تأملی در عنصر مادی جرم افساد فی الارض و مقایسه آن با حقوق شهروندی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 9 شماره 1 (1398),
15 خرداد 2019
,
صفحه 271-285
https://doi.org/10.22037/bioeth.v9i1.26911
چکیده
افساد فی الارض از جرائم علیه امنیت میباشد. این عنوان در بیشتر قوانین قبلی در کنار محاربه به کار رفته است، اما به دلیل عدم انطباق و ناهماهنگی بیشتر مصادیق آن با مفهوم وتعریف محاربه، مقنن در ق.م.ا مصوب 1392 به تفکیک این دو عنوان مجرمانه اقدام نموده است. با وجود این، اشتراکاتی میان این دو عنوان وجود دارد. رفتارهای مادی بیانشده در ماده ۲۸۶ ق.م.ا بر اساس مستندات فقهی تدوین شده است. برخی از مصادیق جرم افساد فی الارض در ماده مزبور قابل نقد و بررسی است. مجازات اعدام برای برخی از این رفتارها قابل توجیه نیست. تکرار و تعدد رفتار مادی با وسعت آثار زیانبار نتایج آن سبب تحقق افساد فی الارض میگردد. برخی از مصادیق به مانند آدمربایی علی رغم وسعت آثار زیانباری که دارند، مورد غفلت قانونگذار قرار گرفتهاند. ابهامات و اشکالاتی در برخی از مفاهیم و واژههای ماده مزبور، مانند «گسترده»، «وسیع» و... وجود دارد. در حکومت اسلامی حقوق شهروندی همانند سایر حقوق منبعث از قواعد و مقررات دین اسلام است، لذا قانونگذار با تأسی به فقه اسلامی با وضع قوانین و مقررات خاص به حقوق مذکور جنبه قانونی داده و در جهت تضمین اجرای این حقوق در مقام ضمانت اجراهای لازم برآمد. حقوق شهروندی از متن قانون اساسی گرفته شده و مهمترین آنها عبارتند از کرامت انسانی، حیات، حقوق اقتصادی و اجتماعی و نظم عمومی. از آنجایی که هر چیزی مخل به نظم عمومی باشد، افساد فی الارض محسوب میشود که تضییعکننده و مخل حقوق شهروندی اعم از کرامت، شرافت، حقوق اقتصادی و اجتماعی است. رفتارهای مادی افساد فی الارض به عنوان مصادیق آن و نتایج حاصل از آن ناقض این حق مسلم انسانهاست، لذا وظیفه حکومتهاست که با وضع قوانین هرچه بهتر در جهت حمایت از این حقوق گام بردارند. حقوق کیفری ایران نیز در جهت حفظ و ارزشمندی این حقوق میباشد.
- افسادفی الارض؛ رفتارهای مادی؛ حقوق شهروندی؛ کرامت انسانی؛ نظم عمومی
ارجاع به مقاله
مراجع
Sabuni M. Rava’eq al-Bayan. Beirut: Dar al-Ma’arefah; 1986. p.564.
Sahebdad S. Ata’ei Press Institution, Islamic Encyclopedia, under the term depravity. 1st ed. Tehran: Farhangkhah, Muhammad Rasul; 1980. p.205.
Zeyali AIM. Tabyyin al-Haqaeq. Egypt: Al-Amiryyah Press; 1892. p.59.
Amid H. Amid Dictionary, under the title of the word depravity. 1st ed. Tehran: Amir Kabir; 2015. p.121-136.
Abu al-Fotuh R. Rawzah al-Janan va Ruh al-Janan fi Tafsir al-Quran. Astan-e Ghods-e Razavi Research Foundation 1988; 7(3): 55-69.
Agha’einia H. Crimes against individuals. 16th ed. Mashhad: Mizan; 2017. Vol.1 p.124-146.
Helli A. Tafsil al-Shari’ah. 1st ed. Imam Sadeq (PBUH) Institution 2006; 4(1): 402-409.
Hosseini Jorjani A. Ayat al-Ahkam. Mashhad: Navid; 1983. p.681-693.
Mir Muhammad Sadeqi H. Crimes against the public security and comfort. 27th ed. Mashhad: Mizan; 2014. p.77.
