شمولپذیری قاعده لاحرج نسبت به حرجهای غیر جسمانی و پیامدهای فقهی آن
مجله علمی - پژوهشی فقه پزشکی,
دوره 8 شماره 27-26 (1395),
3 August 2016
,
صفحه 225-261
https://doi.org/10.22037/mfj.v8i27-26.15349
چکیده
قاعده لاحرج یکی از مهمترین قواعد فقهی است و در اکثر ابواب فقه اعمّ از عبادات، معاملات و سیاسات جارى میشود. بر اساس این قاعده، در میان احکام الهی حکمی یافتن میشود که انجام آن باعث دشواری و سختی مکلف باشد و در صورت به دشواری افتادن مکلف از انجام یکی از احکام الهی، لازم نیست به انجام آن مبادرت کند. عسر و حرج دارای مصادیق مختلفی است، با توجه به اینکه آسیبهای حرجهای غیر جسمانی در جامعه کنونی کمتر از آسیبهای جسمانی نیست و چه بسا به مراتب غیر قابل تحملتر باشد و فرد را دچار پیامدهای سوء جبرانناپذیر کند، پس میتوان برای حل چنین معضلاتی متمسک به قاعده لاحرج شد. بنابراین میتوان در یک تقسیمبندی حرج را به حرج جسمانی و حرج غیر جسمانی تقسیم کرد، هرچند فقها صریحاً به این تقسیمبندیها اشاره نکردهاند، اما تلویحاً با توجه به مصادیق فقهی که در آنها اشاره به عسر و حرج شده است، میتوان استفاده نمود که قاعده لاحرج نه تنها در موارد حرج جسمانی کاربرد دارد، بلکه در حرجهای غیر جسمانی مثل حرج روحی ـ روانی، حرج اجتماعی، حرج اقتصادی و حرج حیثیتی و... نیز کاربرد دارد.
کلمات کلیدی:
- حرج؛ عسر؛ حرج جسمانی؛ حرج غیر جسمانی؛ لاحرج؛ نفی عسر و حرج
ارجاع به مقاله
شاهینفرد خ., نظری توکلی س., عمانی سامانی ر., & عابدینی ا. (2016). شمولپذیری قاعده لاحرج نسبت به حرجهای غیر جسمانی و پیامدهای فقهی آن. مجله علمی - پژوهشی فقه پزشکی, 8(27-26), 225–261. https://doi.org/10.22037/mfj.v8i27-26.15349
- چکیده مشاهده شده: 2018 بار
- PDF دانلود شده: 879 بار