بدنی اثر مثبتی بر بهزیستی روان­شناختی به ­ترتیب با ضریب تأثیر 0.335 و 0.200 دارند، در حالی­‌که زمان نمایش اثر منفی بر بهزیستی روان­شناختی را نشان داد (P<0.05).

نتیجه­‌گیری: رفتارهای سبک زندگی نقش مهمی در سلامت روان کودکان ایفاء می­‌کنند، از این‌­رو می‌­توانند در طراحی مداخلات ارتقای سلامت مورد ملاحظه قرار گیرند.

تاثیر شش هفته فعالیت هوازی بر سطح پراکسید هیدروژن و اسید اوریک در دختران تمرین نکرده

مهرناز حاجی عابدین رنگرز, شهلا حجت

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 2 شماره 2 (1400), 5 September 2021, صفحه 39-44
https://doi.org/10.22037/soren.v2i2.35894

سابقه و هدف: کم­‌تحرکی باعث افزایش فشار اکسایشی شده و می‌­تواند به بیماری­‌های مختلفی منجر شود. لذا هدف از این تحقیق بررسی اثر شش هفته تمرین هوازی با شدت متوسط بر سطوح پراکسید هیدروژن و اسید اوریک سرم در زنان تمرین نکرده جوان بود.

روش کار: تحقیق حاضر از نوع نیمه­ تجربی بود که از بین داوطلبان، تعداد 20 نفر که حائز شرایط بودند انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل (هر گروه 10 نفر) تقسیم شدند. افراد گروه تجربی در شش هفته فعالیت هوازی (سه جلسه در هفته) شرکت کردند. مقادیر پراکسید هیدروژن و اسید اوریک سرم در حالت ناشتایی در هر دو گروه در مراحل پیش‌­آزمون و پس­‌آزمون اندازه‌­گیری شد. داده­‌های حاصل از پژوهش از آزمون کلموگروف اسمرینف جهت بررسی نرمال توزیع داده­‌ها و از آزمون‌­های تی زوجی و تی مستقل جهت تغییرات درون گروهی و بین گروهی استفاده شد.

یافته­‌ها: شش هفته فعالیت منظم ورزشی در دختران کم‌­تحرک منجر به کاهش معنی‌­دار پراکسید هیدروژن (P=0.001) منجر شد. مقدار اسید اوریک تغییر معناداری نداشت (P=0.856). همچنین در گروه کنترل تغییر معنی­‌داری در سطح اسید اوریک (P=0.95) و پراکسید هیدروژن (P=081) ایجاد نشد. علاوه بر این در مرحله پس‌­آزمون گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل (P=0.031) پراکسید هیدروژن کمتری داشت. در مورد اسید اوریک تفاوت معناداری مشاهده نشد (P=0.51).

نتیجه­‌گیری: شش هفته فعالیت هوازی به کاهش فشار اکسایشی در دختران تمرین کرده منجر می‌­شود.

بررسی اثر هشت هفته تمرین ورزشی بر عملکرد شغلی جامعه مهندسی در یک شرکت خصوصی

عبدالصالح زر, سمانه زارعی , ابوالفضل شایان نوش آبادی

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 2 شماره 2 (1400), 5 September 2021, صفحه 45-50
https://doi.org/10.22037/soren.v2i2.33682

سابقه و هدف: ورزش و آمادگی جسمانی و تأثیر آن بر شغل و عملکرد شغلی ازجمله مباحثی است که بخش قابل‌توجهی از دقت و توجه صاحب‌نظران را به خود اختصاص داده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ورزش و آمادگی جسمانی بر عملکرد شغلی در جامعه مهندسی در یک شرکت خصوصی بوده است.

روش کار: جامعه آماری مطالعه حاضر را کلیه کارمندان شرکت سلمانیان فارس تشکیل دادند که از میان آن‌ها تعداد 50 نفر به‌صورت داوطلب به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به‌طور تصادفی در دو گروه تمرین (25 نفر) و گروه کنترل (25) قرار گرفتند. گروه تمرین به مدت 8 هفته تمرینات ورزشی اجرا کردند. در ابتدا و انتهای دوره پرسش‌نامه‌ی عملکرد شغلی پاترسون توسط دو گروه تکمیل شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون t و نرم­‌افزار SPSS 16  استفاده شد.

یافته­‌ها: نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین میانگین عملکرد شغلی پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه کنترل وجود ندارد (P=0.11). همچنین تفاوت معنی‌داری بین میانگین عملکرد شغلی طبقه پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه تمرین وجود دارد (P=0.001). تفاوت معنی‌داری در میزان افزایش عملکرد شغلی بین دو گروه تمرین و کنترل وجود دارد (P=0.001).

نتیجه­‌گیری: به‌طورکلی، نتایج پژوهش حاضر نشان‌دهنده تأثیر مثبت ورزش و آمادگی جسمانی بر عملکرد شغلی در محیط کار بوده است.

تاثير کوتاه‌مدت مکمل کراتين بر عملكرد سرعتي و ميزان دفع کراتين ادراري فوتساليست‌هاي غيرحرفه‌اي

حمیدرضا صادقی پور, عبدالصالح زر

مجله سلامت و ورزش: رویکردهای نوین (سورن), دوره 2 شماره 2 (1400), 5 September 2021, صفحه 51-57
https://doi.org/10.22037/soren.v2i2.35282

سابقه و هدف: امروزه از مکمل کراتین به عنوان یک ماده نیروزای بسیار پرکاربرد در بهبود اجرای ورزشی استفاده  می­‌شود. هدف تحقيق حاضر بررسي تاثير کوتاه‌­مدت مکمل کراتين بر عملکرد دوهاي سرعت 100 متر و 60 ×6 متر و ميزان دفع کراتين ادراري فوتساليست­‌هاي آماتور بود.  

روش کار: تعداد 22 نفر از بازيکنان فوتساليست مرد دانشگاهي بصورت نمونه‌­های دردسترس انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه کراتين و دارونما قرار داده شدند. گروه کراتين هر روز 20 گرم کراتين را در چهار وعده 5 گرمي و گروه دارونما همزمان چهار وعده 5 گرمي آرد گندم مصرف می­‌کردند. قبل و بعد از دوره 7 روزه، نمونه ادراري و ركورد مواد 100 متر و 60 ×6 متر ثبت شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌­ها آزمون آماري t وابسته و t مستقل استفاده شد (P≤0.05).

یافته‌­ها: در گروه كراتين، مکمل كراتين در ماده 100 متر به‌طور معناداري موجب كاهش ركورد آزمودني­‌ها گرديد (P=0.01). در گروه تجربي، ميزان دفع كراتين ادراري در زمان پس‌­آزمون به‌­طور معناداري بيشتر از پيش‌­آزمون بود (P=0.001)، در حالي كه در گروه دارونما تفاوت معناداري مشاهده نشد (05/0P>). همچنين ميزان كراتين ادراري پس‌­آزمون گروه كراتين به‌­طور معنادري بيشتر از گروه دارونما بود (P>0.05).

نتیجه­‌گیری: بنظر می‌­رسد مکمل کراتین عملکرد دو سرعتی را بهبود می­‌دهد. با این حال تاثير كراتين بر اجراي سرعتي هنوز داراي ابهام بوده و اظهارنظر علمي دقيق در اين زمينه نياز به تحقيقات بيشتر دارد.