Tabataba’ei M. Al-Mizan fi Tafsir al-Quran. Qom: Islamic Publication Office affiliated with the society of teachers; 1997. Vol.5 p.334.
Hassani A. Sharh Qanun al-Uqubat al-Eraqi. Cairo: Al-Ershad Press; 1972. p.119.
Horr Ameli M. Wasa’el al-Shi’ah. Tehran: Chapter on Tahrim al-Kezb fi al-Saqir va al-Kabir; 2016. Vol.12 p.348.
Holy Quran. Al-Baqarah: 139; Al-Maedah:5; Al-Asra: 4.
Fathi H. Expanded explanation of Islamic punishment, passed in 2013. 1st ed. Qom: Islamic Jurisprudential Encyclopedia Institution; 2015. p.398.
Ragheb Esfahani HIM. Mufradat Alfaz al-Quran. Beirut: Dar al-Elm; 1992. Vol.1 p.22.
Al-Dardir MIA. Al-Sharh al-Saghir. Beirut: Dar al-Madar; 2002. p.39.
Tusi M. Al-Nahayah. Qom: Ghods Mohammadi Publication Institution; 1986. p.713.
Rahbarpour M. The legal-judicial challenges of the crime ‘Ifsad Fi Al-Arz’. Tehran: University Press; 2014. Vol.1 p.209.
Afandak K. Citizenship and judicial rights. Journal of Bar Association 2008; 5(6): 107-116.
Rabbani R. Investigation of the sociocultural factors and the individuals’ awareness of the citizenship rights. Seasonal Scientific Research Journal of Islamic Azad University, Shushtar Branch 2006; 12(4): 81-90.
Hezar Jaribi J. Social security from the perspective of the tourism development. Journal of Legal Researches 2011; 22(2): 54-65.
Habibzadeh T, Farajpour Asl Marandi A. Human veneration and establishment of the human rights and citizenship rights inserted in the constitution of the Islamic Republic of Iran based thereon. Seasonal Journal of the Public Law Studies 2016; 46(1): 117-129.
Kaldi A, Pourdehnad N. Investigating the university students’ awareness of and attitudes towards the citizenship rights in Tehran. Seasonal Journal of Urban Studies 2012; 2(4): 117-129.
Ja’afari M. Universal human rights. 1st ed. Qom: the Office for the International Law Services; 1991. p.278-279.
Javadi Amoli A. Right and obligation in Islam. Esra’a Publication Center 2006; 16(1): 99-108.
Vahid Behbahani M. Resaleh Amaliyeh Mota’ajjer. Qom: Research and Publication Institution of Ahl al-Bayt (Peace be Upon Them) Teachings; 2001. p.214-220.
Ja’afari Tabrizi K. The human veneration right. Journal of the Political Sciences and Law Department 1991; 27(6): 77-85.
Dominic J, Weimer R. Investigating Mass Media. Translated by Seyyed Emami K. 1st ed. Tehran: Soroush Publications and Research Center, Studies and Programming; 2005. p.703.
Shoar Ghafari P. News and National Interests. Journal of Research in Mass Media Research 1994; Special Issue 3(1): 21.
Dashti M. Nahj al-Balaqah: Letter 41. Qom: Mashhour; 2001. p.547.
Na’eini M. Tanbih al-Omma va Tanzil al-Mellah. 9th ed. Tehran: Sherkat Sahami Publication Institution; 2008. Vol.2 p.298.
Hashemi M. The constitutional laws of the Islamic Republic of Iran. Tehran: Mizan; 2008. p.410.
Maleki Borujeni N. The relationship between hijab, human right and citizenship rights. Bi-Seasonal Journal of Islamic Human Rights 2017; 4(2): 139-167.
Tabataba’ei M. Al-Mizan fi Tafsir al-Quran. Qom: Islamic Publication Office Affiliated with the Society of Teachers; 1997. Vol.5 p.334.
Tabataba’ei M. Tafsir al-Mizan. Translated by Musavi Hamadani SMB. Qom: Islamic Publication Office; 2009. Vol.5 p.327.
- چکیده مشاهده شده: 785 بار
- PDF دانلود شده: 144 بار