بررسی وصیت تملیکی از منظر فقه مذاهب خمسه
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 1 (1400),
2 آبان 2021
,
صفحه 243-252
https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i1.36603
چکیده
زمینه و هدف: وصیت عملی حقوقی است که به موجب آن شخص وصیتکننده، برای بعد از فوت خود مالی را به دیگری تملیک مینماید یا شخصی را مأمور انجام کاری میکند. بر این مبنا، وصیت به دو دسته وصیت تملیکی و عهدی تقسیم میشود. در وصیت تملیکی، شخص موصی، مالی را مجاناً برای بعد از فوت خود به دیگری تملیک میکند. درباره ماهیت وصیت تملیکی در مذاهب فقهی، بحث و اختلاف نظر وجود دارد. برخی این عمل حقوقی را عقد و برخی آن را ایقاع میخوانند.
مواد و روشها: این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از شیوه اسنادی و استفاده از ابزار فیشبرداری تهیه و تدوین گردیده است.
ملاحظات اخلاقی: اعلام نشده است.
یافتهها: یافتهها حاکی از این است که مطابق قول اکثر فقهای امامیه در فرض فوت موصیله قبل از رد یا قبولی وصیت، حق رد یا قبولی وصیت به ورثه موصیله به ارث میرسد. در مقابل، دیدگاه دیگر بین فوت موصیله قبل و بعد از فوت موصی قائل به تفکیک شده و معتقد است که در مورد نخست وصیت باطل بوده و در مورد اخیر، حق قبولی یا رد به ارث میرسد. اکثر فقهای اهل سنت قائل به این نظر هستند. برخی نیز بر این عقیده هستند که اگر قصد موصی وصیت به نفع شخص موصیله باشد، حق قبول یا رد به ورثه وی منتقل نمیشود، مگر اینکه اراده موصی بر انتقال حق قبول یا رد واقع شده باشد.
نتیجهگیری: در وصیت تملیکی مشهور فقها عقیده دارند که قبول موصیله قبل از وفات موصی دارای ارزش و اعتبار است و قبول مجدد موصیله پس از فوت موصی لزومی ندارد. اگر موصیله قبل از اعلان اراده خود فوت کند، قول مشهور، جانشینی ورثه موصیله است و از آنجا که حق قبول به نحو توزیعی است، میتوانند وصیت را به نسبت سهم خود قبول یا رد کنند و سهم اعلی یا ادنیِ خود را ببرند.
- وصیت؛ وصیت تملیکی؛ مذاهب خمسه
ارجاع به مقاله
مراجع
Mashkour MJ. History of Shiites and Islamic sects up to the fourth century. Tehran: Ishraqi Publishing; 2019. [Persian]
Mobaleghi Abadani A. History of World Religions and Sects. Tehran: Mantegh Publications; 2003. [Persian]
Mirdadashi SM, Alizadeh V, Hassanzadeh M, Salehi Mazandarani M. Personal Status of Sunnis in Shafi'i and Hanafi Religion. Tehran: Khorsandi Publications; 2010. [Persian]
Al-Nawawi AZ. Al-Majmoo’ Sharh Al-Mohadhab. with the complement of al-Subki and al-Mutai’i. Qom: Dar al-Fikr; 2002. [Arabic]
Sheikh Al-Islam SM. Guide to the Shafi'i religion. Tehran: Founder of the Daneshgah Publications; 1998. [Persian]
Sabooni MA. Al-Tibyan fi Ulum Al-Qur’an. Qom: Published by Sheikh Al-Islam Ahmad Jam; 2018. [Arabic]
Sadeghi Moghadam MH, Shabani Moghaddam H, Sokhanvar M. Presenting a solution to determine the vague will in Iranian law based on the sources of Shiite jurisprudence. Journal of Private Law. 2014; 1(6): 7-31. [Persian]
Dadmarzi SM, Rezaei R. Conditions for the validity of a will in favor of carrying in Islamic jurisprudence and law. The Journal of Islamic Law Research. 2018; 47(1): 209-234. [Persian]
Rahimi M, Behroozi M. A Study of the Possibility of Female Guardianship from the Perspective of Islamic Jurisprudential Religions. Journal of Approximate Studies of Islamic Religions. 2017; 13(48): 57-66. [Persian]
Taghizadeh A, Asgari GH. Reference to Proprietary Will in Iranian Civil Law with a Comparative Study in Egyptian and British Law. Journal of Private Law Studies. 2019; 49(3): 425-444. [Persian]
Tabibi M, Akbari M. Murder the real barrier to inheritance barriers. Journal of Criminal Law Research. 2012; 1(1): 121-136. [Persian]
Bukhari A. Sahih Al-Bukhari. Egypt: Publisher of the Crown of Salvation; 2015. [Arabic]
Ranjbar P. Explaining the causes and obstacles of inheritance from the perspective of Shiites and Sunnis. Journal of Jurisprudence and History of Civilization. 2020; 6(1): 5-45. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 111 بار
- PDF دانلود شده: 53 بار