فصلنامه نفس

چکیده

سل، بیماری زئونوزی است که از دیرباز شناسایی شده و هنوز به ­عنوان یکی از مهم­ترین بیماری­های تهدید کننده مرگ خودنمایی می­نماید. با وجود همه پیشرفت­هایی که در زمینه درمان این بیماری حاصل شده است، سازمان بهداشت جهانی در سال 1993 از آن به عنوان بیماری با اولویت نخست مبارزه یاد نمود. در حال حاضر در بین عوامل عفونی سل دومین علت مرگ و میر به تنهایی است. از این رو برای درمان موفق بیماری، تعیین هویت گونه­های کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. هدف از اين پژوهش شناسايي ملكولي گونه­های مایکوباکتریایی در جدایه‍های مسلولين استان خراسان رضوی که به آزمایشگاه رفرانس سل موسسه رازی ارسال شده­اند، می­باشد.

امروزه از روش­های مختلف مولکولی به ­عنوان ابزار مفید و سریعی برای شناسایی جدایه­ها استفاده می­شود. در این پژوهش،  به ­منظور تشخیص هویت، ابتدا آزمون PCR بر روی ژن 16S rRNA تعداد 100 جدایه انجام شد و مشخص گردید که جدایه‍ها به جنس مایکوباکتریوم تعلق دارند. سپس با آزمون تکمیلی IS6110 تعلق تمامی جدایه­ها به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمپلکس به اثبات رسید. همچنین برای افتراق میان اعضای کمپلکس از روش RD Typing استفاده شد و با استفاده از این روش گونه اعضای کمپلکس مشخص گردیدند.

با استفاده از تعیین هویت مولکولی نمونه­های ارسالی از استان خراسان رضوی مشخص گردید که تمامی جدایه­ها مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می­باشند. نتایج فوق نشان داد که مسلولین استان مورد آزمایش، به مایکوباکتریوم بویس و دیگر اعضای کمپلکس آلوده نبودند. این موضوع یا بدلیل استفاده گسترده از شیر پاستوریزه و عدم استفاده از شیر آلوده به مایکوباکتریوم بویس و یا بدلیل برنامه منظم کنترل و ریشه کنی سل در این شهر می­باشد. البته لازم به ذکر است این مطالعه برروی تنها یکصد عدد از جدایه­های افراد مسلول صورت گرفت و برای بررسی بیشتر به حجم بالاتری از جدایه­هایی این استان احتیاج است.