مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
  • ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله اخلاق زیستی

  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • ارسال مقاله / راهنمای نویسندگان
    • بیانه حریم خصوصی
    • اطلاعات تماس
  • فرم تعهد نامه
  • هیأت تحریریه
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 3 شماره 9 (1392): فصلنامه علمی - پژوهشی اخلاق زیستی، پاییز 1392
  4. مقاله مروری

شاپا: 2345-2803

فصلنامه علمی - پژوهشی اخلاق زیستی، پاییز 1392
دوره 3 شماره 9 (1392)

تأثير عوامل جغرافيايي بر اخلاق

  • سحر كاوندي
  • طيبه شاددل

مجله اخلاق زیستی, دوره 3 شماره 9 (1392), , صفحه 89-121
https://doi.org/10.22037/.v3i9.13959 چاپ شده 23 September 2016

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

تأثیر عوامل جغرافیایی بر جسم انسان چه از حیث تأثیر در سلامت و چه از لحاظ بروز بیماری‌ها از زمان‌های قدیم بر طبیعی‌دانان و پزشکان کم و بیش معلوم بوده است، اما پرسش مهمی که همواره در علم اخلاق مطرح بوده آن است که «تأثير عوامل جغرافیایی بر اخلاق تا چه حد است؟» پاسخ‌های فراوانی به این مسأله داده شده که مي‌توان مجموع آن‌ها را در سه مکتب:

1ـ جبرگرا 2ـ اراده آزاد و 3ـ مکتب امکان‌گرا جای داد. در اين پژوهش با توجه به ابتنای اخلاق بر نفس و ارتباط تنگاتنگ آن دو با هم، سعی شده با تبیینی از هستی‌شناسي انسان این مسأله مورد بررسی و مداقّه قرار گیرد. نوشتار حاضر نظرات مطرح‌شده در مورد هستی‌شناسی انسان را در سه قسم:

1ـ دوئالیسم 2ـ فیزیکالیسم و 3ـ نظريه صدرائی جای داده و از بین دیدگاه‌های موجود در این رابطه، دیدگاه صدرائی را مناسب دانسته، زیرا بنابر دیدگاه صدرائی نفس امری «جسمانیه الحدوث» است؛ بدین معنی که در آغاز امر، از همین مواد و عناصر سازنده بدن و موجود در این عالم پدید آمده و با تحول ذاتی و جوهری در مسیر تکامل قرار می‌گيرد. این گوهر روحانی مادامی که انسان در اين جهان است کاملا مجرد نیست، لذا همواره با جسم در تفاعل و تعامل خواهد بود. بنابراین عواملی همچون «شرایط جغرافیایی» که بر جسم تأثیر می‌گذارند، بر نفس و به تبع آن بر اخلاق نیز تأثیرگذار خواهند بود.

از طرف دیگر چون دیدگاه صدرایی، دیدگاه فیزیکالیستی محض نيست، لذا با پذیرش «تأثیر عوامل جغرافیایی بر اخلاق» همچنان فلسفه ای زنده و پویا خواهد بود. بنابر توضیحات فوق، پاسخ مناسب برای پرسش اصلی نوشتار بر اساس «مکتب امکان‌گرایی» مي‌باشد.

کلمات کلیدی:
  • اخلاق؛ عوامل جغرافیایی؛ نفس؛ جسمانیه الحدوث؛ امکان‌گرایی
  • PDF

ارجاع به مقاله

كاونديس., & شاددلط. (2016). تأثير عوامل جغرافيايي بر اخلاق. مجله اخلاق زیستی, 3(9), 89-121. https://doi.org/10.22037/.v3i9.13959
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

منابع فارسی:

ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد. (1369 ش.). مقدمه ابن خلدون. محمد پروین گنابادی، چاپ هفتم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، جلد اول.

ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1384 ش.). الاشارات و التنبیهات. کریم فیضی، چاپ اول، مطبوعات دینی، جلد دوم.

ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1331ش.). رساله نفس. موسی عمید.

ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1387ش.). قانون در طب. عبدالرحمن شرفکندی(هه ژار)، چاپ نهم، سروش، جلد اول.

ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1364ش.). نجاه . چاپ دوم، مرتضوی.

ابن مسکویه، احمد بن محمد. (1383 ش.). تهذیب‌الاخلاق و تطهیرالاعراق. دکتر مهدی نجفی افرا، چاپ اول، انتشارات نورالثقلین.

إخوان الصفاء و خلان الوفاء. (1415 ق./1995م.). رسائل إخوان الصفاء و خلان الوفاء. تامر، عارف، بیروت ـ باریس، طبعه الاولی.

اسکندری، حسین. (1383 ش.). نظریه حرکت جوهری به منزله یک راه حل تبیینی برای حل معضله ذهن ـ مغز در بیماری‌های روانی. مقالات منتخب دومین همایش جهانی ملاصدرا، هنر، اخلاق، معادشناسی، جلد پنجم.

افلاطون. (بی‌تا). دوره کامل آثار افلاطون. محمد حسن لطفی، انتشارات خوارزمی.

انوری، حسن. (1381 ش.). فرهنگ بزرگ سخن. تهران، چاپ اول.

ایمانپور، منصور. (1377 ش.). حرکت جوهری و مسأله پیدایش نفس ناطقه و رابطه آن با بدن، قسمت دوم. خردنامه صدرا، شماره چهاردهم.

بدوی، عبدالرحمن. (1981 م.). الدراسات و النصوص فی الفلسفه و العلوم (مختصر الاخلاق جالینوس فی الدراسات و النصوص). طبعه الاولی، الموسسه العربیه للدراسات و النشر.

تنکابنی، فرید. (1386 ش.). نهج‌الفصاحه (رهنمای انسانیت). چاپ چهاردهم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

جر، خلیل. (1384 ش.). فرهنگ لاروس. سیدحمید طبیبیان، انتشارات امیرکبیر، چاپ پانزدهم.

جعفری، محمدتقی. (1378 ش.). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه. دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ هفتم، جلد سوم.

چرچلند، پاول. (1386 ش.). ماده و آگاهی. امیر غلامی، چاپ اول، نشر مرکز.

دوبوا، رنه. (1385 ش.). محیط زیست. علیرضا غفوری، چاپ اول، فرهنگ تاریخ اندیشه‌ها، سعاد، جلد سوم.

دورانت، ویل. جیمز، ویلیام. (1386 ش.). تاریخ فلسفه. عباس زریاب‌خوئی، چاپ بیستم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

دورانت، ویل. جیمز، ویلیام. (1391 ش.). لذات فلسفه. عباس زرياب‌خويي، چاپ بیست و سوم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

سارتر، ژان پل. (1389 ش.). اگزيستانسياليسم و اصالت بشر. چاپ سیزدهم، انتشارات نيلوفر.

سرل، جان آر. (1387 ش.). فلسفه ذهن. دکتر محسن ایزدی، چاپ اول، نوید شیراز.

سیدرضی. (1380 ش.). نهج‌البلاغه. محمدتقی جعفری، چاپ اول، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

سیدرضی. (1385 ش.). نهج‌البلاغه. محمد دشتی، چاپ اول، انتشارات حضرت عباس (ع).

شعاری‌نژاد، علی‌اکبر. (1375 ش.). فرهنگ علوم رفتاری. چاپ دوم، انتشارات امیرکبیر.

شکوئی، حسین. (1383 ش.). اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا. چاپ هفتم، گیتاشناسی، جلد اول.

شکوئی، حسین. (1386 ش.). فلسفه‌های محیطی و مکتب‌های جغرافیایی. چاپ چهارم، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی، جلد دوم.

صانعی دره بیدی، منوچهر. (1387 ش.). فلسفه اخلاق و مبانی رفتار. چاپ دوم، انتشارات سروش.

صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1368 ش.). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. انتشارات حیدری، جلد نهم.

صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1386 ش.). الشواهدالربوبیه فی مناهج السلوکیة. سیدجلال‌الدین آشتیانی، چاپ چهارم، بوستان کتاب.

طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1382 ش.). بدایة الحکمه. علی شیروانی، چاپ هشتم، دارلعلم.

طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1383 ش.). نهایة الحکمه. علی شیروانی، چاپ ششم، الزهرا، جلد اول.

طریحی، فخرالدین. (1395 ق.). مجمع‌البحرین. سیداحمد الحسینی، المکتبه المرتضویه.

طوسی، نصیرالدین. (1387 ش.). اخلاق ناصری. مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، چاپ ششم، خوارزمی.

فارابی، ابونصر. (1388 ش.). فصول منتزعه. حسن ملکشاهی، چاپ دوم، انتشارات سروش.

فرید، یداله. (1385 ش.). سیر اندیشه در قلمرو جغرافیای انسانی. چاپ ششم، دانشگاه تبریز.

قزوینی، محمدحسن بن معصوم. (1423 ق./1380ش.). کشف الغطا عن وجوه مراسم الاهتدا. محسن الاحمدی، الحوزه العلمیه بمدینه القزوین.

قیم، عبدالنبی. (1381 ش.). فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی. چاپ دوم، انتشارات فرهنگ معاصر تهران.

كاپلستون، فردريك چارلز. (1386 ش.). تاریخ فلسفه. غلامرضا اعوانی، چاپ سوم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، جلد چهارم.

كندي، يعقوب بن اسحاق. (1387 ش.). مجموعه رسائل فلسفي كندي. سيدمحمود يوسف‌ثاني، چاپ اول، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

کاشانی، محسن. (1426 ق.). المحجة البیضا فی تهذیب الاحیاء، انتشارات اسلامی.

کاویانی، محمدرضا. علی جانی، بهلول. (1390ش.). مبانی آب و هواشناسی، انتشارات سمت.

گلکن، کلارنس ج. (1385 ش.). محیط زیست و فرهنگ. مرتضی هنری، چاپ اول، فرهنگ تاریخ اندیشه‌ها، سعاد، جلد سوم.

لایکن، ویلیام جی. (1383 ش.). فلسفه نفس. امیر دیوانی، چاپ دوم، انتشارات طه، جلد دوم.

مشیری، مهشید. (1360ش.). فرهنگ فارسی. چاپ هشتم، انتشارات امیرکبیر، جلد اول.

مصلح، جواد. (1385 ش.). ترجمه و تفسیر الشواهد الربوبیه. چاپ چهارم، انتشارات سروش.

منتسکیو، شارل لوئی. (1362 ش.). روح‌القوانین. علی‌اکبر مهتدی، چاپ هشتم، انتشارات امیرکبیر، جلد اول.

نراقی، مولی مهدی. (1386 ش.). گزیده جامع‌السعادات (علم اخلاق اسلامی). سیدجلال‌الدین مجتبوی، چاپ هشتم، انتشارات حکمت.

یحیی بن عدی. (1985 م.). تهذیب الاخلاق. جاد حاتم، مکتبه المشرقیه.

منبع انگلیسی:

Bunnin, N. Iynan yu, J. (2004). The Black well Dictionary of western philosophy. Black well publishing.

  • چکیده مشاهده شده: 518 بار
  • PDF دانلود شده: 897 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام
سامانه مجله باز
زبان
  • فارسی
  • English
شماره کنونی
  • لوگوی Atom
  • لوگوی RSS2
  • لوگوی RSS1
واژگان کلیدی
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

 

Creative Commons License

مجله اخلاق زیستی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (https://irisweb.ir)، ارگان رسمی انجمن بین المللی اخلاق زیستی اسلامی با همکاری و مشارکت مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده و به صورت پیوسته (Continuous) منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی (بر خط) است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (Open Access) چاپ می شود و تابع سیاست دسترسی باز از نوع 4 (CC BY-NC 4.0) می­ باشد. براساس این مجوز استفاده از مطالب مجله با ذکر منبع آزاد است؛ اما نباید مورد استفاده تجاری قرار گیرد.

طراحی پوسته توسط سیناوب